بر اساس جدیدترین فهرست، طبقه‌بندی مهره‌داران ایران اعلام شد. حدود ۱۰۰ گونه مهره‌دار در خطر انقراض قرار دارند و در این میان یوزپلنگ در صدر جدول نابودی نشسته است.
بنا به گفته‌ی حسن اکبری معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، بیش از ۱۰۰ گونه جانوری مهره‌دار ایران در خطر انقراض قرار دارند که یوزپلنگ صدرنشین این فهرست است.
همچنین حدود ۱۶۰ گونه حفاظت شده و حمایت شده و بقیه گونه‌ها هم در شرایط عادی زیست قرار دارند.
معاون سازمان محیط زیست اسفندماه پارسال گفته بود، ۷۰درصد گونه‌های برجسته حیات وحش ایران در نیم قرن اخیر از دست رفته‌اند.
آنطور که کارشناسان محیط زیست ایران هشدار می‌دهند، تنوع زیستی و سلامت حیات وحش با تغییر کاربری‌ها، شکار بی‌رویه، پرورش دام بیشتر از حد ظرفیت زیستگاه، تجارت غیرقانونی جانوران و گیاهان، تصادفات جاده‌ای، شیوع بیماری، خشکسالی، بی‌توجهی به حفاظت از جانوران و زیستگاه‌های آنان، ضعف قوانین حفاظت از جانوران، اجرای پروژه‌های ضد محیط زیست و افزایش دست‌درازی‌ها به طبیعت، باعث سرعت گرفتن انقراض این گونه‌های جانوری شده است.
«تغییر کاربری» زیستگاه حیات وحش در ایران! تشدید انقراض و نابودی تنوع زیستی
چند سالی است که با افزایش بحران‌های اقتصادی و معیشتی و فقر و گرسنگی، خطر شکار به قصد تأمین غذا به معضل جدی برای گونه‌های جانوری ایران تبدیل شده است. در حالی که به خاطر تورم، قیمت گوشت‌های گوساله و گوسفند به شدت افزایش یافته و گوشت از سفره‌های ایرانیان تقریبا حذف شده، گزارش‌های مبنی بر شکار حیواناتی چون گوزن، آهو، گراز و بز کوهی و انواع پرندگان مهاجر در رسانه‌ها منتشر می‌شود. به ویژه اینکه در طول دو سال اخیر با روند عجیب و غریب صعودی، رکورد دومین رتبه‌ی کشتار پرندگان مهاجر در جهان به نام ایران ثبت شده است.
عیسی کلانتری: به علت گرانی گوشت به حیات وحش حمله‌ور شده‌اند!
با نگاهی به برخی آمارهای غیررسمی از میان حدود پنج میلیون پرنده مهاجری که به ایران می‌آیند، هر سال تا یک میلیون و ۷۵۰ هزار از این پرندگان در ایران شکار می‌شوند.
مهدی نبی‌یان کارشناس حیات‌وحش پیشتر درباره وضعیت حیات وحش موضوع کمبود بودجه برای حفاظت را مورد تأکید قرار داده و گفته بود، «کل بودجه حفاظت از یک گونه در خطر انقراض در ایران، با قیمت یک آپارتمان در تهران برابری می‌کند.»
حالا در فهرست جدید مهره‌داران، آنها در سه طبقه در خطر انقراض، حمایت و حفاظت شده و عادی تقسیم شده‌اند که می‌تواند ملاک برخوردهای قضایی با متخلفان، همچنین مبنای سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در سازمان حفاظت محیط زیست باشد.
این فهرست نشان می‌دهد که در میان پستانداران گونه‌هایی مانند یوزپلنگ، خرس سیاه، گورخر ایرانی، گوزن زرد ایرانی، پلنگ، شوکا، روباه ترکمنی، گربه پالاس، گربه شنی، فک خزری، گاو دریایی، انواع دلفین‌ها و انواع نهنگ‌ها در میان گونه‌های در خطر انقراض دیده می‌شوند.
بر اساس اعلام سازمان حفاظت محیط زیست، خرس قهوه‌ای، مرال، سیاهگوش، کاراکال، کل و بز، انواع آهو، جبیر، شاه روباه، کفتار، سنجاب ایرانی، شنگ ارواسیایی، شنگ میانرودان، خفاش نعل اسبی، خفاش انگشت‌دراز، گربه جنگلی، گربه‌وحشی، رودک عسلخوار، روباه شنی، سمور جنگلی، سمور سنگی، رودک (گورکن)، سنجاب‌زمینی، آسیای صغیر، خفاش گوش پهن اروپایی، خفاش نعل اسبی مدیترانه‌ای، خفاش جنگلی بزرگ و موش صحرای هیرکانی جزو گونه‌های حمایت و حفاظت شده قرار دارند.
در میان پرندگان نیز گونه‌هایی مانند کشیم گوش‌دار، پلیکان خاکستری، باکلان گلو سیاه، باکلان کوچک، غاز پیشانی سفید کوچک، عروس غاز، اردک مرمری، اردک سرحنایی، اردک بلوطی، اردک دم دراز، اردک سرسفید، عقاب ماهیگیر، هما، کرکس سیاه، کرکس پشت سفید، کرکس مصری، عقاب دریایی دم سفید، عقاب دریای پالاس، عقاب طلایی، عقاب شاهی، عقاغب خال دار بزرگ، عقاب صحرایی، عقاب دشتی، قرقی، طرلان، شاهین بلوچی، لاچین، بالابان، بحری، شاهین، دلیجه کوچک، سیاه خروس، بلدرچین، درنای سیبری، میش مرغ، هوبره آسیایی، خروس کولی اجتماعی، گیلانشاه شرقی، گیلانشاه خالدار، کاکایی پاسیاه، آب شکاف، قمری معمولی، فاخته خاوری و جغد برفی در خطر انقراض هستند.
گوگوی خال پلنگی، سوسمار خاردم مصری، بزمچه، افعی لطیفی، افعی خالدار، افعی کوهرنگی، افعی شاخدار دم عنکبوتی، افعی شاخدار ایرانی، افعی البرزی، کفچه مار (مار کبری) کبرای سیاه، انواع لاک پشت های دریایی، لاک پشت فراتی، انواع مارهای دریایی، تمساح پوزه کوتاه ایرانی (گاندو) و در میان دوزیستان گونه‌های سمندر لرستانی، سمندر خال زرد (کردستانی) سمند آذربایجانی و وزغ تالشی، گونه‌های در خطر انقراض در بین خزندگان ایران به شمار می‌روند.
به گفته‌ی اکبری، «آمارها نشان می‌دهد چیزی حدود ۱۳۰۰ گونه مهره‌دار در کشور وجود دارد البته نظرات متفاوت است، مثلا در پرندگان عده‌ای پرندگان عبوری را جزو گونه‌های کشور فرض می‌کنند و عده‌ای این را قبول ندارند؛ از این رو از لحاظ آمار در برخی گونه‌ها یکسری اختلافات وجود دارد.»
