بر اساس گزارش روزنامه «وال استریت ژورنال» اروپاییها به جمهوری اسلامی و آمریکا اعلام کردند که باید پاسخ مثبت یا منفی خود را به پیشنهاد در مورد «احیای برجام» که جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اروپا ارائه داده تا دوشنبه ۱۵ اوت (۲۴ امرداد) اعلام کنند.
مقامات آمریکایی پیش از این گفته بودند با طرح پیشنهادی اروپا موافقاند. چند دیپلمات اروپایی نیز به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند جمهوری اسلامی در نهایت توافق اتمی را خواهد پذیرفت اما میخواهد طوری وانمود کند که گویا شروطی که قبلاً اعلام کرده مورد پذیرش قرار گرفته است.
منابع رسمی فرانسوی میگویند غربیها سه امتیاز مهم به تهران دادهاند:
۱) عدم موافقت با ورود طرفین جدید به مذاکرات
۲) نپرداختن به برنامههای موشکی
۳) نپرداختن به نقش بیثبات کننده جمهوری اسلامی در منطقه
در عوض در متن پیشنهادی اروپاییها که مدام اصرار دارند «متن نهایی» و «غیرقابل مذاکره» است خبری از خروج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمانهای تروریستی آمریکا، ارائه تضمین از سوی دولت بایدن برای عدم خروج مجدد آمریکا از برجام، لغو تحریمهای نهادهای مرتبط با سپاه پاسداران و پایان دادن به تحریمهای حقوق بشری و عدم پیگیری پرونده مرتبط با پیامدی (فعالیتهای اتمی رژیم ایران با ابعاد نظامی) نیست. اینها تمام خواستههایی بود که جمهوری اسلامی قبل از آغاز مذاکرات تیم وین مطرح کرده بود.
«اگر سال ۱۳۹۴ توافق اتمی امضا نمیشد گزینه بعدی جنگ بود»؛ امروز چطور؟!
هنوز مشخص نیست تصمیم جمهوری اسلامی در مورد پیشنهاد اروپا چه خواهد بود. در همین ارتباط روزنامه «فرهیختگان» وابسته به تیم علیاکبر ولایتی مشاور علی خامنهای در امور بینالمللی در گزارشی با اشاره به فضاسازی غربیها در مورد اینکه طرح اروپا «متن نهایی» مذاکرات است نوشت «در متن بورل اتفاق جدیدی برای شروط اصلی ایران یعنی تامین تضمینهای کارآمد و بسته شدن پرونده PMD رخ نداده است و بر همین اساس، پیشنویس بورل پیشنهادی نبود که مورد تأیید ایران قرار بگیرد.»
این روزنامه مینویسد «مسائل مرتبط با پادمان و پروندههای باز ایران در پیامدی مهمترین عامل اختلافی میان ایران و طرفهای غربی است که باعث شده تا کنون برجام احیا نشود» و همزمان تأکید شده «ریشه پروندههای باز ایران در پیامدی به اتهامات پیشین نخستوزیر رژیم صهیونیستی علیه ایران بازمیگردد.»
اشاره فرهیختگان به اسنادی است که در زمان نخست وزیری بنیامین نتانیاهو از ابعاد نظامی پروژههای اتمی در ایران از جمله مرکز ساخت بمب اتم در نزدیکی آباده (جنوب اصفهان) و فعالیتهای مشکوک در سایت ورامین و تورقوزآباد پرده برداشت.
در این گزارش تأکید شده جنجالهایی که در ماههای گذشته از سوی آژانس و برخی کشورهای غربی بر سر پروندههای باز ایران در پیامدی بپا شده «یک طراحی سیاسی علیه منافع ملّی ایران برای ادامه بازدید از تأسیسات است.»
از سوی دیگر اما روزنامه «اعتماد» نزدیک به اصلاحطلبان که موافق معامله با غرب هستند به نقل از یک منبع آگاه نوشت: «پیشنویس اروپا نسبت به اسفند ۱۴۰۰ بهبود داشته است و به ویژه از جهت ارائه اطمینان اقتصادی به فعالان و شرکای تجاری ایران، امتیازات قابل توجهی دارد.»
مقامات جمهوری اسلامی سختگیریهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد فعالیتهای اتمی نظام را ناشی از تأثیرپذیری رافائل گروسی مدیرکل آژانس از اسرائیلیها میدانند. آنها آشکارا میگویند اسرائیل عامل عدم شکلگیری توافق اتمی شده است. بر همین اساس بود که فریدون عباسی دوانی رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی بعد از دور آخر مذاکرات اتمی در وین در یک مصاحبه گفت «افزایش غنیسازی اورانیوم آنچنان نمیتواند بر روند مذاکرات و تغییر رفتار طرف مقابل اثرگذار باشد و لذا باید به سمت تغییر مناسبات جدید جهانی حرکت کنیم!»
عباسی دوانی در توصیف اینکه چه اقدامی باید صورت گیرد گفته «ایران باید اقدامات و حضور منطقهای خود را افزایش دهد و امنیت رژیم صهیونیستی نباید حفظ شود؛ درواقع حتما باید مرزهای اسرائیل ناامن باشد!»
او همچنین گفت «اگر بلندیهای جولان و مناطق جنوبی لبنان از دست رژیم صهیونیستی آزاد شود و کرانه باختری مسلحتر شود و بتوانیم محاصره غزه را بشکنیم، میتوانیم دست برتر را در منطقه داشته باشیم!»