قیمت طلا و ارز در نخستین هفته مهرماه پرسرعتتر از گذشته در حال افزایش است. تحولات سیاسی در ایران و پابرجایی تحریمها از دلایل روند صعودی قیمتهاست.
قیمت ارز در ایران از روز شنبه نهم مهرماه با افزایش چشمگیی روبرو شده بطوری که هر دلار آمریکا با بیش از ۱۰۰۰ تومان افزایش نسبت به هفته گذشته به ۳۳ هزار و ۴۰۰ تومان رسیده است. کارشناسان بازار ارز پیشبینی میکنند قیمت دلار طی روزهای آینده وارد کانال ۳۴ هزار تومان شود.
قیمت دیگر ارزها در بازار ایران نیز افزایشی بوده. قیمت هر یورو به ۳۲ هزار و ۵۰۰، قیمت هر پوند بریتانیا به ۳۶ هزار و ۹۰۰ تومان و قیمت هر درهم امارات به ۹۲۰۰ تومان رسیده است.
قیمتها در بازار طلا و سکه هم روندی صعودی را سیر میکند. قیمت هر سکه کامل طلا که مدتها در کانال ۱۴ میلیون تومان قرار داشت به ۱۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته است. قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار هم به یک میلیون و ۳۷۴ هزار و ۸۰۰ تومان رسیده است.
افزایش قیمتها در بازار ارز و طلا، همزمان با سومین هفته اعتراضات سراسری مردم ایران علیه جمهوری اسلامی سرعت گرفته است. همزمان وضعیت بازار بورس هم نشان از بیاعتمادی سرمایهگذاران دارد.
برخی فعالان بازار سرمایه گزارش میدهند که علاوه بر تمام مشکلاتی که تا پیش از این وجود داشت، به تازگی با رونق گرفتن برخی از بازارهای موازی مانند ارز و طلا، شاهد خروج شدید پول از بازار هستیم. برخی دیگر از فعالان بازار نیز معتقدند با توجه به احتمال تشدید بحران در سیاست داخلی کشور و ایجاد وضعیت بحرانی، سهامداران با خروج پول خود از بازار، آن را به ارز و طلا تبدیل کرده یا به خارج از کشور منتقل میکنند تا در صورت بروز شرایط ویژه، دارایی خود را حفظ کنند.
در همین رابطه علی خوانپایه کارشناس و فعال بازار سرمایه گفته که «شرایط سیاسی نامناسب وضعیت بازار سرمایه را ملتهب میکند و برای شرایط عادی بازار سرمایه نیاز به آرامش در جامعه است.»
این کارشناس بازار سرمایه افزوده که البته اگر نرخ ارز به صورت ناگهانی صعود کند پول زیادی نیز به بازار سرمایه وارد خواهد شد. اگر دلار بالای ۳۴ هزار تومان تثبیت شود یکی از بازارهای جذاب برای سرمایهگذاری بازار سرمایه خواهد بود. اگر شرایط سیاسی و التهابات اخیر نباشد، شرایط بنیادی بازار سرمایه خوب بوده و قیمت سهام در نقاط جذابی قرار دارند.»
همچنین برخی خبرگزاریها و تحلیلگران بدون اشاره به خیزش ملی مردم علیه جمهوری اسلامی و اثرات آن بر اقتصاد، صرفا موضوع به بنبست خوردن برجام را علت تحولات قیمتی در بازار ارز و بورس، و خروج پول از بازار سرمایه عنوان میکنند. این در حالیست که حتی خبر مبهم آزاد ساختن هفت میلیارد دلار از منابع ارزی مسدود شده ایران در کرهجنوبی در ازای آزادی باقر و سیامک نمازی نیز بر کنترل قیمتها در بازار ارز اثری نداشته است.
احسان خاندوزی وزیر اقتصاد اما امروز دوشنبه ۱۱ مهرماه در سخنانی گفته که تحولات داخلی بر وضعیت اقتصادی اثرگذار بوده است. او گفته که «متاسفانه آشوبهای اخیر تأثیرات منفی روی کسب و کار مردم داشته است. مصوباتی برای ترمیم لطمات به کسب و کار روی پلتفرمها در حال نهایی شدن است که به زودی اعلام میشود.»
وزیر اقتصاد جمهوری اسلامی در حالی علت اثرات منفی بر کسب و کار مردم را «آشوبهای اخیر» عنوان کرده که یکی از زیانهای مهم به درآمد مردم به دلیل قطع اینترنت در ایران رخ داده است.
آمارهای ارائه شده نشان میدهد درآمد ۱۱ میلیون نفر در ایران وابسته به بازاریابی، تبلیغات و فروش در شبکههای اجتماعی و وبسایتها است و حجم بازار اینستاگرام که از دو هفته پیش توسط جمهوری اسلامی فیلتر شد بین ۱۸ هزار تا ۳۲ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
همچنین معاونت پژوهشی سازمان امور مالیاتی ضریب نفوذ اینترنت را در ایران ۱۱۲ درصد و تعداد کاربران آن را ۹۴ میلیون نفر اعلام کرده و افزوده است که بیش از یک میلیون صفحه فارسی از طریق اینستاگرام کسب درآمد حداقلی دارند. بر اساس این گزارش ارزش کل گردش مالی تجارت الکترونیکی در ایران در سال ۹۹ نزدیک به ۱۱۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است. به بیان دیگر، قطع اینترنت روزانه حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان به کسبوکارهای آنلاین خسارت وارد میکند.
از سوی دیگر حتی اگر اعتراضات در ایران هم آغاز نشده بود، باز دولت رئیسی توان اداره اقتصادی کشور را نداشته و ندارد. در همین رابطه محمدرضا خباز، فعال سیاسی گفته که «سیستم عریض و طویل و لخت دولت دارد لخ لخ کارهای روزمره مثل پرداخت حقوق و اخذ مالیات را انجام می دهد اما درباره قولهای اساسی و ریشهای که به معیشت مردم مربوط بود و با انجام آن قولها امید در دل مردم زنده میشد اتفاق خاصی نیفتاده است.»
به گفتهی وی «۱۴ ماه از روی کار آمدن دولت سیزدهم گذشت و حالا این سئوال مطرح می شود که این دولت توانسته کدام مشکل مردم را حل کند؟ قولهای رئیس جمهور را اگر بخواهیم شمارش کنیم از یک لیست بلند بالا فراتر می رود اما وقتی به تک تک آنها نگاه می کنیم متوجه می شویم در مقایسه با زمان دولت گذشته یا وضع بدتر شده یا تغییر خاصی نکرده است.»