رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای جلسه با مقامات جمهوری اسلامی به تهران سفر کرده است. مشخص نیست آیا او و دستیارانش صرفاً جهت مذاکره در آستانه نشست شورای حکام به ایران رفته‌اند یا از تأسیساتی که در آنها ذرات اورانیوم با غلظت ۸۴ درصد کشف شده نیز بازدید خواهند کرد.
محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی شنبه ۱۳ اسفند پیش از نشست مشترک با رافائل گروسی در مصاحبه با «شبکه خبر» گفت: «با توجه به اینکه طرف‌های مقابل به تعهدات خود در برجام عمل نکردند و حتا مانع همکاری کشورها با ایران شدند و تحریم‌ها را افزایش دادند، جمهوری اسلامی به موجب قانون اقدام راهبردی تصمیم به کاهش تعهدات گرفت.»
وی سپس تأیید کرد، «وقتی کاهش تعهدات دادیم آژانس آمد گزارش عدم‌انطباق تهیه کند.» منظور اسلامی از کاهش تعهدات برجامی افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم تا سطح تسلیحاتی است آنهم در حالی که مرتب ادعا می‌شود که جمهوری اسلامی اهداف نظامی را دنبال نمی‌کند.
هشدار نسبت به صدور قطعنامه علیه جمهوری اسلامی
روز شنبه رافائل گروسی و محمد اسلامی بعد از دور دوم مذاکرات نشست مطبوعاتی مشترک برگزار کردند.
اسلامی بدون نام بردن از اسرائیل گفت: «دیدار با آقای گروسی پیام‌آور برقراری ارتباطات به صورت حرفه‌ای بین ایران و آژانس است. نکته قابل توجه این است که گزارشات همواره اعتمادآفرین باشد و بتوانیم به صورت اطمینان‌بخش بدون ورود عناصری که نیت آنها برهم زدن روابط عادی است راه حل پیدا کنیم.»
اسلامی با انکار رسیدن سطح غنی‌سازی اورانیوم به ۸۴ درصد تهدید کرد در صورت «صدور قطعنامه علیه ایران» «توسعه اتمی را پیش خواهیم بُرد و تماماً واضح است که در این مسیر مصمم هستیم و جمهوری اسلامی منافع ملّی را با هیچ چیزی عوض نمی‌کند.»
وی تأکید کرد: «اگر بخواهد قطعنامه‌ای صادر شود مراجع ذیربط تصمیم خواهند گرفت.»
گروسی: اگر نگران نفوذ و شایعات هستید همکاری کنید!
بخش زیادی از صحبت‌های گروسی طبق سال‌های گذشته کلی‌گویی در مورد پیشرفت‌های دانش هسته‌ای بود اما در پاسخ به پرسشی در مورد حمله احتمالی اسرائیل به تأسیسات اتمی جمهوری اسلامی تأکید کرد «از نظر من حمله به تأسیسات اتمی در هر کشوری محکوم است». وی اشاره کرد «حمله به نیروگاه اتمی متاسفانه رایج شده و این به دلیل جنگ اوکراین است.»
پرسش خبرنگاران داخلی از گروسی نیز عموماً بر پایه یک اتهام تنظیم شده بود: نفوذ اسرائیل و آمریکا در آژانس که رافائل گروسی قویاً آن را رد کرد و گفت این گزارش‌هایی که می‌نویسید «مرا عصبانی می‌کند… زیرا آژانس هیچوقت به عنوان یک ابزار سیاسی استفاده نشده و نخواهد شد.» گروسی به خبرنگاران گفت: «این مسائل حساس است و طبیعی است کشورها با انگیزه‌های مختلف از نفوذ خود استفاده می‌کنند بنابراین ضروری و مهم است که ایران و آژانس ارتباط نزدیک داشته باشند.»
رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها تأکید کرده رسیدن غنی‌سازی اورانیوم در ایران تا این سطح هیچ مصرف غیرنظامی ندارد. او به مقامات تهران گفته برای اثبات صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های اتمی، فتوای علی خامنه‌ای مبنی بر حرام بودن ساخت سلاح اتمی کافی نیست و باید پاسخگو باشند علت افزایش میزان غنی‌سازی چیست.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری سابق آمریکا در هشتم ماه مه ۲۰۱۸ پس از آنکه از توافق اتمی خارج شد گفت جمهوری اسلامی با نقض برجام پنهانی غنی‌سازی اورانیوم را افزایش داده و روح برجام را زیر پا گذاشته بود.
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی: #غنی_سازی ۲۰ درصدی از گزینه‌های گام سوم است.
«سوخت ۲۰ درصد اکنون مورد نیاز ما نیست، اما اگر بخواهیم آن را تولید کنیم هیچ مانع و مشکلی برای این کار نداریم.»
وی ساعاتی قبل اعلام کرد سطح غنی‌سازی به حدود ۴/۵ درصد رسیده است #کیهان_لندن pic.twitter.com/MpoLpsR1PO— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) July 8, 2019
مقامات غربی با احتیاط می‌گویند دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح اتمی «خطرناک» است اما مقامات اسرائیل بی‌پرده‌تر می‌گویند رژیم ایران به دنبال ساختن بمب اتم است.
مذاکرات مقامات نظامی اسرائیل و آمریکا
بعد از کنفرانس امنیتی مونیخ، مقامات ارشد امنیتی و نظامی آمریکا و اسرائیل دور جدیدی از گفتگوهای دوجانبه در مورد راهبردهای مقابله با تهدیدات جمهوری اسلامی را آغاز کردند.
ژنرال مارک میلی رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در سفر به خاورمیانه درباره اقدامات مشترک برای مقابله با دستیابی رژیم ایران به سلاح اتمی با هرتزی هالوی رئیس ستاد کل نیروهای مسلّح و یواو گالانت وزیر دفاع اسرائیل گفتگو کرد.
هرتزی هالوی گفته بود ایران هم‌اکنون اورانیوم کافی برای ساختن ۴ بمب اتم در اختیار دارد.
اینهمه در حالیست که شاهزاده رضا پهلوی در جریان تور اروپایی اخیر در مصاحبه با گاردین تأکید کرد از اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی و حمله به تأسیسات اتمی در ایران حتا توسط اسرائیل حمایت نمی‌کند هرچند که نگرانی اسرائیل را از تهدیدات اتمی جمهوری اسلامی درک می‌کند.
وی در این ارتباط گفت: «ما نمی‌توانیم وقتی دیپلماسی شکست خورده، دست به اقدام نظامی بزنیم زیرا راه سومی وجود دارد و آن حمایت از صدای مردم ایران در خیابان است. از نظر تاریخی این یک اقدام مجرمانه است که وقتی می‌توانیم راه حل بهتری در مورد رژیم ایران داشته باشیم، متوسل به گزینه نظامی شویم.»
۲/۲
شاهزاده رضا پهلوی درپاسخ از جمله گفت: هر چه بیشتر این گفتگوها انجام شود این امکان برای آنها فراهم میآید که شناخت بهتری پیدا کنند تا فقط اخباری که بدستشان میرسد. باید درهمین گفتگوها دولتهای اروپایی را نسبت به خواست و توانایی مردم برای پر کردن خلاء پس از جمهوری اسلامی قانع کرد. pic.twitter.com/TRm59aQHTK— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 1, 2023
هنوز نتایج سفر رافائل گروسی به تهران مشخص نیست اما برخی رسانه‌های حکومتی ادعا کردند جمهوری اسلامی و آژانس به توافق کلی نزدیک شده‌اند. تصمیم شورای حکام در مورد اقدام علیه جمهوری اسلامی بستگی به نتایج سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران دارد.
روزنامه «جوان» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌نویسد رافائل گروسی در طول مدیریت خود به کرّات ثابت کرده از آژانس به نفع رژیم آمریکا سوء استفاده می‌کند، بنابراین سفرش در چنین شرایطی به تهران، با چراغ سبز آمریکا قابل تحلیل است.
پروژه‌های مرتبط با بخش نظامی فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی مستقیم زیر نظر سپاه پاسداران قرار دارد. محسن فخری‌زاده عضو ارشد سپاه بود که همزمان برنامه‌های موشکی و اتمی جمهوری اسلامی را پیش می‌بُرد. تحلیلگران معتقدند تشدید انگیزه‌های سپاه برای دستیابی به سلاح اتمی بعد از قرار گرفتن احتمالی آنها در فهرست سازمان‌های تروریستی یکی از نگرانی‌های اروپاست.
روزنامه «اورشلیم پست» می‌نویسد در جریان سفر گروسی به تهران جمهوری اسلامی موافقت کرد پاسخ آژانس را بدهد اما هیچ پاسخی داده نشده… تهران پیش‌بینی نکرده بود که روسیه در آخرین لحظات با «گروکشی» توسط برجام از آمریکا دستیابی به توافق را به تأخیر می‌اندازد.https://t.co/Fb3CisH3wX pic.twitter.com/Ax7vXCK3hK
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 21, 2022
تجربه نشان می‌دهد آنچه رافائل گروسی بعد از بازگشت از سفر ایران در فرودگاه یا رسانه‌ها می‌گوید بیشتر به نظر وی و به واقعیت در مذاکرات او با مقامات جمهوری اسلامی نزدیک است تا آنچه در تهران بنا به مصلحت و مسائل امنیتی بیان می‌کند.
سفر گروسی مأموریت سیاسی است
در این میان، محمود عباس‌زاده مشکینی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی درباره سفر رافائل گروسی به تهران به ایلنا گفته «نباید اجازه می‌دادند گروسی یک مدتی به ایران بیاید.»
این نماینده به دلایل بی‌نتیجه بودن سفر گروسی چنین اشاره کرده است: «نخست سابقه و تجربه سفرهای قبلی آقای گروسی است، ایشان هر زمان که به ایران آمده و هر اطلاعاتی را جمع‌بندی کرده و برده دقیقاً از آنها استفاده معکوس کرده است در صورتی که جمهوری اسلامی ایران این اطلاعات را برای شفاف‌سازی و برای اینکه تردید‌ها را برطرف کند، داده است.»
عباس‌زاده سپس توضیح داده «آقای گروسی هر زمان که به ایران آمد و گزارش گرفت بعداً یک نقطه‌ای از این گزارش و اطلاعات را بیرون کشید و همین را مبنای سؤالات و تردیدهای بعدی و نهایتاً فشارهای بعدی بر ایران قرار داد بر همین اساس من اعتقاد دارم این سفر مأموریت سیاسی است و آمدن ایشان به ایران نفعی به حال ما نخواهد داشت.»
