در پی اعتراض گستردهی مردم در سراسر ایران، بسیاری از هنرمندان، سینماگران و فعالان عرصه فرهنگ و هنر با انتشار ویدئوها و یا نوشتارهایی در شبکه‌های اجتماعی با مردم معترض اعلام همبستگی کرده‌اند.
از بیست‌و پنجم شهریورماه که مهسا امینی دختر ۲۲ ساله اهل سقز در بازداشت «پلیس امنیت» و گشت ارشاد اسلامی کشته شد، تا کنون و پس از ۸ روز اعتراض گستردهی خیابانی در سراسر ایران، هنرمندان، سینماگران و فعالان عرصه فرهنگ و هنر نیز به مرور با معترضان اعلام همبستگی کرده‌اند.
واکنش این گروه از جامعه اگرچه از اتفاقات کف خیابان و همچنین از سلبریتی‌ها و سینماگران بین‌المللی بسیار عقب‌تر است و در شدیدترین نوع خود نیز بسیار محافظه‌کارانه جلوه می‌کند ولی به ویژه در ارتباط با کشف حجاب سینماگران زن، کم‌نظیر بوده است.
هدیه تهرانی، کتایون ریاحی، اصغر فرهادی، مسعود کیمیایی، مریم بوبانی، حامد بهداد، سروش صحت، هومن سیدی، مهران مدیری، پارسا پیروزفر، شهاب حسینی، عادل فردوسی‌پور، رامبد جوان، باران کوثری، پریناز ایزدیار، احسان کرمی، علی شادمان، همایون غنی‌زاده، بهنوش طباطبایی، طناز طباطبایی، پانته‌آ بهرام، نازنین بیاتی، احمد مهرانفر، سحر دولتشاهی، در شبکه‌های اجتماعی با انتشار ویدئو و یا نوشتارهایی حمایت خود را از مردم معترض ایران نشان داده‌اند.
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز گذشته در مراسم شروع سال جدید تحصیلی در یک هنرستان از جامعه هنری خواست تا مردم را آرام کنند. او گفت: «اهالی فرهنگ و هنر می‌بایست به میدان بیایند و پیشتاز امیدبخشی در جامعه باشند زیرا مردم از هنرمندان همین انتظار را دارند. من معتقدم باید از دوقطبی کردن جامعه پرهیز کنیم. نقد و گفتگو و اعتراض در کشور ما پذیرفته است که باید از طریق رسانه‌ها منتقل شود اما در این شرایط نباید با هیجان‌زدگی، امنیت و آرامش کشور را نادیده گرفت.»
حامد بهداد، بازیگر سینما در استوری اینستاگرام خطاب به وزیر ارشاد نوشت: «این نسل جدید مانند نسل ترسوی ما نیست و حق خواهی‌شان دل ما را شاد و خنک می‌کند و ما طرفدار آنهاییم، علی‌الخصوص زنانشان.» او در ادامه نوشت: «از صمیم قلبم خدا را قسم می‌دهم که هر چه زودتر شاهد مرگ وزیری چون شما باشیم.»
سروش صحت، بازیگر و مجری سابق صداوسیما نیز به تازگی به اعتراضات پرداخته و نوشته است: «من حرف زدن و شجاعت را فراموش کرده بودم ، اصلا یاد نگرفته بودم و حالا بچه‌های دهه هشتاد معلم من شده‌اند.»
هر یک از هنرمندان در حالی به شیوه‌ی خود بیان حمایت کرده‌اند که به بسیاری از آنان همواره انتقادهای جدی از سوی افکار عمومی وارد می‌شده چرا که صف خود را از مردم جدا کرده بودند و با همکاری و نزدیکی با نهادهای حکومتی چون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بدون توجه به خواسته‌های مخاطبانشان، ارتزاق ثروت و شهرت می‌کردند و دغدغه‌ی مردم را نداشتند.
در این بین، به ویژه افرادی چون مهران مدیری، شهاب حسینی، هومن سیدی و اصغر فرهادی با این انتقاد مواجهند که تا توانسته‌اند از آنتن صداوسیمای رژیم و مواهب نزدیکی به وزارت ارشاد اسلامی بهره‌مند شده‌اند و حالا که مردم معترض از آنان عبور کرده‌اند و دیگر نیازی به همراهی‌شان ندارند، باز هم محافظه‌کارانه اعلام پشتیبانی می‌کنند.
اصغر فرهادی سینماگر برنده جایزه اسکار که به دلیل سکوت‌اش در قبال سرکوب گسترده مردم همواره مورد انتقاد بوده، در یک ویدئو به زبان انگلیسی از «همه هنرمندان، سینماگران، روشنفکران، فعالان حقوق مدنی از سراسر جهان و همه کشورها و همه کسانی که به کرامت و آزادی انسانی معتقدند»، دعوت کرد تا «در همبستگی با زنان و مردان قدرتمند و دلاور ایرانزمین بایستند.» این در حالیست که تا همین چند ماه پیش در فستیوال فیلم کن که جزو هیئت داوران بود، از موقعیت خود برای یادآوری وضعیت فلاکتی که جمهوری اسلامی بر سر ملت و مملکت آورده استفاده نکرد حال آنکه زر ابراهیمی برنده جایزه بهترین بازیگر زن این جشنواره برای فیلم «عنکبوت مقدس» هنگام دریافت جایزه‌اش جانانه از مردم سخن گفت.
حالا این پیام فرهادی که به نوعی اعلام همبستگی با معترضان هم به شمار می‌آید، نتوانسته جلوی موج انتقاد مخاطبان شبکه‌های اجتماعی را بگیرد. کاربران گفته‌اند، او هنوز سینماگری حکومتی و تابع قوانین جمهوری اسلامی است و همچنان حاضر نیست با صراحت از اعتراضات و جنبش مردم برای آزادی و علیه جمهوری اسلامی کلمه‌ای بگوید. از سوی دیگر ولی عده‌ای معتقدند، فرهادی با این پیام حتی دیرهنگام و در هفتمین روز اعتراضات که هشتگ مهسا امینی به ۸۱ میلیون رسیده، و سینماگرانی چون کوئنتین تارانتینو نیز به آن پرداخته‌اند، می‌تواند توجه بیشتری از سینماگران و هنرمندان دنیا را به اعتراضات مردم ایران جلب کند.
همچنین به عقیده بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی، مهران مدیری تهیه‌کننده و مجری برنامه «دورهمی» که خواستار عدم پخش سری جدید این مجموعه از صداوسیمای جمهوری اسلامی شده، این واکنش مردمی را دریافت کرده که روغن ریخته را نذر امامزاده می‌کند و وقتی سری جدید دورهمی را کاملا تمام کرده و دستمزدش را گرفته، خواهان عدم پخش آن شده است.
علیرضا قزوه مدیر مرکز سرود صداوسیمای حکومت برای خنثی کردن اعتراض مهران مدیری به سرکوب معترضان و اینکه «یک فریم» از او از صداوسیما پخش نشود، نوشته است، «آقای برره یک روز قبل از نطق تاریخی‌اش، سی میلیارد تومان از صداوسیما گرفته!»
هومن سیدی نیز که وزارت ارشاد اسلامی پیشتر او را به عنوان نمونه‌ی مورد پسندی از سازگاری با سانسور نام برده بود، تصویری از اختتامیه جشنواره فیلم فجر را انتشار داد که جایزه‌اش را از حسن روحانی دریافت می‌کند. او این تصویر را با علامت ضربدری قرمز روی دستانش در اینستاگرام گذاشت و آن را مایه شرمساری خواند.
مخاطبانش ولی می‌گویند، او سراغ حسن روحانی رئیس جمهور سابق رفته که کمترین تبعات انتقاد را به دنبال دارد و این نشان از محافظه‌کاری و وسط‌بازی این سینماگر دارد که مقامات کنونی را به روی خود نیاورده است!
در این بین ولی بسیاری دیگر می‌گویند، خروج این سینماگران از صف حکومت در همین ابعاد سست و ناکارآمد نیز می‌تواند صدمه جدی به عاملان سینما و صداوسیمای جمهوری اسلامی وارد کند و دست‌کم چندین سریال و برنامه تلویزیونی را با ممنوع از کار شدن دست‌اندرکارانشان از رده خارج کند و بیش از پیش منجر به ریزش در این دم و دستگاه عظیم به اصطلاح فرهنگی و در عمل تبلیغاتی و ماله‌کشی و مغزشویی و تحمیق مخاطبان می‌شود.
از سوی دیگر، شماری از سینماگران ساکن داخل و خارج ایران از جمله بهرام بیضایی، بهمن قبادی، پرویز کیمیاوی، علی عباسی، عبدالرضا کاهانی، زهرا امیرابراهیمی، مژده شمسایی، منیژه حکمت، پگاه آهنگرانی، در یک بیانیه مشترک تحت عنوان «به حرمت و شکوه» زن «به نام گوهر آزادی» به سرکوب معترضان توسط نیروهای امنیتی و لباس‌شخصی واکنش نشان داده‌اند.
در این بیانیه امضاکنندگان صدای راستین ایران را «صدای جوانان غیوری» خواندند که «به حرمت و شکوه «زن» به نام گوهر «آزادی» به خیابان‌ها آمده‌اند». در ادامه همچنین با اشاره به اینکه «فریاد خروشان مردم خشمگین و عصیان‌زده از سال‌ها دروغ، دزدی، فساد، سرکوب، تجاوز و سانسور، واقعیت انکار‌ناپذیر روزگار ما که دیگر توان تحملش به سر آمده» آمده است: «سینماگر مستقل وظیفه‌ای ندارد جز در کنار مردم ایستادن و به تصویر کشیدن حقایق سرکوب شده و شکستن ساختارها و چارچوب‌های تحمیل شده.»
این سینماگران تأکید کرده‌اند که پشت سر «جوانانی که پیشرو و پرچمدار این جنبش عظیم تحولخواهی هستند» و «از جان گذشته و خردمند که رهبران و پیشروان حقیقی جنبش هستند، جنبشی شکوهمندانه و رو به جلو که هیچ نوع استبداد و ولایت و هرگونه دیکتاتوری منقضی را نمی‌پذیرد» ایستاده‌اند.
امضاکنندگان با اشاره به سرکوب معترضان توسط نیروهای سرکوبگر نوشتند: «دیگربار به همه افرادی که در یگان‌های نظامی تبدیل به عامل سرکوب و خشونت علیه مردم شده‌اند یادآوری می‌کنیم این تفنگ‌ها با سرمایه‌ی این مردم برای دفاع از خودشان در اختیارشان قرار گرفته، اسلحه به سمت مردم و جوانان ایران نگیرید. به آغوش ملت باز گردید.»
پیشتر در جریان اعتراضات ریزش متروپل آبادان، دست‌کم ۸۰ سینماگر از نیروهای یگان ویژه خواستند تا تفنگ‌شان را زمین بگذارند و به صف مردم بپیوندند. انتشار این بیانیه با تهدید وزارت ارشاد اسلامی و دستگاه‌های امنیتی روبرو شد و سه امضاکننده این بیانیه محمد رسول‌اف، مصطفا آل احمد و جعفر پناهی بازداشت شدند که بجز آل‌احمد، دو سینماگر دیگر همچنان در زندان بسر می‌برند.
اعتراض سینماگران و فعالان هنری در شبکه‌های اجتماعی به ویژه زنان سینماگر با برداشتن روسری و حجاب از سر! واکنش وزارت ارشاد اسلامی را به دنبال داشته است. شبنم فرشادجو، کتایون ریاحی، شیوا ابراهیمی، و مریم بوبانی از جمله بازیگران زن سینما و تلویزیون هستند که حجاب از سر برداشته‌اند و اعلام کرده‌اند که خواهان پوشش انتخابی هستند. محمدمهدی اسماعیلی وزیر ارشاد اسلامی روز گذشته گفت «بازیگران زنی که کشف حجاب کردند، به این انتخاب جدید رسیدند که تابع قوانین نباشد». او افزود: «اگر کسی اصرار دارد که از قوانین جمهوری اسلامی تبعیت نکند، ما اصراری بر مجبور کردن آنها به این امر نداریم؛ آنها می‌توانند آزادانه وارد فعالیت‌های دیگری بشوند.»
سخنان اسماعیلی اما واکنش‌های منفی سینماگران زن را به دنبال داشته است. کتایون ریاحی در پست اینستاگرامش به وزیر توصیه کرد که برود و شغل آبرومندی پیدا کند. ریاحی نوشت: «اعتماد به نفس و امید به آینده این آقا جالبه!!! ولی من پیشنهاد می‌کنم شما فکر یه کار آبرومند برای خودت باش.»
مریم بوبانی هم خطاب به وزیر نوشت: «آقای وزیر! من یک زن کُردم بیکار نمی‌مونم! ما کُردها شغل‌ها و مرگ‌های زیادی رو از برکت وجود شما تجربه کردیم!»
کیهان تهران نیز بازیگران زنی را که حجاب برداشته‌اند «رده خارج» و در پی «خودنمایی» خواند و نوشت: «برخی از بازیگران زن که سال‌هاست از این عرصه دور هستند یا به خاطر ضعف، به حاشیه رفته‌اند، به بهانه همدردی با درگذشت مهسا امینی اقدام به انتشار عکس‌های ناهنجار از خود کرده‌اند! این افراد از این طریق سعی در دیده شدن و مطرح شدن نامشان در رسانه‌های زرد و فضای مجازی دارند.»
گزارش منابع آگاه از اخطار نهادهای امنیتی به برخی سینماگران از جمله هدیه تهرانی خبر می‌دهد. این بازیگر با صدور بیانیه‌ای کوتاه به تهدیدها چنین پاسخ داده است: «خطاب به نهاد امنیتی، اخطار شما به من رسید! اما بهتر است بدانید که نه من رهبر این مردم هستم و نه مردمی که جانشان به لب رسیده است نیازی به دعوت من و امثال من دارند. میزبان این ضیافت خونین خود شمایید! با مردم زندگى می‌کنم و خود این مردم‌ام. همانطور که در زلزله و سیل و سایر مصیبت‌ها کنار هم بودیم٫ اینبار هم خواهیم بود! حتی اگر تمام راه‌های ارتباطی جهان را مثل هر چیز دیگری به روی ما ببندید. ما کنار هم خواهیم بود و بدانید که تنها راه ارتباط من با مردم «خیابان» است…»
