جانشین فرماندهی پلیس راهور فرجا اعلام کرده در طول سه هفته تعطیلات نوروزی ۸۵ هزار و ۴۶۹ تصادف در جاده‌ها کشور رخ داده و تعداد کشته‌شدگان تصادفات جاده‌ای ۸۷۱ نفر بوده است.
تصادفات جاده‌ای در تعطیلات نوروزی امسال نیز سبب جان باختن، مصدومیت و نقص عضو شمار زیادی از شهروندان شد. بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی جانشین فرماندهی پلیس راهور فرجا در طی تعطیلات نوروزی و در بازه زمانی ۲۴ اسفندماه تا ۱۴ فروردین ۸۵ هزار و ۴۶۹ تصادف توسط پلیس راه ثبت شده است.
سردار تیمور حسینی جانشین فرماندهی پلیس راهور فرجا گفته که «تا پایان روز چهاردهم فروردین‌ماه ۸۷۱ نفر در صحنه تصادفات در شهرها و جاده‌ها جان خود را از دست دادند که ۲۸ درصد از این افراد زیر ۱۸ سال، سه درصد عابرین پیاده، ۱۰ درصد موتورسواران و ۳۳ درصد رانندگان وسایل نقلیه بوده‌اند.»
او همچنین درباره آمار جانباختگان تصادفات جاده‌ای به تفکیک استان گفته که «سهم استان سیستان و بلوچستان با ۷۳ مورد فوتی در طول اجرای طرح نوروزی به علت وسعت و پهناوری این استان از دیگر استانهای کشور بیشتر بوده است، همچنین بر اساس آمارها پلیس راه تهران بزرگ با ۲ نفر جانباخته در صحنه کمترین آمار جانباختگان را به خود اختصاص داده است.»
جانشین رئیس پلیس راهور فراجا شدیدترین تصادف فوتی رخ داده در طول اجرای طرح نوروزی ۱۴۰۲ را مربوط به واژگونی یک دستگاه سواری پژو در محور خاش- زاهدان اعلام کرد و افزود: «در این تصادف هشت تن کشته و چهار نفر مجروح شدند همچنین بر اثر واژگونی اتوبوس در محور خاش نیز پنج تن جان خود را از دست داده و ۲۲ مجروح بر جای گذاشت و این تعداد بیشترین مورد مجروح ناشی از یک تصادف در طول اجرای طرح نوروزی را به خود اختصاص داد.»
سردار تیمور حسینی درباره بیشترین و کمترین تصادفات فوتی رخ داده در معابر درون شهری نیز گفت: تهران بزرگ دارای بیشترین جانباخته درون شهری با ۲۱ نفر کشته در صحنه تصادفات در ایام اجرای طرح نوروزی است اما در استانهای خراسان شمالی، سمنان، مرکزی، همدان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه بویر احمد، شرق استان تهران، قزوین و کردستان نیز هیچ تصادف منجر به فوتی در معابر درون شهری گزارش نشده است.
این مقام پلیس راهور مدعی شده که سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز، تجاوز [انحراف] به چپ، عدم توجه به جلو و خستگی و خواب آلودگی از جمله مهم‌ترین دلایل وقوع تصادفات رانندگی در نوروز ۱۴۰۲ بوده است. همچنین ۵۹ درصد کل تصادفات در راه‌های اصلی، ۱۱ درصد مربوط به راه‌های فرعی، دو درصد مربوط به راه‌های روستایی و هفت درصد نیز مربوط به بزرگراه‌ها بوده است.
او در آمار تفکیکی دیگری گفته که ۱۶۱۸ مورد از تصادفات منجر به واژگونی اتومبیل شده است. به گفته او بیشترین آمار تصادفات در دوم فروردین با ثبت ۶۳ کشته و کمترین آمار هشتم فروردین با ۳۰ کشته بوده است.
جانشین رئیس پلیس راهور فراجا به نقش کیفیت جاده‌ها و غیراستاندارد بودن اتومبیل‌ها در تصادفات جاده‌ای اشاره نکرده اما گفته است که ۲۷ درصد اتومبیل‌هایی که در تصادفات منجر به مرگ نقش داشتند اتومبیل «پژو» و ۲۴ درصد نیز اتومبیل «پراید» بوده است. هر دو اتومبیل مونتاژ دو کارخانه «ایران خودرو» و «سایپا» در ایران هستند.
برخلاف ادعای مقامات حکومتی که همواره رانندگان را عامل تصادفات جاده‌ای معرفی می‌کنند به عقیده بسیاری از کارشناسان کیفیت نامناسب و غیراستاندارد بودن جاده‌های کشور و همچنین اتومبیل‌ها ناایمن مونتاژ ایران دو عامل مهم و محوری در بروز تصادفات جاده‌ای به ویژه تصادفات منجر به مرگ و نقص عضو و معلولیت هستند.
همین موضوع سبب شده که ایران همواره در صدر جداول کشورهایی با آمار بالای تصادف قرار بگیرد. بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی پزشکی قانونی از نوروز ۱۳۹۶ تا نوروز ۱۴۰۱ در مجموع ۵۵۸۲ نفر در حوادث جاده‌ای نوروزی جان خود را از دست داده‌اند. کشته شدگان در نوروز ۱۳۹۶ طبق اعلام پزشکی قانونی ۸۷۴ نفر بود که در نوروز ۱۴۰۱ به ۱۱۴۶ نفر رسید.
آمار سالانه تصادفات جاده‌ای و مرگ ناشی از تصادف نیز در ایران قابل توجه است. آمارهای حکومتی تعداد کشته‌شدگان تصادفات جاده‌ای در ایران را سالانه حدود ۱۷ هزار نفر اعلام می‌کند اما برخی کارشناسان معتقدند آمارهای واقعی بیش از این تعداد است.
همچنین بر اساس گزارشی که پژوهشکده بیمه مرکزی ایران در سال‌های قبل منتشر کرده بود، در میان ۱۹۰ کشور جهان، ایران پس از کشور آفریقایی سیرالئون، بالاترین نرخ مرگ‌ومیر را در جاده‌ها داشته است.
دو سال و نیم پیش سرهنگ ایوب شرافتی جانشین پلیس راه کشور درباره تعداد نقاط ناایمن در جاده‌های کشور گفته بود که «در سال ۹۵ حدود ۳۵۰۰ نقطه ناایمن یا همان حادثه‌ساز در جاده‌های کشور شناسایی شد که با پیگیری‌های پلیس راه و راهداری این نقاط شناسنامه‌دار شدند. از این تعداد حدود ۱۵۸۰ نقطه به عنوان نقاط دارای ضرورت و پرخطرتر شناسایی شده و بنا شد تا در اولویت رفع خطر و معایب قرار بگیرد، ما حتی از این تعداد نیز حدود ۲۵۰ نقطه ویژه را نیز احصا کرده و این موضوع را به وزارت راه منتقل کردیم که در نهایت حدود ۶۰ نقطه از این تعداد ایمن‌سازی شد.»
جانشین پلیس راه با بیان اینکه در حال حاضر بیش از ۳۲۰۰ نقطه حادثه‌خیز در جاده‌ها باقی مانده است، گفته بود که «اقداماتی مانند آشکارسازی و نصب علائم هشدار دهنده در عمده این نقاط انجام شده، اما لازم است که به شکل اصولی نقاط حادثه خیز در جاده‌ها اصلاح شود.»
با توجه به بحران‌های مالی حکومت از دو سال و نیم پیش تا کنون، مشخص است که اگر تعداد نقاط ناایمن جاده‌ای بیشتر نشده باشد، کمتر هم نشده است. قابل توجه اینکه سازمان ملل متحد در مهر سال ۱۴۰۰ در طرحی برای کمک به ایمن‌سازی جاده‌های در ایران بودجه‌ای به مبلغ ۲۳۰ هزار و ۴۴۰ دلار به جمهوری اسلامی پرداخت شد.
بنا بر گزارش درج شده در سایت صندوق ایمنی جاده‌ها در سازمان ملل، این پروژه با همیاری دانشگاه خوارزمی تا شهریور امسال ادامه خواهد یافت.
از سوی دیگر طی سال‌های گذشته جمهوری اسلامی هیچ اقدامی برای بهبود کیفیت اتومبیل‌های مونتاژ شده داخلی انجام نداده و با جلوگیری از واردات آزاد اتومبیل‌های با کیفیت خارجی، بازار ایران را برای چند شرکت داخلی به یک بازار انحصاری تبدیل کرده و تولیدکنندگان اتومبیل اجبار و انگیزه‌ای برای رقابت و ارتقاء کیفیت محصولاتشان ندارند.
اتومبیل‌هاى مختلف پراید محصول شرکت سایپا، خطرناک ترین و بالاترین جایگاه در لیست منفى شرکت بازرسى کیفیت و استاندارد ایران را دارند از جمله مدل‌های «تیبا»، «سایپا ١٢١»، «سایپا ١٣٢» و وانت پراید.
گفتنى است اتومبیل‌های چینى وارد شده به ایران، مانند «لیفان ایکس ۶٠»، «ولییکس س ٣٢»، «ام وى ام٣١۵»، «ام وى ام ۵٣٠»، «ام وى ام ١١٠» و «پژو پارس» که در کشور مونتاژ مى شوند نیز نه تنها از کیفیت چندانى برخوردار نیستند، بلکه در لیست منفى شرکت بازرسى کیفیت و استاندار ایران قرار دارند. در گروه وانت‌ها نیز «مزدا تک کابین» رکورددار نمره منفى است.
همچنین مقامات حکومتی در حالی همواره عامل انسانی در تصادفات جاده‌ای را پررنگ می‌کنند که هیچ برنامه مشخص و موثری برای آموزش و فرهنگ‌سازی برای رانندگان نیز انجام نشده است.
