بازداشت سه سینماگر شناختهشده ایرانی محمدرسولاف، مصطفی آلاحمد و جعفر پناهی همچنان با اعتراض و انتقاد روبروست. ۱۷ تشکل سینمایی و همچنین اتحادیه اروپا به دستگیری غیرقانونی سینماگران واکنش نشان دادهاند.
بازداشت محمد رسولاف، مصطفی آلاحمد و جعفر پناهی سینماگران شناختهشده در عرصهی جهانی بازتاب گستردهای در داخل و خارج کشور داشته است. فستیوالهای برلین و کن با صدور بیانیههای انتقادی به دستگیری برندگان معتبرترین جوایز فیلم در دنیا اعتراض کردهاند و بهت و حیرت خود را از سرکوب و دستگیری این چهرههای اثرگذار فرهنگ و هنر دنیا ابراز داشتهاند.
فستیوال فیلم کن در بیانیهای که روز دوشنبه ۱۱ ژوییه منتشر کرد، نوشت که این دستگیریها و همچنین «موج سرکوب آشکاری را که علیه هنرمندان ایران جریان دارد» به شدت محکوم میکند. «دیدهبان حقوق بشر» با انتشار بیانیهای، ضمن اشاره به موج جدید بازداشت کنشگران و منتقدان در ایران، از مقامات جمهوری اسلامی خواست تا با پایان دادن به سرکوب مخالفان خود، افراد بازداشتشده را آزاد کنند.
پیتر استانو سخنگوی ارشد روابط خارجه اتحادیه اروپا نیز در یک نشست خبری در پاسخ به اینکه آیا قصد پیگیری این بازداشتها را دارند یا نه، گفته است: «کاری که ما انجام میدهیم تعقیب مسائل از طریق دیپلماتیک است. اگر ما احساس کنیم که مسیر دیپلماتیک بطور کامل طی شده و نتیجهای حاصل نشده و نیاز است که به صورت عمومی و خارج از کانالهای دیپلماتیک اقدامی نماییم این کار را خواهیم کرد.»
جعفر پناهی فیلمساز برنده جوایز جهانی سینما و همچنین برنده جایزه آزادی اندیشه پارلمان اروپا (ساخاروف) است که پس از مراجعه به دادسرا برای پیگیری پرونده بازداشت رسولاف و آلاحمد، بازداشت شده است. این سینماگر اکنون در بند ۸ زندان اوین نگهداری میشود. آنگونه که همسر این فیلمساز به رسانهها توضیح داده، توجیه مسئولان برای نگهداشتن این فیلمساز، داشتن حکم قضایی شش سال زندان بوده است.
پناهی در حالی بازداشت و به زندان فرستاده شده که از سوی این زندان پیشتر فراخوانده نشده بود. حکم زندان علیه وی ۱۳ سال پیش (آذرماه ۱۳۸۹) صادر شده است.
۱۷ تشکل سینمایی نیز با صدور بیانیهای خواستار آزادی سه سینماگر بازداشتی شدهاند. این سینماگران در یک بیانیه مشترک از مراجع قضایی و مقامات ارشد کشور به ویژه رؤسای قوه مجریه و قضائیه خواستهاند تا «رعایت حقوق اعلام شده در قانون اساسی و حق شهروندی همکاران سینمایی خود بوده و اصرار داریم هر چه زودتر وضعیت ایشان معلوم و شرایط آزادی آنها فراهم شود.»
سینماگران نوشتهاند: «بعلاوه و در یک نگرهی کلیتر، ما نگران وضعیت اعضای صنفی خود و همهی سینماگرانی هستیم که واکنش دلسوزانهی آنها پس از فاجعه متروپل آبادان، مورد سوء تعبیر نهادهای مربوطه قرار گرفته و آن را تهدیدی برای کشور قلمداد کردهاند.»
کانونهای سینماگران همچنین از همهی نهادهای مربوطه خواستار «تغییر رویه در برخوردهای اینچنینی» شدهاند که «انعکاس نامناسبی در سپهر فرهنگی کشور دارد». سینماگران همچنین با احتیاط تأکید کردهاند که «هر اقدامی اگر ابتدا از طریق هماهنگی با نهادهای صنفی پیگیری شود، موجب گفتگوی موثر با فیلمسازان متعهد و دلسوز، پیشگیری از سوء تفاهمها و ارتقای فعالیتهای فرهنگی دلسوزانه میشود.»
بیش از ۳۰۰ سینماگر هم بطور مستقل دو روز پیش بیانیهای با درخواست آزادی و محکومیت بازداشت این فعالان عرصه سینما صادر کرده بودند. این بیانیه اکنون به کارزاری تبدیل شده که تا کنون توسط ۵۲۰ نفر به امضاء رسیده است. امضاکنندگان نوشتهاند: «ضمن محکوم کردن سرکوب و فشار مستمر به سینماگران مستقل و آزاداندیشان و عدم رعایت حقوق اولیهی فردی و اجتماعی توسط نهادها و سازمانهای ذیربط، خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط همکارانمان هستیم».
شامگاه دیروز نیز حامد بهداد بازیگر سینما در استوری اینستاگرامش نوشت: «جای هنرمندان زندان نیست. پناهی، رسولاف و آل احمد را با گفتگو فرا بخوانید. امنیت را محدود به خود نسازید. ما نیز امنیت میخواهیم.»
همزمان با بازداشت مادران کشتهشدگان و جانباختگان اعتراضات آبانماه ۱۳۹۸، محمد رسولاف و مصطفی آلاحمد نیز به دلیل امضای بیانیهی مشهور «تفنگت را زمین بگذار» خطاب به نیروهای یگان ویژه بازداشت شدند.
خبرگزاری دولتی ایرنا، ۱۷ تیرماه خبر دستگیری رسولاف و آل احمد را به فاصله اندکی انتشار داد و آنان را به «ارتباط با ضدانقلاب» و «التهابآفرینی و برهم زدن امنیت روانی جامعه» در جریان ریزش ساختمان متروپل آبادان متهم کرد.
خبرگزاری «فارس» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گفتگو با یک منبع آگاه بازداشتشدگان را «تعدادی از عناصر مجری دستورات بیگانگان و رابطان ضدانقلاب آنها» نامیده و اضافه کرد: «افراد بازداشت شده با پوشش دادخواهی به یک عنصر متصل با سرویس جاسوسی بیگانه ارتباط گرفته و از یک رابط مالی خارجی پول دریافت میکردند تا اغتشاش و ناامنی در کشور ایجاد نمایند.»
رسانههای حکومتی از جمله «مشرق» در تحلیلهایشان نسبت به بازداشت خانوادههای آبان و سینماگران با طرح ادعایی عجیب میگویند، دستگاه قضایی جمهوری اسلامی در بازداشتها «ابتکار عمل» به خرج داده و سرانجام کسانی را که «امنیت کشور» را به خطر انداختهاند، بازداشت کرده است! معلوم نیست این رسانهها از درون دفاتر خود چگونه متوجه شدهاند که دستگیرشدگان اخیر که هنرمند و همچنین خانوادههای دادخواهی هستند که جمهوری اسلامی عزیزان آنها را کشته است، «امنیت کشور» را به خطر انداختهاند!