لوموند
۴ ژانویه – روزنامۀ لوموند در این روز نصف صفحۀ اول ـ تمام صفحۀ دوم و سرمقالۀ خود را به موضوع بحران بین ایران و عربستان اختصاص داد. عنوان مقالات روزنامۀ لوموند به شرح زیر است:
۱ـ ایران و عربستان سعودی در مرحلۀ قطع روابط
۲ـ ریاض در حال تشدید بحران با تهران
۳ـ شیخ نمر رهبر اعتراض شیعیان در عربستان سعودی
۴ـ خاورمیانه در گرو مناقشۀ ایران و عربستان سعودی
۵ـ جهادیون نگرانی اصلی عربستان سعودی
در ادامه ترجمه سرمقاله لوموند زیر عنوان «کاهش تنش بین تهران و ریاض ضروری است» میخوانید.
لوموند مینویسد، خاورمیانه دیگر به چنین بحرانی نیاز نداشت. ایران و عربستان سعودی مانند اشخاصی که در خواب راه میروند ناخودآگاه به طرف گرداب جنگ حرکت میکنند. هر اقدام یک طرف، واکنش طرف مقابل را بر میانگیزد. آنچه اکنون میگذرد دنبالۀ منطقی افزایش تشنج چند سال گذشته است که در طول سال ۲۰۱۵ افزایش یافته است. امروز تمام خاورمیانه در بند رقابت تهران و ریاض گرفتار است که آن را با عجله و نادرست مناقشۀ مذهبی بین شیعه و سنی میپندارند. البته عامل مذهب در رویارویی حکومتّهای این دو کشور مذهبی وجود دارد که هر دو نسبت به اسلام بینالمللی ادعاهایی دارند.
عربستان سعودی خود را حامی و حافظ دو نقطه از مقدسترین نقاط اسلام ــ مکه و مدینه میداند که سالی دو میلیون زائر به آن روی میآورند؛ و ایران با این ادعا که انقلاب اسلامی آن کشور نخستین انقلاب واقعی در یک کشور اسلامی است که همچنان سر پا مانده و مستقر بر قدرت است و از سال ۱۹۷۹ منادی و مشوق مبارزه با امپریالیسم آمریکا، بزرگترین پشتیبان عربستان سعودی است. باور مذهبی به کنار، آنچه در این زمینه مطرح است مبارزۀ یک کشور سلطنتی به تمام معنی استبدادی با یک جمهوری و تصادم میان نظر هر دو طرف برای کسب مقام و موقعیت برتر در منطقه، آن هم بین دو گروه متعارض ایران (پارس) و عرب میباشد. تهران و ریاض هر یک متحد و متفقی هستند که در بازی منطقۀ سوریه، یمن و لبنان در برابر یکدیگر قرار دارند.
اگر هر یک از این دو کشور، عربستان سعودی و ایران، هر اقدامی از یک طرف را نوعی تحریک میداند به این دلیل است که هر یک از این دو کشور به خاطر کاهش فزایندهی قیمت نفت از سال ۲۰۱۴ خود را هدف نوعی محاصره و تهدید میبیند.
ایران که توافق اتمی شش کشور را در سالی که گذشت اقدامی بیسابقه و نوعی فداکاری میداند اکنون از طرف مرزهای غربی خود را در معرض تهدید حکومت اسلامی یا داعش میبیند و ازطرف شرق نیز با طالبان طرف است و احساس میکند در دام سنّیان افتاده است.
از طرف دیگر، ریاض که رقیب خود را در کشورهای عراق، سوریه، لبنان و بخشی از یمن حاکم مطلق تلقی میکند بر این باور است که جهان سنی عرب در محاصرۀ شیعیان است. حل مسألۀ برنامۀ اتمی ایران، عربستان سعودی را بیشتر به وحشت انداخته است زیرا معتقد است که این کشور تأسیسات غنیسازی خود را نگاه داشته است و در نخستین فرصت تلاش خود را برای ساخت بمب اتمی از سرخواهد گرفت.
در منطقهای که بهخاطر بهرهدهی بیپایان از رمق افتاده و همچنان قسمت عمدۀ نفت مورد نیاز را تأمین میکند مناقشه بین ایران و عربستان سعودی فاجعهآمیز است. برای جلوگیری از این فاجعه، غرب باید نقش خود را بازی کند. فرانسه یک متحد ممتاز عربستان سعودی است که از آن کشور مقدار زیادی نفت خریداری میکند و درعوض، مقدار زیادی اسلحه و مهمات به آن میفروشد و از پشتیبانی بیدریغ این کشور خودداری نمیکند. از طرف دیگر، فرانسه خود را برای دیدار رسمی رئیس جمهوری ایران از این کشور، آماده ساخته بود. البته این دیدار به دلیل سوءقصدهای ۱۳نوامبر ۲۰۱۵ در فرانسه انجام نشد. در حال حاضر فرانسه در یک اعلامیه مختصر در تاریخ دوم ژانویه که به طور تعجببرانگیزی تاریخ آن، شنبه اول ژانویه قید شده بود، از اعدام تعداد بیشماری در عربستان اظهار تأسف کرده بدون آن که اسمی از شیخ نمر برده شود. برای پاریس جای آن است که در راه ایجاد یک محیط تفاهم یا دست کم مذاکره بین عربستان سعودی و ایران قدمی بردارد. مبارزه مشترک علیه حکومت اسلامی (داعش) میتواند موجب کاهش بحران بین ایران و عربستان سعودی شود.
لوپوان
۳ ژانویه – در عربستان سعودی ۴۷ نفر که به جرم تروریسم محکوم به اعدام شده بودند و یکی از آنان رهبر مخالفان رژیم و شیعی بود در ۱۲ شهر این کشور اعدام شدند. این اعدامها موجب نگرانی بروکسل و خشم مقامات ایران شده است. بروکسل از آن جهت وحشت دارد که اقدامات تروریستی در اروپا و بخصوص در بلژیک افزایش یابد و ایرانیان به این دلیل که یکی از شیوخ معتبر شیعۀ عربستان سعودی به نام شیخ النمر که رهبر اعتراض نسبت به رژیم سعودی بود به این دلیل که دولت مزبور نسبت به اتباع شیعی کشور در برابر وهابیها تبعیض قائل میشد.
در این زمینه لوموند در شماره مورخ دوم ژانویه خود مینویسد: عربستان برای اعدامهای خود در سال ۲۰۱۶ تأخیری به خرج نداد. خبر این اعدامها روز دوم ژانویه به وسیله وزارت کشور عربستان سعودی اعلام شد. این اعدامها بخصوص اعدام شیخ نمر بین شیعیان خاورمیانه موجی از خشم و نفرت برانگیخته است. اتهام شیخ نمر ایجاد آشوب و بلوا، سرپیچی از اوامر سلطان و حمل سلاح بوده است. برادر شیخ نمر اظهار داشت که تمام جوانان شیعی از این اقدام دولت وهابی خشمگین هستند و اظهار امیدواری کرد که جوانان دست به راهپیمایی صلحآمیز بزنند.
نخستین اظهارات مقامات ایرانی آن بود که عربستان سعودی با تروریستها همکاری میکند و مخالفان را معدوم میسازد.
در بحرین تظاهرات خشمآمیزی علیه این اقدام سعودیان انجام گرفته و در عراق یکی از نمایندگان مجلس که عضو حزب «الدعوه» (حزب نخستوزیر) است از نخستوزیر خواسته است به فوریت سفیر عربستان سعودی را از کشور اخراج کند و به قطع روابط سیاسی با عربستان سعودی مبادرت ورزد.
در حال حاضر چندین هزار نفر به جرم اقدامات تروریستی در زندان بسر میبرند. لوموند مقالۀ دیگری را که در ماه سپتامبر منتشر ساخته زیرعنوان «عربستان سعودی: روز دوشنبه دفاع از حقوق ــ بریدن سر یک محکوم روز پنجشنبه» و بهعنوان توضیح دربارۀ آن، و زیر عکسی از سفیر عربستان سعودی در سازمان ملل درحال فشردن دست بان کی مون دبیرکل مینویسد عربستان سعودی روز دوشنبه به عنوان رئیس یک گروه مشورتی کارشناسان برای شرکت در «شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد» انتخاب شد و روز پنجشنبه بیست و چهارم همان ماه سر محمد النمر (که لابد از بستگان شیخ نمر بوده است) را از تن جدا کرد و جسد او را بر تختهای با پایههای بلند میخکوب کرد. جسد معدوم تا زمانی که فاسد نشده بود به همان حالت در معرض دید سعودیان قرار داشت.
دیلی تایمز
۱ ژانویه ۲۰۱۶ – ایران مایل به خرید هواپیماهای مسافربری روسیه نیست. با وجود آمادگی روسیه برای تأمین نیازمندیهای ایران به هواپیماهای مسافربری، شرکتهای هواپیمایی ایرانی آماده و مایل به خرید هواپیماهای روسی نیستند. این موضوع هنگامی از جانب سازمان هواپیمایی کشوری ایران اعلام شد که مدیرکل شرکت هواپیماسازی هواپیماهای مسافربری و باربری روسیه اعلام کرد که مایل است هواپیماهای ساخت شرکت را به ایران بفروشد. اظهار تمایل شرکت روسی به دنبال اعلام معاون نخست وزیر روسیه برای تحویل جدیدترین هواپیماهای سوخوی به تعداد مورد لزوم تا سال ۲۰۲۰ است.
بی. بی. سی. نیوز
۳۱ دسامبر – قسمت کوچکی از ایران در خیابانی در شهر منچستر. یک ساختمان در حال ویرانی متعلق به ایران، در یکی از معتبرترین خیابانهای منچستر به حال خود رها شده است و هیچ کس نمیتواند برای آن کاری بکند.
محل ساختمان یادشده واقعاً در خیابانی است که در آن ساختمانهای چند میلیون لیرهای وجود دارد. این ساختمان که زمانی بسیار معتبر بود، گلخانه و استخر داشت. امروز با خشتهای قرمزرنگ، به جای سقف سوراخی دارد و همچنان در محل خود میان ساختمانهای لوکس، بی صاحب مانده است. تا کنون دزدان هر چیز ارزشمندی که در ساختمان وجود داشته، ربودهاند و به طور غیرقانونی زبالهدانی شده و تا کنون سه بار دچار آتشسوزی شده است. آخرین و بزرگترین حریقی که در سال ۲۰۱۱ اتفاق افتاد چنان شدید بود که طبقۀ فوقانی داخل زیرزمین فرو ریخت. تردیدی نیست که جای این ساختمان با باغ و استخر متروکاش دیگر در آن محل اعیان نشین نیست ولی راه دیگری وجود ندارد چون این خرابه متعلق به ایران است.
بلومبرگ
۳۱ دسامبر – آمریکا در نظر دارد به دلیل برنامههای موشکی ایران، تحریمهای جدیدی را بر آن کشور تحمیل کند.
دور نیست که وزارت دارایی آمریکا تحریمهایی علیه شرکتها و افرادی که در زمینۀ برنامه موشکی بالستیک ایران فعالیت دارند تحریمهای جدیدی تحمیل کند.
دولت اوباما که برنامۀ تقلیل فعالیتهای اتمی ایران را بر اساس مفاد موافقتنامه ایران و کشورهای پنج بعلاوه یک زیر نظر دارد از طرف سناتور جمهوریخواه آمریکا، باب کورکر به شدت مورد انتقاد قرار گرفت و اظهار داشت در این زمینه اقدام لازم را به عمل خواهد آورد.
علی اکبر ولایتی مشاور خامنهای اظهار داشت هرگونه تحریمی علیه ایران مخالف موافقتنامه اتمی میباشد. یک مقام آمریکایی اظهار داشت که روز شنبه ایران دست به یک اقدام واکنشبرانگیز در تنگۀ هرمز زد و در حالی که ناو هواپیمابر آمریکا ، کشتیهای حمل کالا و یک ناو فرانسوی از تنگه هرمز عبور میکردند دست به شلیک موشکی زد که از فاصلۀ بسیار نزدیک ناو هواپیمابر و دیگر کشتیها گذشت. سردار رمضان شریف سخنگوی سپاه پاسداران شلیک هرگونه موشکی را در تاریخ مزبور رسماً تکذیب کرد.
تلگراف
۳۱ دسامبر – ایران نخستین مسابقۀ ماراتن را برگزار میکند و برای شرکت در آن از کلیه علاقمندان به شرکت در این مسابقه دعوت بهعمل آمده است. شرکت زنان به خاطر ملاحظات مذهبی در این مسابقه ممنوع است.