احمد رأفت – نشست اضطراری شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد روز پنجشنبه سوم آذر با ۲۵رای موافق، ۱۶ ممتنع و تنها ۶ مخالف قطعنامه‌ای را که آلمان و ایسلند تهیه کرده بودند و این نهاد را موظف به تشکیل کمیسیون مستقل حقیقت‌یاب جهت رسیدگی به به موارد نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی در جریان قیام مردمی «زن، زندگی، آزادی» می‌کند، به تصویب رساند.
در آغاز این نشست، فولکر تورک کمیسار عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد وضعیت کنونی حقوق بشر در جمهوری اسلامی را «یک بحران تمام‌عیار» خواند و از زمامداران ایران خواست هرچه زودتر «استفاده غیرضروری از زور علیه معترضان را پایان دهند.» کمیسار عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در ادامه‌ی سخنان خود، بازداشت حداقل ۱۴ هزار نفر را در جریان اعتراضات اخیر «بهت‌آور» خواند و افزایش اعدام‌ها در جمهوری اسلامی از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم به ریاست ابراهیم رئیسی «قاضی مرگ» را «نگران‌کننده» اعلام کرد.
گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران @JavaidRehman خواستار تحقیقات مستقل در مورد نقض حقوق بشر در #ایران از زمان مرگ #مهساامینی شد.
او در سی و پنجمین نشست ویژه شورای حقوق بشر در @UNGeneva سخنرانی می کرد.#SS35 pic.twitter.com/qbi1nU3PJ9
— United Nations Human Rights Council | #HRC55 (@UN_HRC) November 24, 2022
سخنران بعدی در این نشست اضطراری، جاوید رحمان گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد جهت بررسی وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی بود که گفت «مقامات این کشور حتی بکبار نیز حاضر نشدند با معترضان به گفتگو بنشینند.» این حقوقدان پاکستانی- بریتانیائی ضمن حمایت از پیشنهاد تشکیل یک کمیسیون حقیقت‌یاب گفت «باید جمهوری اسلامی را وادار به مسئولیت‌پذیری در زمینه نقض حقوق بشر کرد.»
آنالنا بربوک وزیر خارجه آلمان که برای حضور در این نشست اضطراری به ژنو سفر کرده بود پرسید «چرا جمهوری اسلامی که پانزده هزار نفر را بازداشت کرده است، معترضان را تهدید به مجازات اعدام می‌کند؟» وی سپس در پاسخ به پرسش خود افزود زیرا «زنان، کودکان و مردان ایرانی تنها می‌خواهند بدون ترس در آزادی زندگی کنند.» وزیر خارجه آلمان سپس افزود «ما بارها از جمهوری اسلامی خواسته‌ایم که اقدامات سرکوبگرانه را متوقف کند، ولی هربار پاسخ آنها سرکوب بیشتر و شدید‌تر بوده است.» آنالنا بربوک در خاتمه گفت «دقیقا به همین علت است که ما پیشنها یک کمیسیون مستقل را برای جلوگیری از ادامه این خشونت‌ها دادیم.» بر اساس آخرین آماری که توسط «سازمان حقوق بشر ایران» در آستانه این نشست منتشر شد دست‌کم ۴۱۶ نفر در ده هفته گذشته در خیابان‌ها و یا در جریان بازداشت کشته شده‌اند که ۵۱ نفر از آنها زیر ۱۸ سال سن داشتند و بر مبنای استانداردهای بین‌المللی کودک به حساب می‌آیند.
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد (🇺🇳@UN_HRC) ، طی قطعنامه‌ای ،کمیسیون مستقل بین‌المللی برای بررسی نقض حقوق بشر در #ایران🇮🇷 در ارتباط با اعتراضاتی که در ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۲ آغاز شدند، به تصویب رساند
ویدیوی رای را تماشا کنید⬇️ pic.twitter.com/dFk5pngauk
— United Nations Human Rights Council | #HRC55 (@UN_HRC) November 24, 2022
در قطعنامه پیشنهادی آلمان و ایسلند که به تصویب رسید، از جمهوری اسلامی خواسته می‌شود به تبعیض مستمر علیه زنان و دختران در زندگی عمومی و خصوصی، چه در چارچوب قانون و چه در عمل پایان دهد و آزادی بیان و عقیده شهروندان را تضمین کند. نماینده ایسلند در اشاره به این قطعنامه گفت «این اولین گام است تا کسانی که مسئول هستند پاسخگو باشند». نماینده ایسلند در ادامه افزود «ما با این قطعنامه نشان می‌دهیم که این شورا با همه کسانی همراه است که برای دستیابی به حقوق خود تلاش می‌کنند.»
محمود امیری مقدم مدیر «سازمان حقوق بشر ایران» که یکی از چندین سخنرانانی بود که به نمایندگی از سازمان‌های غیردولتی و حقوق بشری ایرانی در این نشست صحبت کردند، به کیهان لندن می‌گوید «این یک پیروزی بزرگ برای تمام زنان و مردانی ایرانی و نقطه عطفی برای جنبش دادخواهی در ایران است.» مدیر «سازمان حقوق بشر ایران» در ادامه می‌افزاید «نام مهسا بیش از صد بار در این نشست تکرار شد و این نشان می‌دهد که صدای مردم ایران به گوش جهانیان رسیده است. مردم ایران با شجاعت‌شان دنیا را وادار کردند بی‌تفاوتی را کنار بگذارد و به رفتار جمهوری اسلامی واکنش نشان دهد.»
#SS35 | @UN Human Rights Council Establishes Fact-finding Mission to Investigate Alleged #HumanRights Violations in #Iran Related to the Protests that Began on 16 September 2022.
READ @UNGeneva's meeting summary ➡️https://t.co/WXYJLSfyWZ pic.twitter.com/iKEMWCNgSq
— United Nations Human Rights Council | #HRC55 (@UN_HRC) November 24, 2022
اگرچه چند کشور مانند روسیه، سوریه، کره شمالی، نیکاراگوئه و یا ونزوئلا با تشکیل کمیسیون مستقل حقیقت‌یاب ابراز مخالفت کردند، ولی مدافع اصلی جمهوری اسلامی، حتی بیش از نماینده اعزامی از تهران، سفیر جمهوری خلق چین بود. چین در میانه بحث در رابطه با این قطعنامه با ارائه اصلاحیه‌ای خواهان حذف پاراگراف هفتم این قطعنامه یعنی تشکیل کمیسیون حقیقت‌یاب شد. اصلاحیه‌ای که البته تنها توانست ۶ رای موافق به دست آورد. نماینده دولت پکن در صحبت‌هایش گفت «در این قطعنامه به شرایط خاص ایران و پیشینه تاریخی و مذهبی این کشور اشاره نمی‌شود!» و همچنین « به رنج بلندمدت مردم ایران در پیامد تحریم‌های یکجانبه توجه نشده است.»
نمایندگان آلمان، آمریکا و بریتانیا در مخالفت با اصلاحیه پیشنهادی چین صحبت کردند. نماینده آمریکا این اصلاحیه را «مشمئزکننده» خواند و گفت «این داستان را به فرهنگ ربط ندهید زیرا در هیچ فرهنگی از کشتن دختران و زنان حمایت نمی‌کنند.» نماینده بریتانیا در مخالف با پیشنهاد چین گفت «این اصلاحیه حق خانواده‌های قربانیان برای رسیدن به عدالت را نفی می‌کند.» نماینده آلمان نیز پیشنهاد نماینده پکن را «غیر قابل قبول» دانست و گفت «چین با حذف هدف اصلی این قطعنامه که تشکیل کمیسیون حقیقت‌یاب است، می‌خواهد آنرا از محتوا خالی کند.»
ریاست هیات اعزامی از تهران که از چند روز قبل از نشست برای لابیگری به ژنو سفر کرده بود با خدیجه کریمی مدیرکل امور بین‌المللی معاونت زنان و خانواده ابراهیم رئیسی معروف به «قاضی مرگ» بود. خدیجه کریمی این قطعنامه را «شرم‌آور و وحشتناک» خواند و کشورهای غربی را متهم به «استفاده ابزاری از حقوق بشر برای اهداف سیاسی» کرد. نماینده جمهوری اسلامی ادعا کرد که «میلیون‌ها ایرانی از جمهوری اسلامی و رهبرانش حمایت می‌کنند.»
