رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی با اشاره به کمبود ارز در کشور هشدار داده که سال آینده در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی مشکل جدی خواهیم داشت.
حسینعلی شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی هشدار داده که سال آینده در حوزه تجهیزات پزشکی مشکل جدی خواهیم داشت و امروز این مسئله را اعلام می‌کنیم که در سال آینده نگویند چرا نگفتید. اگر ارز مورد نیاز تأمین نشود به چالش بر می‌خوریم.
رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی با اشاره به افزایش قیمت روزافزون دارو و کمبود دوره‌ای اقلام مختلف دارویی گفته که «در تمام جلسات بدون استثنا مشکلات حوزه سلامت به رئیس جمهوری منتقل شده است و دستوراتی هم از سوی وی داده می‌شود، اما چالش‌ها همچنان وجود دارند و نتوانسته‌ایم در مفهموم سلامت به نتیجه‌ای مشخص با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور برسیم.»
حسینعلی شهریاری افزوده که «۹۷ درصد داروی مصرفی کشور تولید داخل است، اما سالانه ارز بسیاری برای مواد اولیه هزینه می شود و شاید حدود ۷۰ درصد مواد اولیه از چین و هندوستان وارد می‌شود. این مواد بر اساس ارز در اختیار تامین می‌شود، البته مواد اولیه ای که چین به اروپا می دهد به دلیل دریافت پول بیشتر، مرغوب‌تر است.»
رییس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه «مسئله دارو بسیار حساس است و نمی‌توان با آن بازی کرد» گفت: «متاسفانه با سازمان برنامه و بودجه به یک زبان مشترک نرسیده‌ایم و در سال آینده قطعا در بحث دارو با چالش جدی روبرو خواهیم بود، ارز مورد نیاز تامین دارو امسال به صورت کامل تخصیص نیافت در حالی که باید مشکلات را پذیرفت.»
انتقادها به بودجه اختصاصی برای دارو با انتقادهای گسترده‌ای روبرو بوده است. حیدر محمدی رئیس سازمان غذا و دارو نیز از بودجه تعیین‌شده برای دارو انتقاد کرده است: «بودجه ۶۹ هزار میلیارد تومانی برای دارو منجر به کمبود در حوزه دارو خواهد شد و باید پرسید چرا این اتفاق افتاده، در حالی که تورم در حال افزایش است.»
پیشتر نیز مسعود پزشکیان عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی نسبت به بدتر شدن وضعیت دارویی کشور در سال آینده هشدار داده و گفته بود که «واقعیت این است که با برداشتن ارز دارو، ما دچار مشکلات زیادی خواهیم شد و سال آینده وضع بدتر خواهد شد. آنچه به عنوان مابه التفاوت ارز دارو در بودجه دیده شده، از محل هدفمندی یارانه‌ها است که هیچ ربطی ندارد.»
به گفته مسعود پزشکیان «با این وضعیت، در سال آینده با مشکل کمبود دارو و تجهیزات مواجه خواهیم شد. بیمارستان‌ها هم پولی برای جایگزینی نخواهند داشت. آنچه دولت برای یارانه دارو و تجهیزات اختصاص داده، ۶۹ همت است. در حالی که حداقل باید ۱۶۰ همت به عنوان مابه التفاوت ۳ میلیارد دلار ارز دارو و تجهیزات، می‌دادند تا بتوان شرایط را در سال آینده کنترل کرد.»
همانطور که مسعود پزشکیان اشاره کرده دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۲ کل کشور، بودجه دارو را ۶۹ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته است. موضوعی که انتقاد و نگرانی کارشناسان حوزه سلامت و تولید دارو واردات دارو را به دنبال داشته است.
کارشناسان و متخصصان حوزه دارو و سلامت معتقدند این مبلغ اگر دو برابر هم شود، پاسخگو نخواهد بود و سال آینده با یک فاجعه در حوزه دارو مواجه خواهیم شد؛ از تشدید قیمت انواع دارو گرفته تا ورشکسته شدن تولیدکنندگان و مشکلات واردات دارو.
مجتبی بوربور نائب رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو در گفتگو با «همشهری» توضیح داده که «وقتی ذخایر استراتژیک ما در حوزه مواد اولیه، اقلام بسته‌بندی و داروهای ساخته‌شده‌ی وارداتی امسال کاهش پیدا کرده، و نیز با توجه به این که بودجه در نظر گرفته‌شده فقط ۳۰ تا ۳۵ درصد نیاز کشور را جوابگو است، سال آینده چطور می‌توانیم کمبودهای دارویی نداشته باشیم؟»
او افزوده که «قیمت کاغذ و اقلام بسته‌بندیِ منتج از کاغذ در ماه جاری تقریبا ۲ برابر شده و پیش‌بینی می‌شود که بعد از عید تا ۳ برابر هم افزایش قیمت داشته باشد. این فقط مثال کاغذ است و از قیمت سایر اقلام بسته‌بندی صرف نظر می‌کنم. در زمینه اقلام وارداتی هم الان تخصیص ارز به شدت کم شده است.»
نایب رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو درباره کمبود ارز گفته که «ارز یورویی در سیستم بانکی اصلا موجود نیست. البته اعلام می‌کنند که در سامانه نیما مثلا این قدر ارز تخصیص یافته اما شما به من بگویید کجاست؟ ما الان عملا یورو نداریم. یا حداقل اگر یورو در منابع کشور وجود دارد، تخصیصش به شرکت‌های دارویی با وقفه انجام می‌شود. بیش از ۴ هفته است که این اتفاق افتاده است. اگر عملیات تامین ارز ۴ هفته عقب بیفتد، اثرات ناگواری بر تامین محصول ساخته‌شده‌ای که بیمار می‌خواهد استفاده کند، خواهد داشت.»
این فعال صنفی معتقد است که با این بودجه، سال آینده در بهترین حالت ۴ تا ۵ ماه می‌توانیم وضعیت را تحمل کنیم. بعدش باید کاسه چه کنم در دست بگیریم.
به گفته مجتبی بوربور «همه دست‌اندرکاران حوزه سلامت به خصوص حوزه دارو نگران وضعیت موجود هستند. مسئولان سازمان غذا و دارو، ذی‌نفعان و تولیدکنندگان دارو در شرایطِ نبود بودجه، با محدودیت‌های منابع ارزی و با این همه نوسان دارند می‌جنگند برای این که داروهای مردم سر وقت به آنها برسد. واقعیت این است که وضعیت می‌توانست خیلی بدتر از این باشد. من چند وقت پیش اعلام کرده بودم که اگر درست کار نکنیم، به کمبود ۱۰۰۰ قلم دارو هم می‌رسیم. اما الان اعتراف می‌کنم که سازمان غذا و دارو در دو سه ماه اخیر بهتر از چیزی که فکر می‌کردم، عمل کرده است.»
کارشناسان و فعالان صنفی در حالی نیست به تولید و تأمین داروی مورد نیاز کشور در سال آینده هشدار می‌دهند که امسال نیز کمبود اقلام مختلف دارو در شهرهای مختلف بحران‌ساز شد.
موج اخیر کمبود دارو در کشور پس از آغاز به کار دولت سیزدهم در نیمه سال ۱۴۰۰ و حذف ارز ترجیحی برای واردات مواد اولیه آغاز شد. طی سال ۱۴۰۰ داروهای وارداتی تا ۶ برابر و داروهای تولید داخل هم با توجه به میزان ارز تأمین مواد اولیه ۳۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش قیمت داشتند. مدیر کل امور دارویی سازمان غذا و دارو نیز آذرماه ۱۴۰۰ پیش‌بینی کمبود دست‌کم ۴۰۰ تا ۵۰۰ قلم دارو را در صورت عدم تأمین ارز دولتی کرده بود.
چند ماه بعد و در آبان‌ماه ۱۴۰۱ اما کمبود دارو به داروهای معمولی چون شربت آنتی‌بیوتیک و آمپول ویتامین ث رسید. همزمان علی فاطمی نایب رییس انجمن داروسازان نیز در گفتگو با خبرگزاری «ایسنا»، از نایاب شدن برخی داروهای ساده به ویژه داروهای کودکان در داروخانه‌ها خبر داد. او گفت: «شربت دیفن‌هیدرامین، شربت استامینوفن و بروفن برای تب بچه‌ها و شیاف استامینوفن برای کودکانی و نوزادان که باید استامینوفن را به صورت شیاف استفاده کنند در داروخانه‌ها به اندازه کافی پیدا نمی‌شود.»
در چنین وضعیتی که کمبود دارو بطور مستقیم جان و سلامت شهروندان را تهدید می‌کند وزیر بهداشت جمهوری اسلامی به دنبال راهکارهایی برای «تعامل» این وزارتخانه با حوزه علمیه است!
بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت جمهوری اسلامی اواخر بهمن‌ماه از آمادگی وزارت بهداشت برای «تعامل» با حوزه‌های علمیه و «جامعه المصطفی» در تدوین «پیوست فرهنگی سلامت» خبر داد و گفت: «کار فرهنگی می‌تواند افراد مجاهد، خدوم و ایثارگری تربیت کند که برای خدمت در مناطق کمتر برخوردار داوطلب شوند و تحقق عدالت در سلامت و دسترسی عادلانه به خدمات با کیفیت بهداشتی و درمانی را سرعت ببخشند»!
وزیر بهداشت جمهوری اسلامی افزوده بود که «باید به اجرای پیوستهای فرهنگی توجه جدی شود و ما آمادگی همکاری با حوزه‌های علمیه و جامعه المصطفی را برای ترویج فرهنگ قرآنی و دینی در کشور و حوزه پزشکی داریم و دولت برای اجرای پیوستهای فرهنگی نیز تشویق‌های ویژه‌ای قرار داده است.»
