باربارا اسلاوین عضو اندیشکده «شورای آتلانتیک» که از موافقان معامله آمریکا با رژیم ایران است به مقامات جمهوری اسلامی توصیه کرده تا قبل از اینکه فرصت از بین برود توافق کنند.
او در مقالهای که ۱۹ اوت (۲۸ امرداد) در پولیتیکو منتشر شد میگوید دلایل زیادی وجود دارد که مقامات جمهوری اسلامی در مورد پذیرش پیشنهاد جدید اتحادیه اروپا برای احیای برجام تردید دارند که از جمله آنها بیاعتمادی آنها به وعدههای دولت آمریکاست که با خروج دونالد ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸ آنها را محتاطتر کرد.
اسلاوین تأکید کرده با توجه به اینکه گرفتن تضمین از آمریکا به صورت یک معاهده از اختیارات کنگره محسوب میشود جو بایدن تضمینهای زیادی نمیتواند در مورد عدم خروج آمریکا از برجام در دولت آینده بدهد با این حال، این بدان معنا نیست که تهران باید از این فرصت چشمپوشی کند، زیرا احیای برجام مزایای مهمی برای ایران فراهم میکند، حتا اگر کوتاهمدت باشد.
او اشاره کرده در صورت احیای برجام ایران به حدود ۱۰۰ میلیارد دلار ذخایر ارزی که در حال حاضر در بانکهای خارجی مسدود شده، دسترسی پیدا میکند و میتواند در زمانی که جهان به شدت به انرژی نیاز دارد، صادرات آن را به سرعت افزایش دهد.
در این مقاله به نقل از بیژن خواجهپور تحلیلگر امور ایران، ادعا شده صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران بعد از احیای برجام میتواند به نزدیک سه میلیون بشکه در روز برسد که دو برابر میزان فعلی است و درآمد دولت را به سالانه ۶۵ میلیارد دلار افزایش دهد.
باربارا اسلاوین در ادامه میافزاید «ایرانیان عادی تأثیر فوری احیای برجام را از نظر تقویت پول ملی و کاهش تورم خواهند دید، در حالی که ایران میتواند صندوق توسعه ملی خود را پر کرده و زیرساختهای قدیمی را نوسازی کند.»
این ادعا در حالیست که حتا شماری از خودیهای نظام از جمله حشمتالله فلاحتپیشه رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی جمهوری اسلامی که موافق توافق اتمی با آمریکاست میگویند «حتا اگر برجام به نتیجه برسد باز هم لغو تحریمها سود چندان زیادی برای مردم ایران به دنبال ندارد.»
اسلاوین در بخش دیگری مینویسد اگر ایران برجام را احیا کند ذخیار اورانیوم غنی شدهاش معکوس میشود و تا سال ۲۰۳۱ اجازه نخواهد داشت مواد کافی برای ساخت سلاح اتمی را داشته باشد. او اشاره نکرده است که یکی از مسائل کلیدی که هنوز تکلیف آن در مذاکرات وین روشن نشده دخایر اورانیوم ایران است که به بیش از ۱۸ برابر حد مجاز رسیده و میزان تشعشعات رادیواکتیو آن به قدری بالاست که هیچ کشوری مسئولیت انتقال آن به خارج از ایران و ذخیرهسازی آن را به عهده نمیگیرد. این در حالیست که پس از توافق اتمی در سال ۲۰۱۵ قرار بود روسیه ذخایر اورانیوم غنی شده ایران را به قزاقستان منتقل کند.
نویسنده همچنین ادعا کرده احیای برجام میتواند زمینهای برای دستیابی به منطقهای عاری از سلاحهای هستهای فراهم کند که در آن رقبای منطقهای مانند عربستان سعودی موافقت کنند تلاش برای دست یافتن به این سلاحها را کنار بگذارند و در عوض روی اقدامات اعتمادآفرین کار کنند. ایران و عربستان سعودی در صورت جلوگیری از یک بحران هستهای، احتمالاً روابط دیپلماتیک خود را از سر خواهند گرفت و برای تمدید و تقویت آتشبس در یمن همکاری میکنند. در همین حال، عراق نیز از کاهش خصومت بین ایران و همسایگان عرب خود سود خواهد برد.
اسلاوین در بخش دیگری از خیالپردازیهای خود در ارتباط با نظام جمهوری اسلامی که به سرکوبگر بودن آن نیز آگاه است و اعتراف میکند، نوشته البته توافق اتمی موجب نخواهد شد ایرانیان رژیمی را که سرکوبگرتر شده دوست داشته باشند، اما به یک کشور ۸۰ میلیونی فضای نفس کشیدن میدهد و دولت را قادر میسازد تا برخی فشارهای اقتصادی که جمعیت را به سرعت به سمت فقر سوق میدهد کاهش دهد. بعلاوه، اگر فرصتهای بیشتری را در خانه ببینند، ایرانیهای تحصیلکرده کمتری ممکن است نیاز به مهاجرت را احساس کنند.
اسلاوین با قرار دادن جنایاتی که رئیسی به آن متهم است در سایه معامله اتمی و احیای برجام تأکید کرده ابراهیم رئیسی سال گذشته در اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد شرکت نکرد، اما ظاهراً امیدوار است امسال بتواند به نیویورک سفر کند. اسلاوین سپس اشاره کرده «با توجه به سوابق رئیسی به عنوان دادستان که با مشارکت در اعدام هزاران نفر در دهه ۱۹۸۰ روبروست و با توجه به اینکه جمهوری اسلامی با اتهامات جدید در مورد هدف قرار دادن مخالفان جمهوری اسلامی و مقامات سابق ایالات متحده روبروست، چنین سفری قطعاً بحث برانگیز خواهد بود. با این حال، اگر ایران با احیای برجام موافقت کند، رئیسی چیز دیگری برای گفتگو با همتایان غربی خود خواهد داشت!»
او در پایان گفته «در شرایطی که جهان با بحرانهای متعددی مواجه است، ایران این قدرت را دارد موضوعی را که برای ثبات منطقهای و منع گسترش تسلیحات هستهای مهم است، خنثی کند. دولت رئیسی باید از این فرصت استفاده کند.»
با همه این خیالپردازیها و توجیهات برای معامله اتمی، گزارشها حاکیست اصرار جمهوری اسلامی برای گرفتن تضمین یا غرامت از آمریکا و همینطور اختلافات جدی با آژانس بر سر مسائل پادمانی بار دیگر مذاکرات را به بنبست کشانده است.
آسوشیتدپرس گزارش داده معامله با ایران به طرز وسوسهانگیزی نزدیک است اما آمریکا با موانع جدیدی روبروست که بخشی از آن مربوط به فشارهای داخلی آمریکا از سوی حزب جمهوریخواه به دولت بایدن به ویژه بعد از اقدامات تروریستی جمهوری اسلامی است.
در همین ارتباط کریم سجادپور کارشناس مسائل ایران در مؤسسه «کارنگی برای صلح بینالملل» گفت: «این معامله سختتر از توافق ۲۰۱۵ است، زیرا اینبار هیچ توهمی وجود ندارد که رفتار رژیم ایران تعدیل شود یا به همکاری بیشتر آن با آمریکا منجر شود».