لهستان و مجارستان کشورهایی بودند که برخلاف سایر اعضای اتحادیه اروپا سفیران خود را برای مراسم حکومتی چهل و چهارمین سالگرد انقلاب اسلامی به مراسمی در تهران فرستادند که سیدابراهیم رئیسی معروف به «قاضی مرگ» در آن سخنرانی کرد. پایگاه خبری پولیتیکو ۱۳ فوریه (۲۴ بهمن) در گزارشی نوشت این حضور بحث‌برانگیز در شرایطی است که اعتراضات ضدحکومتی در ایران با خشونت مرگبار سرکوب شده و شماری از معترضان اعدام شده‌اند.
آنچه اما در گزارش پولیتیکو به آن اشاره نشده، حضور کاردار نظامی سفارت اوکراین در تهران در مراسم نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در سالگرد انقلاب اسلامی است. در تصاویری که خبرگزاری‌های حکومتی منتشر کرده‌اند او در سالن هتل «نهاجا» که حمید واحدی فرمانده این نیرو سخنرانی داشت شرکت کرده است. نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در ساخت پهپادهای انتحاری و صدور تروریسم همدست سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. پهپادهایی که روسیه آنها را در جنگ علیه اوکراین به کار می‌گیرند. مقامات اوکراین نیز هنوز واکنشی به حضور کاردار نظامی اوکراین در هتل نهاجا نشان نداده‌اند.
جمهوری اسلامی با ارسال پهپادهای انتحاری به روسیه همدست ولادیمیر پوتین در جنگ علیه اوکراین است و فضای بین‌المللی به شدت علیه جمهوری اسلامی است.
بر اساس تصاویری که در خبرگزاری‌های حکومتی ایران منتشر شد ماسیج فالکوفسکی سفیر لهستان و زولتان وارگا هاسونیتس سفیر مجارستان پشت سر رئیسی و حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی در آن مراسم نشسته بودند. در یکی از عکس‌ها فالکوفسکی با کمی تعظیم دست رئیسی را می‌فشارد.
هیلل نویر مدیر اجرایی سازمان حقوق بشری «دید‌ه‌بان سازمان ملل» در توییتی خطاب به سفیر لهستان به نقل از فعالان حقوق بشر لهستانی می‌نویسد: چطور می‌توانید- در حالی که رژیم معترضان بی‌گناه را به خاطر شعار «زن، زندگی، آزادی» ضرب و جرح می‌کند، کور می‌کند، شکنجه می‌کند، تجاوز می‌کند و می‌کشد- در برابر قصاب تهران تعظیم کنید؟
.@PolandMFA, how could you — as the regime beats, blinds, tortures, rapes and kills innocent protesters for crying out “Woman, Life, Freedom” — bow before the Butcher of Tehran? #بیشرف pic.twitter.com/HziqpuHeYL
— Hillel Neuer (@HillelNeuer) February 10, 2023
اگرچه هیچ توافق رسمی میان اعضای اتحادیه اروپا برای شرکت نکردن در رویدادهایی مانند رویدادی که در آن از سفیران در تهران عکس گرفتند وجود ندارد، اما دولت‌های اروپایی در توافقی اعلام‌نشده تصمیم گرفتند این گام را نیز در حمایت از مردم ایران بردارند و در مراسم حکومتی رژیم شرکت نکنند.
پولیتیکو می‌نویسد اینکه مجارستان که در زمان نخست وزیری ویکتور اوربان به عنوان «گاو پیشانی‌سفید» اتحادیه اروپا شهرت پیدا کرد مشتاق باشد روابط با رژیم ایران را تعمیق بخشد و چنین توافق ناگفته‌ای را نادیده بگیرد، تعجب‌آور نیست. دولت جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که پیتر سییارتو وزیر خارجه مجارستان نیز به مناسبت سالگرد انقلاب پیام تبریک ارسال کرده است.
لهستان اما داستان متفاوتی است. ورشو یکی از حامیان سرسخت اوکراین است. رهبران لهستان استدلال می‌کنند که کمک به اوکراین برای دفاع از خود در برابر تهاجم روسیه برای امنیت لهستان و اروپا ضروریست. با تدارکات نظامی رژیم ایران علیه اوکراین، کمترین احتمال داده می‌شد که لهستان در مراسم سالگرد انقلاب اسلامی شرکت کند.
مطمئناً بایکوت غیررسمی پایتخت‌های اتحادیه اروپا علیه مراسم جمهوری اسلامی، بیشتر مربوط به همدستی جمهوری اسلامی با روسیه است تا رفتارش با معترضان و زنان.
جمهوری اسلامی همچنین اعلام کرد که پیام‌های تبریک به مناسبت سالگرد انقلاب از کشورهای بلغارستان، رومانی و کرواسی دریافت کرده است.
مواضع دولت‌های کوچک‌تر اروپایی مانند مجارستان یا لهستان در مسائل ریز و درشت اغلب با شرکای اتحادیه اروپا در تضاد است. با اینهمه ورشو معمولاً در تلاش است که مواضعی علیه مهم‌ترین متحد خود یعنی ایالات متحده آمریکا نگیرد. از همین رو این موضوع که چرا لهستان اجازه می‌دهد سفیرش مقابل رئیسی تعظیم کند و به مراسم بزرگداشت انقلابی برود که منتهی به گروگانگیری بیش از ۵۰ دیپلمات آمریکایی شد معماست!
