کامیار بهرنگ- با اینکه در هفته‌های گذشته جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا در گزارشی با عنوان «به روزرسانی پیشرفت به سمت روز اجرای برجام» از «پیشرفت‌های چشمگیر به سمت اجرای تعهدات ایران» سخن به میان آورده است اما در ایران فعالیت‌های موشکی شدت بیشتری پیدا کرده است.
kayhan.london©
در این میان تنها نظامیان و سپاهیان به دنبال تشدید شعارها و البته آزمایش‌های موشکی نیستند و دستور حجت‌الاسلام روحانی به وزیر دفاع به منظور «تسریع در برنامه‌های موشکی» نیز خود فصلی تازه را به نمایش می‌گذارد.
چندی پیش در جلسه‌ای که به منظور بررسی پرونده اتمی جمهوری اسلامی در پارلمان بریتانیا برگزار شده بود، توماس کانتریمن، معاون امور امنیت بین‌الملل وزارت امور خارجه ایالات متحده در پاسخ به یکی از حاضران که پرسید «چرا شما با وجود برگزاری یک انتخابات دموکراتیک در ایران همچنان از واژه رژیم استفاده می‌کنید» گفت: «اتفاقا این خیلی مهم است که ما این دو موضوع را از هم جدا کنیم. ما می‌دانیم که دولت روحانی به دنبال آزمایش‌های حساس موشکی نیست، آنها به دنبال بازداشت روزنامه‌نگاران نیستند ولی این اتفاقات در ایران رخ می‌دهد و در یک مسئولیت کلی ما دولت و رژیم را اتفاقا از هم جدا می‌کنیم». با این حساب باید دید که آیا کاخ سفید همچنان به دنبال اعتماد به پاستور نشین‌های تهران است؟
برجام به همراه موشک‌هایش
هفته گذشته روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از یک مقام مسئول در کاخ سفید از «حق دولت آمریکا برای اعمال تحریم‌های جدید علیه برنامه موشکی و سیاست‌های حمایت از تروریسم» جمهوری اسلامی خبر داده است.
خبری که با واکنش سریع سخنگو و مقامات وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی روبرو شد. عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه و رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام با اشاره به اینکه «در برجام اشاره به بحث موشکی نشده است» گفته است: «بحث سیستم‌های دفاعی و موشکی جمهوری اسلامی ایران قابل مذاکره و مصالحه نبوده و نیست».
با اینکه بخشی از صحبت‌های عراقچی با واقعیت همراه است و این آزمایش‌ها نقض برجام محسوب نمی‌شوند اما یکی از کمیته‌های نظارت بر تحریم‌های سازمان ملل متحد در گزارشی انجام آزمایش موشک «عماد» را نقض بند نهم قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت عنوان کرده است.
در جلسه‌ی سخنرانی توماس کانتریمن، معاون امور امنیت بین‌الملل وزارت امور خارجه ایالات متحده از او در مورد آینده تحریم‌ها سوال کرده و از او پرسیدم در حالی که مقامات جمهوری اسلامی و بخصوص ولی فقیه بارها تاکید کرده است که اعمال هرگونه تحریم جدید (موشکی، حقوق بشری) می‌تواند به معنی پایان برجام باشد آیا این را یک پیام روشن به مخالفان برجام در آمریکا نمی‌دانید که می‌توانند پس از تغییر قدرت در کاخ سفید بدون اینکه برجام را به زیر بگیرند آنرا با چالشی جدی روبرو کنند؟
او در پاسخ گفت: «رئیس جمهوری آمریکا هر کسی که باشد باید از منافع ملی کشور به بهترین شکلی دفاع کند. به نظر ما برجام امروز منافع ما را به خوبی تامین می‌کند و در چنین شرایطی فکر نمی‌کنم که حتی اگر قدرت در دست مخالفان باشد به راحتی آن را زیر پا بگذارند و یا شرایطی را فراهم کنند که این اتفاق بیافتد».
آمریکای سرگردان، ایران انقلابی
kayhan.london©
رابرت لیتوک، معاون سابق بخش منع گسترش سلاح‌های شورای امنیت ایالات متحده آمریکا نیز در سخنرانی ماه گذشته خود در انستیتو مطالعات راهبری (لندن) با اشاره به اینکه برجام برای جمهوری اسلامی و ایالات متحده یک فصل جدید بوده است، تاکید داشت: «برای جمهوری اسلامی که به دنبال هویت انقلابی خود است و برای ایالات متحده آمریکا که پس از وقایع ۱۱ سپتامبر درگیر یک سرگردانی راهبردی در سیاست خارجی بود، برجام فرصت بسیار خوبی بود».
او بر این باور است که ترسیم خط قرمزهای متعدد از سوی رهبر جمهوری اسلامی امکان این را فراهم خواهد آورد که در آینده برجام با چالش‌های زیادی روبرو شود.
از سوی دیگر تجربه کره شمالی به ایالات متحده درس بزرگی در برخورد با جمهوری اسلامی داده است. در این ساختار کاخ سفید تلاش می‌کند تا ایران را به صورت کامل در چهارچوب توافق نگاه دارد و از تمام ابزار لازم برای حفظ آن استفاده خواهد کرد. با این حال باراک اوباما تلاش کرد که مذاکرات را منحصر به موضوع هسته‌ای کند و تغییر رفتار جمهوری اسلامی در منطقه را به زمانی دیگر موکول کند. با اینکه این مذاکرات پایان یافته به نظر می‌رسد اما از سوی دیگر طرفین برجام در ۱۰ سال آینده نه فقط برای امور اجرایی بلکه برای سطحی دیگر از مذاکرات باید در کنار هم بنشینند.
آمریکا ستیزی با یا بدون برجام
عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در یک گفتگوی تلویزیونی تاکید کرده است «کسانی که تصور می‌کنند برجام به معنای پایان خصومت‌های آمریکا علیه ایران و یا کاهش آن است در اشتباه‌اند. ما از ابتدا نیز دنبال چنین هدفی نبودیم، اکنون نیز چنین هدفی نداریم و محقق هم نخواهد شد».
این سخنان در حالی مطرح می‌شود که محمدرضا نقدی، فرمانده بسیج چندی پیش گفته بود: «دوران پس از برجام ، دوران مبارزه نهایی ما برای سقوط استکبار آمریکایی و رهایی بشر از این ظالمان دیو صفت است».
از سویی دیگر محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام که دوباره لباس سپاه پوشیده است نیز در نامه‌ای خطاب به حسن روحانی ضمن تقدیر از فرمان او برای تسریع برنامه موشکی جمهوری اسلامی، گفته است: « بی‌تردید پس از رسیدن توان دفاعی ما به برد پنج هزار کیلومتری که قادر خواهد بود اهدافی ازجمله جزیره دیه‌گو گارسیا، پایگاه هوایی امریکا در حمله به طبس، را تهدید کند امریکا از عملکرد خود پشیمان خواهد شد و درخواهد یافت که این‌گونه اقدامات، هیچ سودی در پی ندارد».
در همین حال تاکید رهبر جمهوری اسلامی بر اجرای اقتصاد مقاومتی و تشدید احتمالی نقش سپاه پاسداران در اقتصاد می‌تواند نمایانگر سیاست‌های ماجراجوایانه‌ای باشد.
اقتصاد مقاومتی در دوران تفاهم با جهان شاید تنها به معنی آماده‌سازی برای اجرای سیاست‌هایی باشد که با آگاهی کامل، تحریم‌های جدیدی را علیه ایران دیکته کند. این گزاره زمانی می‌تواند جدی‌تر شود که به سخنان محمد جواد ظریف در نشست مشترک با اتاق بازرگانی خراسان جنوبی توجه شود. او در این جلسه با اشاره به اینکه «باید روابط اقتصادی را در سطح منطقه و جهان به نحوی تنظیم کنیم که برای کسی صرف نداشته باشد قطعنامه را زیر پا بگذارد» تاکید کرده است: «برجام برای بخش اقتصاد یک ضرورت است که استفاده مناسب از آن تضمین‌کننده بقای این فضاست». سوال اینجاست که آیا تهدید فرماندهان نظامی یا دستور رئیس جمهوری اسلامی فضا را متشنج می‌کند و زمینه‌های لغو برجام را آماده می‌کند یا کسانی که که از برجام بیشترین سود اقتصادی را خواهند برد؟
