مجلس شورای اسلامی اعلام کرده «ساماندهی مدارس غیردولتی» به دلیل شهریه‌های نجومی در دستور کار قرار گرفته است. اعلام شهریه مدارس برای سال تحصیلی آینده نشان از افزایش چند ده میلیون تومانی شهریه‌ها دارد.
مجلس شورای اسلامی به دنبال تصویب طرحی با عنوان «ساماندهی مدارس غیردولتی» به دلیل اعتراضات گسترده به افزایش نجومی شهریه مدارس غیردولتی است.
مهدی اسماعیلی نایب رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی در اینباره توضیح داده که بر اساس گزارش‌های رسیده، دریافت شهریه نجومی و نامتعارف توسط برخی از مدارس غیردولتی رواج پیدا کرده است که خبر از مغایرت کامل با مقررات نظام آموزشی کشور می‌دهد و پیگرد قانونی دارد.
نایب رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی افزوده که کمیسیون آموزش و تحقیقات برای رسیدگی به این مسئله نامتعارف ورود داشته است و طرحی را با عنوان ساماندهی مدارس غیردولتی در کمیسیون به تصویب رسانده و در نوبت رسیدگی صحن مجلس قرار دارد، امیدواریم بیش از آغاز سال تحصیلی جدید این طرح در صحن به تصویب برسد و شاهد ساماندهی این مسئله باشیم.
بر اساس این طرح تمام دریافتی‌ها از دانش‌آموزان و پرداختی معلمان در آن سامانه ثبت، قابل دسترسی و رؤیت خواهد بود، این سامانه به گونه‌ای در دسترس استفاده‌کنندگان قرار خواهد گرفت.
احمد محمودزاده رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش و پرورش پیشتر اعلام کرده بود که «شهریه هر مدرسه با مدرسه دیگر و هر استان با استان دیگر متفاوت است. به همین دلیل هم افزایش شهریه به‌صورت درصدی اعمال نشده و متناسب با عملکرد مدارس به‌دنبال افزایش شهریه هستیم.»
بر اساس اعلام آموزش و پرورش امسال شهریه مدارس غیردولتی با افزایش ۳۵درصدی نسبت به سال گذشته روبرو شده است. بدین ترتیب حداقل شهریه مدارس غیرانتفاعی سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ مبلغ ۴ میلیون تومان و حداکثر ۳۵ میلیون تومان است.
شهریه مدارس غیردولتی هر سال افزایش پیدا می‌کند اما در امسال میزان افزایش شهریه به ویژه در مقاطع ابتدایی با انتقادهای گسترده اولیاء همراه بوده است.
گزارش‌ها نشان از شهریه‌های ۶۰، ۵۳ و ۵۰ میلیون تومانی برای ثبت‌نام در مدارس غیرانتقاعی مقطع دبستان دارند.
یکی از والدین در انتقاد از افزایش شهریه مدارس غیرانتفاعی گفته که «فرزند من امسال وارد پایه سوم ابتدایی خواهد شد، مدرسه فرزندم به ما اعلام کرد برای پیش ثبت نام فعلا مبلغ ۳۵ میلیون تومان پرداخت کنیم تا مشخص شود درصد افزایشی از سوی آموزش و پرورش چقدر است.»
او افزوده که «این ۳۵ میلیون تومان جدا از هزینه فوق برنامه‌ها و درصدی است که به زودی از سوی آموزش و پرورش اعلام خواهد شد. فکر می‌کنم حداقل باید ۲۰ میلیون تومان هم صرفا برای فوق برنامه‌ها پرداخت کنیم که عملا هیچ کاربردی برای فرزند ما ندارد. تا به اینجا باید ۵۵ میلیون تومان برای پایه سوم ابتدایی کنار بگذاریم تا مشخص شود درصد افزایشی آموزش و پرورش چقدر خواهد بود.»
ارقام شهریه مدارس غیرانتفاعی برای مقاطع دبستان با افزایش بیشتری روبرو است و به بیش از ۱۰۰ میلیون تومان می‌رسد.
این ارقام میانگین شهریه‌های درخواست شده از سوی مدارس است. در مدارس غیرانتفاعی معروف که تقاضای بیشتری برای ثبت نام دارند ارقام شهریه تا ۳۰۰ میلیون تومان نیز افزایش یافته است.
خانواده دانش‌آموزان می‌گویند هزینه تحصیل در مدارس غیرانتفاعی بسیار بیشتر از مبلغی است که آموزش و پرورش اعلام می‌کند، چرا که این مدارس به بهانه‌های مختلف مانند اردوهای داخلی یا خارج از کشور، کلاس‌های فوق برنامه و… مبالغ قابل توجهی از خانواده‌ها دریافت می‌کنند.
پیشتر کامبیز افضلی‌فر از مدیران دو مدرسه غیرانتفاعی در تهران درباره افزایش شهریه مدارس به «خبرآنلاین» گفته بود که «سه محور مهم درباره افزایش شهریه‌های مدارس غیر دولتی مطرح است. در ابتدا افزایش اجاره بهای آن ملکی است که موسس مدارس غیر دولتی دریافت می‌کنند. ردیف هزینه کرد اجاره در هزینه‌های سالیانه یک مجموعه غیر دولتی به تنهایی ۵۰ درصد کل هزینه را شامل می‌شود یعنی اگر ما یک افزایش حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ درصدی در زمینه اجاره بها داشته باشیم، شهریه سال بعد حدود ۵۰ تا ۸۰ درصد افزایش پیدا خواهد کرد.»
او افزوده بود که «مورد بعدی افزایش حق التدریس دبیران مدارس غیردولتی است. این آیتم تا۲۰ درصد روی شهریه‌های مدارس غیر دولتی اثر گذار است. سومین عامل؛ افزایش مالیات‌ها بر درآمد مدارس غیر دولتی است که ۱۰ تا ۲۵ درصد اضافه بار روی شهریه شامل می‌شود.»
کامبیز افضلی‌فر تأکید کرده بود: «با مجموعه این موارد شهریه مدارس در سال جاری نباید کمتر از ۹۰ درصد افزایش پیدا کند. متوسط شهریه در دبستان‌های تهران حدود ۲۲ میلیون تومان است که با احتساب ۹۰ درصد، حدود ۱۸ میلیون افزایش شهریه خواهد داشت. همچنین در مدارس متوسطه اول شهریه با احتساب۹۰ درصد یک افزایش ۲۵ میلیونی خواهد داشت که درآخر به حدود ۴۵ میلیون تومان و در متوسطه دوم این عدد ۲۸ تا ۳۰ میلیون تومان است که در آخر به حدود ۵۵ تا ۵۷ میلیون خواهد رسید.»
از سوی دیگر هزینه سرویس رفت‌وآمد مدارس نیز به شدت افزایش یافته است. بر اساس نرخ اعلام شده از سوی سامانه پایش ناوگان دانش آموزی «سپند»، هزینه سرویس مدارس حتی برای مسافت‌های کوتاه ۵ یا ۱۰ دقیقه‌ای، رقمی معادل ۷ تا ۹ میلیون تومان است. این رقم برای مسافت‌های طولانی‌تر تا ۱۸ میلیون تومان از سوی خانواده‌ها گزارش شده است.
یکی از اولیای دانش‌آموزان دبستانی در مدرسه‌ای غیرانتفاعی در تهران گفته که «هزینه‌ای که مدرسه و پیمانکار به ما داد، ۲۱ میلیون بود، در صورتی که در سامانه آموزش‌وپرورش ۱۶ میلیون ثبت شده است. من ۳۰ میلیون شهریه مدرسه داده‌ام و حالا هم باید ۲۱ میلیون تومان پول سرویس مدرسه را بدهم.»
قیمت کتاب‌های درسی مدارس نیز با افزایش حدود ۳۰ درصدی نسبت به سال گذشته روبرو شده است. برای پایه‌های مختلف مقطع ابتدایی افزایش نرخ کتاب‌های درسی از ۱۱ تا ۱۶ تومان گزارش شده است. در مقطع دبیرستان نیز نرخ کتب درسی از ۲۴ تا ۳۱ تومان افزایش داشته است.
بسیاری از خانواده‌ها از کاهش کیفیت آموزش در مدارس دولتی و تعداد بالای دانش‌آموز در هر کلاس درس شکایت داشته و اگر قادر به پرداخت شهریه مدارس غیرانتفاعی باشند فرزندان خود را در این مدارس ثبت‌نام می‌کنند. با اینهمه افزایش هزینه مدارس غیرانتفاعی سبب مهاجرت دانش‌آموزان به کشورهایی مثل کانادا و ترکیه شده است.
روزنامه اعتماد روز چهارشنبه ۱۷ خرداد از کاهش سن مهاجرت به دانش‌آموزان ایرانی خبر داده و نوشته که علت مهاجرت دانش‌آموزان «ناامیدی» دانش‌آموزان از آینده خود در ایران است.
این معلم که به یک نمونه از مهاجرت دانش‌آموزان اشاره کرد و افزود: «دختری کلاس نهم است و حدود ۶۲۰ میلیون تومان برای ثبت‌نام او در مدرسه‌ای وابسته به دانشگاهی در تورنتوی کانادا پرداخت کرده‌‌اند.»
او یکی دیگر از دلایل مهاجرت دانش‌آموزان را قانون «لزوم پرداخت مبالغ میلیونی برای آزاد کردن مدرک دوره لیسانس و فوق لیسانس» دانست و گفت: «خانواده‌ها فکر می‌کنند مبالغی که باید در آینده برای آزاد کردن مدرک پرداخت کنند، زودتر در سنین دانش‌آموزی برای اعزام فرزندان‌شان و تحصیل در کشورهای دیگر هزینه کنند تا از این شرایط رها شوند.»
مهرماه سال گذشته، روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت: «موسسات اعزام دانش‌آموز به کشورهایی نظیر ترکیه در حال فعالیت هستند.»
پیشتر الهام یاوری، رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان اعلام کرد: «۷۰ درصد دانش‌آموزان مدارس سمپاد به خارج کشور مهاجرت می‌کنند و تنها ۳۰ درصد آنان در داخل کشور می‌مانند.»
