در روزهای گذشته خبری درباره ممنوعیت شغلی چند خواننده مَرد در ایران منتشر شد. هرچند برخی این خبر را کذب خواندند اما سه خواننده ممنوعالکار شدن خود را تأیید کردهاند.
بر اساس خبرهای غیررسمی منتشر شده در شبکههای اجتماعی رضا صادقی، محسن یگانه، امیر مقاره، بابک جهانبخش و امید حاجیلی از خوانندگان شناختهشده در ایران ممنوعالکار شدهاند.
بهمن بابازاده خبرنگار حوزه موسیقی در ایران در توئیتر خود اعلام کرد: «رضا صادقی، محسن یگانه، امیر مقاره (ماکان بند)، بابک جهانبخش و امید حاجیلی ممنوع الکار شدهاند. گفته شده علاوه بر ممنوعالکاری، تعدادی از این چهرهها از جمله رضا صادقی و امیر مقاره ممنوعالخروج نیز شدهاند.»
در نخستین ساعات انتشار این خبر برخی چهرهها آن را تکذیب کردند. از جمله محمد معتمدی خواننده با انتشار یک استوری در اینستاگرام مدعی شد که «خبر ممنوع الکار شدن تعدادی از هنرمندان موسیقی ایران در فضای مجازی منتشر شده کذب و شایعه است. اینگونه شایعهسازیها موجب بدتر شدن اوضاع نابسامان موسیقی کشور میشود. این اخبار زرد در فضای موسیقی از سوی شخصی منتشر میشود که خود را خبرنگار معرفی کرده ولی در هیچکدام از خبرگزاریهای رسمی کشور هیچ سمتی ندارد و فقط یک اینفلوئنسر و کارچاقکن فضای مجازی است و…»
این ادعاها از سوی محمد معتمدی در حالی مطرح شده بود که نام او اصلا در فهرست پنج خوانندهای نبود که ممنوعیت شغلی گریبان آنها را گرفته باشد! به نظر میرسد معتمدی به واسطه همکاری با رضا صادقی در یک برنامه استعدادیابی خوانندگی که هر دو عضو هیئت داوران آن بودهاند چنین اظهار نظری کرده است.
با اینهمه سه خواننده تا کنون این ممنوعیت را تأیید کردهاند. امیر مقاره خواننده گروه «ماکان» در رشته استوریهایی در حساب رسمی خود در اینستاگرام، ممنوعیت فعالیت خود را تلویحا تأیید کرد. محسن یگانه نیز با انتشار پُستی در فضای مجازی به نوعی بر این خبر مهر تأیید زد.
خبرگزاری «ایسنا» هم نوشته با مدیربرنامههای این خوانندهها تماس داشته که آنها گفتهاند در اینباره مصاحبه نمیکنند و به نظرات خود خوانندگان استناد شود.
اظهار نظر مدیر برنامهها به معنای تأیید ممنوع الکار شدن امیر مقاره و محسن یگانه است.
رضا صادقی اما با تأیید ممنوع الکار شدن خود به خبرگزاری «ایسنا» گفته که «تقریبا دو یا سه هفته پیش به من اعلام شد که دیگر اجازه فعالیت ندارم. ولی نکته جالب ماجرا اینجاست که خبر ممنوعیت کار از سمت وزارت فرهنگ اعلام یا اعمال نشده است، بلکه یک کمیته به نام «پیگیری وضعیت چهرهها» که درباره آن اطلاعی ندارم به شرکت «لیما» و مدیر برنامه من آقای میلاد ماهانراد این خبر را اعلام کرد.»
رضا صادقی در پاسخ به این سوال که به نظر او «آیا ممنوعیت کاری هنرمندان در عصر تکنولوژی کارآمد است؟» گفته که «اصولا واژهای به اسم «ممنوعیت» در شأن هنر نیست. حال وقتی به یکباره به هنرمندی که بیش از دو دهه با پذیرش کلیه کمبودها و سلیقههای عجیب باز هم به فعالیت خود ادامه داده اعلام میشود که ممنوع الفعالیت شده و برای کنسرت اعلام شده و مجوزدار سمنان، سایت بلیتفروشی او بسته میشود، دیگر چه باوری برای تولید هنر در او باقی میماند؟»
این خوانندگان در حالی ممنوع از فعالیت هنری و حرفهای خود شدهاند که برخی از آنها به همراه چند خواننده دیگر از نخستین خوانندگانی هستند که در میانه اعتراضات و سرکوب گسترده مردم در خیابان، به خواست وزارت ارشاد اسلامی روی صحنه رفتند و کنسرت گذاشتند تا شرایط را «عادینمایی» کنند!
از سوی دیگر بسیاری دیگر از هنرمندان از جمله در عرصهی هنر آواز با آغاز جنبش انقلابی ۴۰۱ از اعتراضات مردم حمایت کردند.
«خانه سینما» از بازداشت و یا ممنوعالخروج شدن ۱٠٠ هنرمند در دو ماه گذشته خبر داد
نهادهای امنیتی و قوه قضاییه فشارهای زیادی به هنرمندان و دیگر چهرههای سرشناسی که از اعتراضات مردمی حمایت کرده بودند وارد کردند.
یکی از بزرگترین موجهای فشار قضایی به هنرمندان شامل بازیگران و کارگردانان سینما بود که از جنبش انقلابی مردم حمایت و به سرکوب شهروندان انتقاد کرده بودند. «خانه سینما» در آبان سال گذشته و دو ماه پس از آغاز اعتراضات، از بازداشت و یا ممنوعالخروج شدن ۱٠٠ هنرمند خبر داد.
هدیه تهرانی، کتایون ریاحی، اصغر فرهادی، مسعود کیمیایی، مریم بوبانی، حامد بهداد، سروش صحت، هومن سیدی، مهران مدیری، پارسا پیروزفر، شهاب حسینی، عادل فردوسیپور، رامبد جوان، باران کوثری، پریناز ایزدیار، احسان کرمی، علی شادمان، همایون غنیزاده، بهنوش طباطبایی، طناز طباطبایی، پانتهآ بهرام، نازنین بیاتی، احمد مهرانفر، سحر دولتشاهی از سینماگرانی بودند که در شبکههای اجتماعی با انتشار ویدئو و یا نوشتارهایی حمایت خود را از مردم معترض ایران نشان دادهاند.
پیش از آغاز اعتراضات سراسری و در امرداد پارسال نیز محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی وزارت ارشاد از تهیه فهرستی از سینماگران ایران خبر داد که قرار است به دلایل گوناگون از فعالیت در حوزه کاری خود منع شوند.
همزمان محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، از اقدام سازمان سینمایی ایران برای تهیه فهرست هنرمندان ممنوعشده از کار دفاع کرد و بار دیگر هنرمندان را تهدید کرد که اگر «خلاف منافع ملی کار کنند» یا علیه جمهوری اسلامی سخن بگویند، به ممنوعیت فعالیت هنری محکوم خواهند شد.
از سوی دیگر در ماههای گذشته مجلس شورای اسلامی طرحی برای مجازات افراد مشهور از جمله هنرمندانی تدوین کرده که در شبکههای اجتماعی به اظهار نظرهایی درباره مسائل کشور خلاف خواست جمهوری اسلامی بپردازند.
بر اساس این طرح «هر کس مردم را به قصد برهم زدن امنیت کشور به جنگ و کشتار با یکدیگر اغوا یا تحریک کند صرف نظر از اینکه موجب قتل و غارت بشود یا نشود به یک تا پنج سال حبس و جزای نقدی بیشتر از ۳۶۰ میلیون ریال تا ۵۵۰ میلیون ریال محکوم میگردد.»
موسی غضنفرآبادی رئیس کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی گفته بود که بنا بر این ماده «تحلیلی که مبنایش خبر دروغ و شایعه باشد، هم جزو همین موارد محسوب میشود».
رئیس کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی درباره این طرح توضیح داده بود که «مثلا در ماجرای مهسا امینی آمدند و دروغ گفتند که ایشان مورد ضرب و شتم قرار گرفته و غیره. این دروغ بود؛ وقتی فلان نماینده بر این اساس نظری میدهد، دروغ گفته است.»
موسی غضنفرآبادی افزوده بود که «هر اظهارنظری که منطبق بر واقعیت نباشد و به حیثیت، جان و امنیت جامعه ضرر برساند، از مشمول شدههای این طرح است.» او افزود که «مثلا شایعهای مطرح شده و هنوز مقام رسمی در مورد آن اظهارنظری نکرده، اگر اظهارنظر فرد یا تحلیلش بر مبنای شایعه دروغ باشد و بدون استناد بر واقعیت باشد، مشمول این طرح میشود.»
پیشتر نیز روزنامه کیهان چاپ تهران با مدیرمسئولی حسین شریعتمداری در مطلبی مدعی شده بود که خواسته مردم «مجازات» سلبریتیها است. در این مطلب سلبریتیها «دلقک» خطاب شدند: «دشمن به خیال خام خود تصور میکرد که با «میداندار کردن دلقکها» میتواند به جمهوری اسلامی ایران و ملت بزرگ ایران آسیب برساند.»
در روزنامه بدنام و منفور کیهان چاپ تهران آمده بود که «با این حال سلبریتیهایی که همصدا با دشمنان ملت ایران، این دروغ را منتشر کرده و به آن ضریب داده بودند، نهتنها از مردم و خانواده آن افراد عذرخواهی نکرده، بلکه بر دروغ خود اصرار کرده و حتی آن را در خصوص افراد دیگر مجددا تکرار میکردند. این رفتار سخیف و غیراخلاقی و غیرانسانی از سوی برخی سلبریتیها، احساسات مردم عزیز کشورمان را بهشدت جریحهدار کرد. به همین خاطر یکی از خواستههای اصلی آحاد مردم با گرایشهای مختلف سیاسی و سبک زندگیهای متفاوت، چه در تشییع شهدای مدافع امنیت و چه در فضای مجازی این بوده و هست که برخورد قاطع و بدون اغماض و بازدارندهای با سلبریتیهای متخلف صورت گیرد.»