به نظر می‌رسد کابوس پایان آب و ورشکستگی آبی کشور پس از قطع آب در شهرکرد و بسیاری از شهر و روستای استان چهارمحال و بختیاری حالا به همدان نیز رسیده است. با گذشت دو ماه از وعده ابراهیم رئیسی رئیس دولت برای حل معضل بی‌آبی در استان همدان، چند روز پس از قطع ساعتی آب هم‌اکنون شهروندان برخی مناطق این استان می‌گویند، ۲۴ ساعت است که جریان آب شهری قطع شده است. «اتمام ذخایر آب سدها و کاهش سطح سفره‌های آب زیرزمینی» دلایل اصلی قطع آب در همدان اعلام شده است.
۲۰ روز پس از اینکه ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم در جریان سفر به همدان دستور حل مشکل آب آشامیدنی این استان را «ظرف مدت ۲ ماه» به استاندار داد، اما یک دوره آب این منطقه به صورت شبانه از ساعت ۱۱ تا ۵ صبح قطع شد و حالا، شهروندان برخی مناطق، گزارش از قطع ۲۴ ساعته آب می‌دهند.
همدان هم آب ندارد
قطعی چند ساعته آب در این شهر #بحران_آب— Zeinab rahimi (@znbrahimi) August 17, 2022
در حالی که وضعیت آب در همدان نیز مختل شده، قطع آب در استان چهارمحال و بختیاری وارد یازدهمین‌روز خود شده و شهروندان را به اعتراض خیابانی وادار کرده است. پیشتر رئیسی در سفر به این استان نیز وعده حل مشکل کمبود آب را داده بود.
پیام: آب همدان ۳ روزه قطعه مردم همه با ظرف و دبه ریختن بیرون دنبال آب میگردن آب معدنی هم پیدا نمیشه اگر بشه بشدت گرونه.
— +۱۵۰۰تصویر (@۱۵۰۰tasvir) August 18, 2022
گزارش‌ها حاکیست، قطع مکرر شبانه آب که چند ماهی ادامه داشته، به بیش از ۸ ساعت در روز هم رسیده و حالا در طول یک روز بیش از ۱۲ ساعت برخی از نقاط آب آشامیدنی ندارند. این در حالیست که حتی شرکت آبفا تا پیش از این اطلاع‌رسانی هم در مورد زمان‌بندی قطع آب نمی‌کرده و پس از مدت‌ها حالا امروز وعده داده که سهمیه‌بندی آب را به مردم اعلام خواهد کرد!
https://twitter.com/dellpachino/status/1560164490943012864
کاربران ساکن همدان در روزهای گذشته در توئیتر نوشته‌اند که بیش از ۲۴ ساعت آب نداشته‌اند و هیچ‌یک از دستگاه‌های مسئول نیز پاسخگو نیستند. کاربران به حساب حقوق بشری «۱۵۰۰ تصویر» نوشته‌اند که مردم با ظرف و دبه به خیابان‌ها به جستجوی آب می‌روند و آب معدنی هم پیدا نمی‌شود و اگر پیدا شود، بسیار گران است. کاربری نوشته، «در کنار شهرکرد آب ندارد، بزنید همدان هم آب ندارد. کلا سه ساعت آب وصل می‌شود، آنهم گل‌آلود است. تازه شانس بیاوریم، فشارش خوب باشد تا به ما که طبقه دوم هستیم آب برسد».
رئیسی ششم امردادماه در همدان ادعا کرد که دولت‌اش ۱۷ سال عقب‌ماندگی در حل مسئله آب استان همدان را «یکساله» جبران کرده و به اندازه ۱۵ سال در طرح‌های آبرسانی همدان کار کرده‌اند!
فرهاد بختیاری‌فر مدیرعامل آب و فاضلاب همدان ۲۴ امردادماه گفت برای اینکه مجبور به قطع طولانی آب نشوند، مجبورند تا شبانه از ساعت ۱۱ تا اذان صبح آب را در همدان قطع کنند.
مدیرعامل آبفا بطور تلویحی کشاورزان را با اعلام اینکه بیشترین مصرف آب استان را دارند مقصر بی‌آبی اعلام کرده و گفته که مصرف خانگی در استان همدان ۴درصد و «مصرف اصلی مربوط به بخش کشاورزی است.»
💧💡🔦🕯️📱جمهوری اسلامی اینجوری آب و برق را «مجانی» کرد!
🟡یک شهروند از #شهرکرد در «#مملکت_آخوندها»: آب که نداریم برقم قطع کردند!#نظام_ناکارآمد#نظام_نالایقان#قطع_آب#قطع_برق#برای_ایران#نه_به_جمهوری_اسلامی#دیگر_بس_است pic.twitter.com/006o9z5hsf
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) August 17, 2022
کارشناسان معتقدند، بخش عمده‌ای از آب استان همدان را هیولای آبخوار نیروگاه برق «مفتح» از سال ۱۳۷۵ تا کنون برای تأمین برق استان‌های همدان، مرکزی، کردستان و زنجان می‌مکد و عامل مهاجرت بسیاری از مردم همدان به شمال این استان شده است.
گفته می‌شود این نیروگاه برق برای خنک‌شدن برج‌هایش نیاز به حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیون مترمکعب آب دارد که از منابع زیرزمینی تأمین می‌کند ولی مدیرعامل نیروگاه مدعیست ۹۰درصد آب مورد نیاز نیروگاه از پساب تصفیه شده تامین می‌شود و اندازه یک چاه آب زیرزمینی آب طبیعی استفاده می‌کنند.
در سال‌های گذشته با افزایش دمای هوا و کاهش میزان بارش‌های طبیعی و همچنین افزایش جمعیت شهر همدان، ذخایر آبی به شدت کاهش یافته و سطح سفره‌های زیرزمینی نیز به شدت کم شده است.
به گفته‌ی معاون بهره‌برداری شرکت آبفای همدان ذخیره سد اکباتان به کمترین مقدار رسیده و «پیش‌بینی می‌شود که تا ۳۰ روز آینده سد اکباتان را در مدار داشته باشیم!»
براین اساس، میزان ذخیره سد اکباتان حدود ۲/۴ میلیون مترمکعب و شامل ۸درصد ظرفیت ذخیره آب سد می‌شود. سدی که از یکهزار و ۶۰۰ لیتر در ثانیه آب مصرفی شهر همدان، حدود ۹۵۰ لیتر در ثانیه‌اش را تأمین می‌کند!
راهکار مقامات مسئول نیز غیرکارشناسی و به خودی خود تشدیدکننده بحران است. مرتضی جعفری مدیر دفتر مدیریت بحران و پدافند آبفای همدان، روش تأمین آب شهر همدان را برداشت از «آب‌های سطحی و رودخانه‌های فصلی با هدف حفظ ذخیره سد اکباتان» در مناطق «خاکو، دره مراد بیک و عباس‌آباد» و راهکار موثر در تأمین آب مصرفی دانسته است.
حفر چاه‌های منطقه‌ای در «خالق ورودی» و ۸ حلقه چاه در منطقه «آق حصار» برای کمک به تامین منابع و رفع کسری آب مصرفی شهر نیز مورد استفاده قرار دارد.
مدیر دفتر مدیریت بحران و پدافند شرکت آب و فاضلاب استان همدان اضافه کرد: «با تکمیل خط انتقال و تجهیز سه حلقه چاه از هشت حلقه موجود در آق حصار طی هفته آینده، ۱۲۰ لیتر و تا پایان شهریورماه ۲۲۰ لیتر در ثانیه به منابع آبی منطقه اضافه می شود و در مجموع از این محل حدود ۳۵۰ لیتر بر ثانیه آب به شهر همدان انتقال داده خواهد شد.»
بر اساس آخرین داده‌های هواشناسی، میزان بارندگی‌ها در همدان نسبت به دوره بلندمدت حدود ۴۰ درصد و نسبت به سال گذشته ۱۰ درصد کاهش یافته است.
حمیدرضا نیکداد معاون شرکت آبفا بر مدیریت آب و کاهش برداشت از سد اکباتان تأکید داشته که «با توجه به اینکه برداشت آب محدود شده ممکن است ساعاتی از شبانه‌روز ذخیره مخازن به پایان برسد و همین ممکن است باعث نارسایی در نقاطی از شهر شود.»
وی از مردم درخواست کرد: «چاره‌ای در نارسایی آب نیست و خواهش می‌کنیم مردم با مصرف مدیریت شده تحمل کنند تا بتوانیم ذخیره را نگه داریم.»
آنطور که معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب استان همدان اعلام می‌کند، «میزان مصرف آب شهری بالا نرفته و مصرف کنونی آب ۱۸۷۰ لیتر در ثانیه است که نسبت به هفته گذشته رشدی نداشته و جای شکر دارد که مصرف بالا نرفته است.»
فرهاد بختیاری‌فر مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان امروز به خبرگزاری «تسنیم» گفت: «چاره‌ای جز سهمیه‌بندی آب و قطع موقت ساعتی آن نداریم اگرچه این شرایط ممکن است برای مردم سخت باشد اما در حال حاضر تنها راه همین است.»
او راهکار تأمین آب این منطقه را «بازگردانی و استفاده از پساب فاضلابی» با توان تولید ۸۰۰ تا ۹۰۰ لیتر در ثانیه دانسته و گفت که آب در صنایع از جمله نیروگاه «شهید مفتح» آب فولاد ویان، پتروشیمی هگمتانه و سایر صنایع استان مصرف می‌شود.
وزارت جهاد کشاورزی در یک گزارش هولناک که امردادماه پارسال منتشر شد، کل مساحت ایران شامل ۳۱ استان را درگیر خشکسالی از ۶۱درصد تا ۱۰۰درصد اعلام کرده بود. در این بین، استان‌های ایلام، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه، همدان و هرمزگان، ۱۰۰درصد در بحران خشکسالی بسر می‌برند. حتا استان‌های پُرآب شمالی یعنی مازندران ۶۱/۶ درصد، گلستان ۹۱ درصد و گیلان ۸۶/۲ درصد خشک و بی‌آب هستند و با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنند.
