شرکت مدیریت منابع آب ایران میگوید، باوجود وقوع سیل در ۲۴ استان کشور، ذخیره آبی سدها از ابتدای مهرماه ۱۴۰۰ تا ۸ امردادماه امسال، ۲۹ میلیارد مترمکعب بوده و فقط ۴۶درصد سدها پُر هستند.
شرکت مدیریت منابع آب ایران امروز پنجشنبه ۱۳امردادماه اعلام کرد از ابتدای سال آبی جاری یعنی از اول مهرماه ۱۴۰۰ تا هشتم امردادماه، ذخیره آبی سدها به ۲۹ میلیارد و ۱۶ میلیون مترمکعب رسیده است که این میزان فقط ۴۶درصد سدهای کشور را پُر کرده است. این شرکت ظرفیت خالی سدهای کشور را «حدود ۵۴ درصد» اعلام کرده است.
با وجود اینکه گزارش شرکت مدیریت منابع آب از رشد «۵درصدی» ورود آب به سدها نسبت به سال آبی گذشته خبر میدهد ولی باتوجه به اینکه سال آبی ۱۴۰۱ اواخر شهریورماه فرا میرسد، زنگ خطر بیآبی پیشاپیش به صدا در آمده است.
این گزارش نشان میدهد سیلاب گسترده در اواخر تیرماه و امردادماه نیز به دخایر آبی اضافه نکرده، و آب سدهایی که در مدت مشابه در سال گذشته ۲۳ میلیارد و ۴۳ میلیونمتر مکعب بوده، ۳ درصد کمتر شده است.
آنطور که فیروز قاسمزاده مدیرکل دفتر اطلاعات و دادههای آب کشور و سخنگوی صنعت آب، اعلام میکند، روانآبهای ناشی از بارشهای اخیر «فقط حدود ۲۶۰ میلیون مترمکعب» آب به مخازن سدها اضافه کرده است.
این میزان روانآب، به سدهای استان سیستان و بلوچستان حدود ۱۳۰ میلیون مترمکعب، سدهای استان تهران حدود ۹/۵ میلیون مترمکعب و سد زایندهرود حدود ۸ میلیون مترمکعب اضافه کرده است.
عباس صدریانفر مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان با اشاره به اثرگذاری بارندگیهای هفتهی گذشته در این استان گفت که «کل حجم روانآب ناشی از پدیده مونسون [بارانهای موسمی] در حوزه کارون حدود ۱۷ میلیون مترمکعب بوده است و همچنان ۴ میلیارد مترمکعب از حجم مفید مخازن آبی استان خوزستان خالی است.»
آبانماه سال گذشته گزارش این سازمان از میزان ذخایر آبی سدها، کاهش ۲۷درصدی به نسبت سال قبل یعنی ۱۳۹۹ نشان میداد و کل سدها کمتر از ۴۰درصد پُر بودند.
در حالی که به نظر میرسید بارندگیهای موسمی و سیلابها به افزایش آوردهای سدها کمک کند ولی فقدان مدیریت در هدایت آبها باعث شده تا بخش عظیمی از آنها ذخیره نشود.
کارشناسان معتقدند وزارت نیرو به عنوان اصلیترین مسئول مدیریت آب در مواجهه با سیل و بارش باران شدید و آسیبهای وارده به بخش کشاورزی و مسکن که معیشت مردم را به شدت تحت تأثیر قرار داده، سکوت کرده است.
همچنین وزارت راه و شهرسازی و وزارت جهاد کشاورزی نیز تا کنون هیچ گزارش مستندی درباره اتفاقات سیل ارائه نکردهاند، حال آنکه خبرها گویای اینست که آب آشامیدنی برخی مناطق سیلزده آلوده نیز شده است.
سازمان آبفای تهران آلودگی آب مناطقی چون پاکدشت را تکذیب کرده. آب لولهکشی پاکدشت از اولین ساعات بارندگیها کدر شده بود. این سازمان گفته که برای ساعاتی تصفیهخانه از مدار خارج شد ولی دوباره به کار افتاده است. با وجود این، شهروندان بخشهایی از تهران نیز همچنان میگویند که آب آشامیدنی سالم ندارند و آب آلوده در لولههای خانههایشان جاری است.
ولی هنوز وزارت نیرو برای کنترل سیلابها برنامهای ارائه نداده است در حالی که در یک مدیریت عادی نه تنها تا کنون از بروز خسارات بیشتر جلوگیری شده بود بلکه با مهار سیل از آبی که جاری شده سعی میکردند برای مصرف کشاورزی و افزایش ذخیره سدها استفاده کنند. اما مقامات جمهوری اسلامی برای عکس انداختن و نمایش با کفش و لباس معمولی در گل و لای فرو میروند و بعد هم سوار ماشینهای آخرین مدل خود به خانههای راحت و امن خود بر میگردند.
احمد منتظری مدیرکل دفتر نظارت بر بهداشت شرکت مهندسی آب و فاضلاب دیروز اعلام کرد، در پی بروز بارندگیهای اخیر در برخی استانهای کشور از جمله تهران، البرز، فارس، یزد، کرمان، مازندران، چهارمحال بختیاری و هرمزگان، سامانههای تامین و توزیع آب در تعدادی از روستاها و برخی شهرها دچار آسیب شدند، بطوری که آبرسانی با اختلال روبرو شد.
به گفتهی او، تنها در برخی روستاها عملیات تعمیر و بازسازی ادامه دارد، تعمیرات تا چند روز آینده به پایان میرسد و تا رفع کامل محدودیتها، آب آشامیدنی از تانکرهای سیار و آبهای بستهبندی در این مناطق تأمین خواهد شد.
منتظری درباره کدر شدن آب توضیح داده که در کلانشهرهای درگیر سیل، «بحرانهای کیفیت از جمله افزایش کدورت در شبکه توزیع رخ نداده است.»
همزمان ابراهیم قادری مسئول اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماریهای واگیر در مورد شیوع بیماریهای گوارشی پس از سیل هشدار داده و گفته است: «ممکن است فاضلاب به درون منابع آب آشامیدنی نفوذ کرده و احتمال آلوده شدن چاههای آب هم به وجود آید؛ البته در حال حاضر شواهدی از آلودگی فاضلابها به دنبال سیل اخیر نداشتیم اما این امر محتمل است و منابع آب شرب باید از نظر آلودگی به ویژه به لحاظ میکروب وبا رصد شوند.»
محمدرضا رضایی رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با انتقاد از مدیریت «ضعیف» بارشها و عدمهوشمندسازی مدیریت سیلابها گفته که «در مدیریت روانآبها نه تنها برنامهای نداریم، بلکه این عدم مدیریتها جان و مال هموطنان را نیز به خطر میاندازد.»
هدر رفتن حجم بالای سیلابها و بارشها در حالیست که در سالهای گذشته مرتب گزارشهای هشداردهندهای از ورود ایران به خشکسالی مطلق و افزایش توفان ریزگردها انتشار مییابد و حوادث طبیعی از جمله توفان گرد و غبار و سیل مرتب روی میدهد!
عباسعلی نوبخت سرپرست جدید سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در تیرماه گفته بود که استانهای بیابانی کشور ۶۶درصد افزایش داشتهاند و بحران ریزگردها ۴۳درصد گسترش یافته است.
به گفتهی او، استانهای بیابانی از ۱۴ مورد به ۲۱ استان افزایش یافته که این به معنای گسترش مساحت ریزگردها از شش میلیارد هکتار به ۱۴ میلیارد هکتار است.
طبق پیشبینی نوبخت، بر اساس دادههای سازمان توسعه عمران سازمان ملل، ایران در سال ۲۰۲۵ با بحران «شدید آب» روبرو خواهد بود و در سال ۲۰۴۰ به «اوج بحران بیآبی» خواهد رسید.
آنگونه که گزارش منابع رسمی بیان میکنند، بیش از ۲۷۰ شهر در ایران دچار تنش آبی شدهاند و بیش از ۵ هزار روستا با تانکر آبرسانی میشوند و آب آشامیدنی ندارند.
علی اکبر محرابیان وزیر سابق نیرو از قرار داشتن حدود ۳۰۰ شهر شامل شهرهای بزرگ و مراکز استانها در وضع تنش آبی خبر داده و گفته بود که رفع مشکل آنها در صدر طرحهای زیربنایی قرار گرفته و دولت از آن حمایت کامل میکند.