«گرمازدگی» و «بیماری‌های گوارشی» بین زائران؛ توصیه وزارت بهداشت: زائران پس از بازگشت «قرنطینه خانگی» شوند!

گسترش بیماری‌های گوارشی و گرمازدگی زائران «اربعین» در دو سوی مرزهای ایران و عراق، زنگ هشدار در مورد شیوع انواع بیماری‌های همه‌گیر مثل تب کنگو و تشدید کرونا را پس از بازگشت بیش از دو میلیون نفر به صدا در آورده است. مقامات وزارت بهداشت می‌گویند، زائران خود را قرنطینه خانگی کنند، توصیه‌ای که اجرای آن را کسی جدی نمی‌گیرد!

یک هفته به روز «اربعین» چهلمین روز «شهادت» امام سوم شیعیان در شنبه آینده باقی‌ مانده ولی از اواسط هفته‌گذشته‌ی تا کنون زائران «اربعین» در دو سوی مرزهای شش‌گانه ایران و عراق مانده‌اند و از حداقل امکانات بی‌بهره‌اند. گزارش‌ها از مناطق مرزی و مسیرهای حرکت زائران، نشان می‌دهد که آب، غذا، سرپناه مناسب و امکانات مناسب برای سکونت موقت وجود ندارد و گرمای هوای تا حدود ۵۰درجه سانتیگراد نیز شرایط را سخت‌تر کرده است.

خبرها از مرزهای دو کشور حاکی از شیوع گرمازدگی و گسترش بیماری‌های گوارشی در بین زائران و بستری‌شدن بسیاری از آنان است. گرمازدگی منجر به بیهوش شدن زائران شده و تصادف منجر به مرگ تا کنون جان ۱۳ نفر را گرفته است. با اینکه پلیس راه می‌گوید، به دلیل شرایط ترافیک اجازه تردد اتومبیل‌ها به سمت مرزها از جمله مرز خسروی را نمی‌دهد ولی وزیر کشور و رئیس ستاد اربعین می‌گویند، کار با سهولت در حال انجام است!

https://twitter.com/musavi_mansour/status/1568319408635797505

اینهمه در حالیست که در خود عراق نیز بیماری تب کنگو شیوع پیدا کرده و سفر و اقامت زائران ایرانی که طبق اعلام ستاد مرکزی «اربعین»  ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر هستند جنبه‌ی نگران‌کننده‌ای به آن داده است. آمارهای غیررسمی ولی می‌گویند، حداقل ۵ میلیون ایرانی هم‌اکنون در عراق است.

خود زائران نیز به دلیل شرایط نامناسب سکونت، تغذیه و آب آشامیدنی سالم احتمال ابتلا به انواع بیماری‌ها را دارند. چنانکه پیشتر وزارت بهداشت در دستورالعمل پیشگیری درباره ابتلا به بیماری‌های واگیردار مانند سل، مالاریا، تیفوئید، اسهال حاد و خونی و وبا، تب کریمه کنگو، تب دانگ و چیکن گونیا موجود در کشورهای همسایه از جمله عراق هشدار داده بود.

وضعیت سلامت زائران در عراق نیز طبق گزارش مجتبی خالدی سخنگوی اورژانس، با آمار مراجعه «۵۲ هزار و ۸ نفر» به مراکز درمانی در عراق، ۱۳ هزار و ۳۷۷ نفر مبتلا به «گرمازدگی» بسیار نامناسب است!

خالدی پیشتر گفته بود، گرمازدگی شامل «نوزاد شیرخوار دو ماهه» تا افراد «۶۵ و ۷۰ ساله» می‌شود.

وی که خود نیز دچار گرمازدگی شده بود، اعلام کرده است: «یک میلیون و ۷۷۴ هزار و ۲۸ مورد ارزیابی بهداشتی انجام شد و تکنسین‌های اورژانس هزار و ۶۱۴ مورد بازرسی از موکب‌ها را داشته‌اند.»

این آمارهای بیماری، در حالیست که سازمان اورژانس می‌گوید، ۵ هزار و ۴۳۴ کیلوگرم موادغذایی فاسد شناسایی و معدوم شده است.

ایرج خسرونیا رئیس انجمن متخصصان داخلی بیماری‌های گوارشی، آب آلوده و بیماری کرونا را سه مسئله مهمی دانست که در سفر زائران به عراق وجود دارد. او با تأکید بر مسئله آب آلوده گفت، «متاسفانه آب تمیز به اندازه کافی در دسترس زائرین قرار نگرفته است و از آب‌های آلوده و آب چاه‌ها استفاده می‌کنند. احتمال گرفتاری و ابتلا به بیماری‌های ویروسی و میکروبی و انگلی بالا است، ابتلا به اسهال و استفراغ فراوان است. این افراد یا در همان جا بیمار می‌شوند و یا در زمان برگشت دچار مسئله می‌شوند.»

او درباره مدیریت وضعیت گفته است: «نمی‌توان کار مهمی کرد چون تعداد زیاد است!»

خسرونیا درباره بیماری کرونا هشدار داد: «مسئله بعدی بیماری کرونا است و باید منتظر بود تا دوباره شعله‌ور شود و آلودگی بیشتر شود.» حمید‌ سوری رئیس کارگروه بهداشت نیز هشدار می‌دهد، «همین حالا هم شرایط پاندمی شکننده است و حداقل سفارشی که می‌توان به زائران و مردم داشت این است که از مواجهه با افرادی که دارای علائمی ازجمله تب، سرفه و مشکلات تنفسی هستند اجتناب کنند.» معلوم نیست این توصیه به هزاران نفری که در هم می‌لولند چگونه قابل اجراست.

خسرونیا درباره عدم پیشبینی تمهیدات بهداشتی برای زائران گفت که «این مسئله موضوع بهداشتی نیست بلکه مساله تجهیزات است قبلا هم گفته می‌شد تجهیزات کامل است، یعنی نه این طرف مرز تجهیزات کامل بود و نه در آن طرف مرز.»

علیرضا عوض‌پور مدیر گروه بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی یاسوج در مورد ابتلای زائران به تب کنگو که در عراق شیوع یافته، هشدار داده و از مقامات خواسته تا زائران را پس از بازگشت یک هفته قرنطینه کنند.

این در حالیست که نبود برنامه‌ریزی برای استقرار و تأمین سلامت این جمعیت میلیونی در عراق، حالا ابعاد گسترده‌تری پیدا کرده، چرا که وزارت بهداشت برای بازگشت و رصد سلامت آنان نیز برنامه‌ای ندارد. هرچند به گفته‌ی این مدیر بهداشتی یاسوج، «اولین اقدام زائران بعد از بازگشت، قرنطینه خانگی خود حداقل به مدت یک هفته و حاضر نشدن در تجمعات مردمی است.» خسرونیا متخصص داخلی درباره توصیه به قرنطینه خانگی زائران گفت که «به نظر شما ۵ میلیون زائر که در این ایام به اربعین می‌روند در بازگشت خود را قرنطینه خواهند کرد؟! حتی اگر این توصیه را داشته باشیم باید ببینیم آیا امکان‌پذیر است؟!»

این مقام مسئول در حالی قرنطینه زائران را «خانگی» و نه زیرنظر وزارت بهداشت در مرزها اعلام داشته است، که تزریق دوز سوم واکسن کرونا همزمان با موج هفتم نیز بر عهده خود این افراد گذاشته شد، حال آنکه اغلب این زائران خرافاتی اساسا اعتقادی به واکسیناسیون کرونا نداشته‌اند و دوزهای اول و دوم را نیز تزریق نکرده‌اند.

علیرضا عوض‌پور تاکید کرد: «زوار ایرانی بعد از بازگشت به مدت یک هفته از نزدیکان خود فاصله اجتماعی گرفته تا امکان انتقال و شیوع احتمالی ویروس‌های ناشناخته برای نزدیکان و سیار مردم جامعه نداشته باشد.»

حالا در چنین شرایطی، راهکار عوض‌پور برای جلوگیری از گسترش بیماری کرونا این است که «زائرینی که شش‌ماه از تزریق واکسن کرونای‌شان گذشته باید حتما اقدام به تزریق دوزهای واکسن یادآور کرونا یعنی دوزهای سوم و چهارم کنند تا بدن آنان در مقابله با بیماری‌های احتمالی مقاوم شود!»

وضعیت زائران وقتی پیچیده‌تر و خطرناک‌تر می‌شود که به گفته‌ی عوض‌پور، «تجمعات مهمترین دلیل سرایت این بیماری بوده و ما از وضعیت کنونی تجمعات به دلیل کمی امکانات لازم در کشور عراق نگران بوده و از سویی گرمازدگی زائران در پیاده‌روی امسال هم نسبت به سال‌های گذشته دوچندان‌تر شده است.»

او از شهروندان ایرانی در عراق خواسته تا مدت زمان سفرشان را کوتاه کنند و به شیوع بیشتر دامن نزنند.

مدیر گروه بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی یاسوج گفت: »شیوع بیماری تب کنگو بیشتر در فصل گرم سال همزمان با فصل فعالیت حشره‌ای به نام کَنِه بوده و علائم بیماری در انسان هم سردرد، تب شدید، کمردرد، درد مفاصل و عضلات، دل درد، اسهال، استفراغ، قرمزی چشم و سرخی گونه، خونریزی و یرقان است.»

خطرات جانی برای زائران و شیوع بیماری‌های واگیردار با ورودشان به ایران در حالی افکار عمومی را نگران کرده و انتقادهای جدی را متوجه دستگاه‌های مسئول کرده است که بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت در گزارشی درباره وضعیت ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به زائران در مرز‌های شش‌گانه، از فراهم‌شدن همه امکانات درمانی و دارویی خبر داده و گفته است: «بحمدالله هیچ مشکلی به لحاظ دارویی و نیرو نداریم و توزیع اقلام بهداشتی و درمانی در حال انجام است.»

وی با بیان اینکه تمام پرسنل درمان و خدمات بهداشتی در مناطق مرزی به صورت داوطلبانه فعال هستند، تاکید کرد: حدود یک هزار نیروی بهداشتی و درمانی در مز‌ها مستقر شده‌اند و تاکنون به بیش از ۳۱ هزار زائر خدمات درمانی و بهداشتی ارائه کرده‌اند.