روزنامه «وال استریت ژورنال» چهارشنبه ۱۷ اوت (۲۶ امرداد) گزارش داد درخواست جمهوری اسلامی برای گرفتنِ تضمین از آمریکا برای عدم خروج مجدد از برجام تلاش‌ها برای احیای توافق اتمی را متوقف کرد و واشنگتن و اروپایی‌ها را در مورد امکان‌پذیر بودن توافق نامطمئن نگه داشت.
تهران روز دوشنبه پاسخ به پیشنهاد اروپا را به صورت مکتوب ارسال کرد و بسته پیشنهادی اروپا را نه پذیرفت و نه رد کرد اما خواستار گنجاندن چند موضوع در متن نهایی شد آنهم در شرایطی که اروپایی‌ها گفته بودند بسته پیشنهادی آنها «متن نهایی» و «غیرقابل مذاکره» است.
جمهوری اسلامی به دنبال تضمین‌هایی است که در صورت خروج مجدد آمریکا از توافق اتمی در آینده بتواند طلب غرامت کند.
آنطور که محمد مرندی مشاور تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی به سی‌ان‌ان گفت ایران به دنبال تضمینی است که اگر دولت آینده آمریکا از توافق خارج شود، «باید بهای آن را بپردازد.»
مقامات اروپایی پس از ارسال پاسخ جمهوری اسلامی گفتند که موضع ایران می‌تواند مبنای بخشی از مصالحه باشد، اما توافق به انعطاف‌پذیری تهران بستگی دارد.
یک مقام ارشد اروپایی چهارشنبه گفت که تهران و واشنگتن باید به متن پیش‌نویس «آری» یا «نه» بگویند و امکان برگزاری مذاکرات مجدد بین طرفین را رد کرد. دو مقام غربی گفتند که انتظار هیچ بیانیه‌ای در مورد توافق را نداشتند، اگرچه این امکان در روزهای آینده وجود دارد.
در شرایطی که جمهوری اسلامی مدعی است برنامه‌ای برای ساخت سلاح اتمی ندارد اما فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی نشان می‌دهد به سمت توسعه زیرساخت‌های آن گام برداشته است.
در تمام یکسال و نیم که مذاکرات «احیای برجام» در جریان بود و گفتگوها عمدتاً در وین برگزار شد مسئله گرفتن ضمانت از آمریکا از سوی جمهوری اسلامی مطرح بود اما آمریکا نپذیرفت.
ساعاتی پیش از آنکه جمهوری اسلامی پاسخ خود به «متن نهایی» اروپایی‌ها را ارسال کند حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی در یک کنفرانس خبری گفت، «اگر واکنش آمریکا با واقع‌بینی و انعطاف باشد توافق رخ می‌دهد و اگر آمریکا انعطاف نشان ندهد باید بیشتر گفتگو کنیم.» از لحن و عباراتی که امیرعبداللهیان به کار بُرد به نظر می‌رسید که او در حال فضاسازی برای اعلام عقب‌نشینی جمهوری اسلامی و شاید توافق است.
پاسخ تهران به «متن نهایی توافق» برای «احیای برجام» است یا «وقت‌کُشی»؟!
تضمین آمریکا چه تضمینی دارد؟!
در همین ارتباط حسین شریعتمداری مدیرمسئول روزنامه «کیهان» چاپ تهران در سرمقاله این روزنامه با عنوان «تضمین آمریکا چه تضمینی دارد؟!» خطاب به امیرعبداللهیان نوشت تضمین آمریکا حتا اگر کتبی باشد یا با تأیید سایر کشورهای اروپایی و حتا سازمان ملل و شورای امنیت باشد باز هم قابل اطمینان نیست. شریعتمداری همچنین پرسیده «چه تضمینی هست که آمریکا اگر تعهدات خود را نقض کرد، در قبال آن غرامت بپردازد؟! مگر برخلاف تمامی قوانین تعریف شده در حقوق بین‌الملل، صدها میلیارد دلار از دارایی‌های ما را بلوکه نکرده است؟! اگر از پرداخت غرامت نیز خودداری کند، چه باید کرد؟!… پس چاره چیست؟! بخوانید!»
نویسنده ادعا کرده «چاره‌سازترین پیشنهادی که می‌تواند و باید در توافق پیش روی گنجانده شود، آن است که ایران با صراحت و به روشنی اعلام کند، در صورت نقض عهد آمریکا، ایران از NPT خارج خواهد شد. مطمئن باشید که در صورت خروج از NPT هیچ اتفاق نا‌مطلوبی رخ نخواهد داد.»
شریعتمداری در پایان با تأکید به اینکه «درخواست غرامت از آمریکا در صورت خروج از برجام هیچ ارزشی ندارد» هشدار داده «لغو همه تحریم‌ها» یکی از شروط قطعی جمهوری اسلامی است اما صحبت از لغو بخشی از تحریم‌هاست… به بیان دیگر قرار است (یعنی آمریکا در پی آن است) که تعدادی از تحریم‌های برجامی و هسته‌ای را لغو کند اما بسیاری از تحریم‌ها که تحت عناوین خصمانه و من‌درآوردی دیگر نظیر حقوق بشر، حضور در منطقه، برنامه موشکی و… وضع شده‌اند باقی بماند.»
علی خامنه‌ای که به «جسد متعفن برجام» هم رضایت می‌دهد ترمز «مجلس انقلابی» را کشید
هادی بیگی‌نژاد نماینده مجلس شورای اسلامی به وبسایت «انتخاب» گفته «متن پیش‌نویس توافق مورد دلخواه ایران نیست… نه راستی‌آزمایی را آمریکایی‌ها قبول می‌کنند و نه تضمین می‌دهند که دوباره از برجام خارج نشوند و تحریم اعمال نکنند.»
وی همچنین توضیح داد «جمهوری اسلامی خواستار راستی‌آزمایی از رفع تحریم‌ها، انتفاع اقتصادی و عدم اجرای مکانیسم ماشه شده است.» او تأکید کرده در «متن نهایی» اروپایی‌ها قانون مجلس رعایت نشده و تحریم‌های کاتسا، ایسا و پاتریوت باید لغو می‌شدند، اما باقی مانده‌اند.
در عین حال جان بولتون مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا با اشاره به درخواست جمهوری اسلامی برای تضمینِ باقی ماندن آمریکا در برجام گفت که همه کاندیداهای جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری آینده مخالف توافق با رژیم ایران هستند و در صورت رسیدن به کاخ سفید از برجام خارج خواهند شد.
