در شرایطی که مقامات ارشد جمهوری اسلامی ادعا میکردند آمریکاییها پشت پرده برای ادامه مذاکرات اتمی پیام میفرستند و تحلیلگران حکومتی در مورد مذاکرات محرمانه بین رژیم ایران و دولت بایدن برای «احیای برجام» حدس و گمان میزدند، میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات اتمی وین هشدار داد آمریکاییها سراغ «پلان B» رفتهاند.
پیام اولیانوف به معنای تأیید شکست مذاکرات اتمی بود. البته در تهران کم نیستند مقاماتی که میگویند روسها خودشان در مذاکرات کارشکنی کردند.
در این میان، پیشتر وقتی محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی از افزایش ظرفیت غنیسازی اورانیوم در «سطح بیسابقهای» خبر داد، پاپ فرانسیس رهبر کاتولیکهای جهان نیز نسبت به تهدیدات ناشی از اقدامات هستهای جمهوری اسلامی هشدار داد. همزمان پاپ خواستار توقف اعدامها و پایان دادن به سرکوب مردم ایران توسط ملاها شد.
پاپ در عین حال خواسته بود برای جلوگیری از بروز جنگ در منطقه، مذاکرات هستهای با جمهوری اسلامی از سر گرفته شود! پس از اعلام این مواضع، رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی پنجشنبه ۱۲ ژانویه (۲۲ دیماه) در واتیکان با پاپ دیدار و گفتگو داشت.
گروسی در مصاحبه با «واتیکان مدیا» به وضعیت برجام پرداخت و چنین به نظر میرسد که وی رهبر کاتولیکهای جهان را توجیه کرده که چرا مذاکرات اتمی به بنبست رسیده است. یکی از موضوعات مطرح شده در این مصاحبه ابراز نگرانی پاپ از بنبست در مذاکرات اتمی با جمهوری اسلامی است. در همین ارتباط گروسی گفت: «پاپ درست میگوید. بنبست وجود دارد، مذاکرات شکست خورده است، جلسات زیادی برگزار شد و به همین دلیل است که آژانس- و خودم- نمیخواهیم با رها کردن این مسئله خطرناک خلاء سیاسی باقی بماند. دو مسیر موازی برای مذاکره با جمهوری اسلامی وجود داشت: یکی از راه آژانس و دیگری از طریق کشورهای غربی برای احیای برجام. ما نتوانستیم پیشرفت کنیم. اما جمهوری اسلامی همزمان غنیسازی اورانیوم و ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته را تشدید کرده. این واقعاً نگرانکننده است، زیرا اینها گامهایی در جهت گسترش سلاحهای هستهای هستند، در حالی که ما باید از آن اجتناب کنیم.» وی همچنین افزود: «امیدوارم بتوانم به تهران بروم.»
گروسی در ادامه بر امیدواری جهت این سفر به تهران تأکید کرد و گفت: «من همیشه میگویم که آژانس محل توافق و فضایی برای مذاکره است. بنابراین من آماده سفر هستم و در صورت امکان، در اسرع وقت سفر را دوباره شروع میکنم.»
بخش دیگری از گفتگوهای گروسی و پاپ در مورد جنگ روسیه علیه اوکراین بود.
در ارتباط با برنامه اتمی و برجام اما واقعیت این است که جمهوری اسلامی به اسم مذاکره اتمی به دنبال باجخواهی از آژانس و غربیها بود و هست. در عمل، نمایندگان رژیم مذاکره میکردند تا برای «توقف غنیسازی اورانیوم» کاسبی کنند و به این منظور مرتب تهدید غنیسازی بیشتر میکردند که معنایی جز تلاش برای ساختن بمب اتمی ندارد! نکته اما اینست که این «تهدید» فقط لفظی نبوده و جمهوری اسلامی همزمان با ادعای «احیای برجام» با زیرپا گذاشتن مداوم مفاد آن، تهدید خود را به عمل درآورد! این نسخهایست که از درون نظام برای آن پیچیده شد و در داخل حکومت بر سر آن مناقشه نیز وجود دارد.
سعید جلیلی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی چندی پیش «برجام را خسارت محض» دانسته بود. او یکی از حامیان سرسخت هستهای شدن رژیم اسلامی در ایران است.