معاون اول قوه قضاییه با بیان اینکه عفو به زندانیان زمانی داده شد که اغتشاشات تمام شده بود و نظام در کمال اقتدار پیشنهاد عفو داد گفت: «حدود ۹۰ هزار نفر از این عفو استفاده کردند؛ نه اینکه ۹۰ هزار نفر زندان بودند بلکه اکثر قریب به اتفاق تحت تعقیب بودند.»
حجتالاسلام محمد مصدق معاون اول قوه قضاییه امروز در یک نشست خبری با اشاره به اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ افزود: «این عفو بیسابقه از زبان دشمنان هم یکی از محسنات نظام اسلامی برشمرده شد.در قضیه اغتشاشات اخیر برخورد قوه قضاییه رویکردی متانتمحور و توام با عقلانیت و البته با قاطعیت بود.»
مقامات قضایی جمهوری اسلامی در حالی از «عفو» حدود ۹۰ هزار زندانی سیاسی و غیرسیاسی با موافقت علی خامنهای خبر میدهند که دستکم ۱۹ روزنامهنگار که در شش ماه دوم سال گذشته و در جریان اعتراضات سراسری بازداشت شدهاند همچنان در زندان بلاتکلیف هستند.
ادعای عفو بیش از ۸۸ هزار زندانی؛ ۱۹ روزنامهنگار همچنان در زندان هستند
به گزارش هرانا، تعداد زیادی از روزنامهنگاران در ایران عمدتا به دلیل انتشار مطالب مرتبط با اعتراضات ۱۴۰۱ و مسمومیت دانشآموزان بازداشت، زندانی یا احضار شدهاند. این اقدامات به عنوان نمونهای از سرکوب آزادیهای اجتماعی و مدنی در جمهوری اسلامی مورد انتقاد قرار میگیرد. گزارش هرانا به وضعیت نوزده تن از روزنامهنگارانی که هماکنون در زندان بسر میبرند پرداخته است.
مقامات قضایی در مانور خبری و تبلیغاتی، آزادی روزنامهنگاران، دانشجویان و معترضان بازداشتشده را به «عفو» علی خامنهای نسبت میدهند. «عفو» به معنی مختومه شدن پرونده است اما در بسیاری موارد «عفو» ادعایی پرونده مختومه نشده و بازداشتشدگان با سپردن وثیقه و یا قرار کفالت آزاد شدهاند.
ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم بهمنماه گذشته از گفتگو با علی خامنهای و جلب رضایت او از تدوین بستهای به نام «بسته امتداد وحدت» خبر داده و گفته بود که این بسته سه گروه مخاطب اصلی شامل دانشجویان، چهرهها و ایرانیان خارج از کشور دارد. او افزوده که در این بسته ساز و کاری طراحی شده که ضمن باز کردن راه برای بازگشت دانشجویان به تحصیل و چهرهها به کار و فعالیت خود، تسهیلات بیسابقهای برای بازگشت ایرانیان خارج کشور فراهم میشود.
ابراهیم رئیسی در حاشیه راهپیمایی فرمایشی و حکومتی ۲۲ بهمن هم به این بسته اشاره کرده و گفته بود: «تعداد زیادی از متهمان و محکومان اغتشاشات اخیر، دانشجویان و چهرههای فرهنگی، ورزشی، رسانهای نیز که در اثر اقدامات غیرقانونی مشمول محدودیتهایی شدهاند، مورد عفو و بخشودگی قرار خواهند گرفت.»
رئیسی همچنین گفته بود که «یکی دیگر از محورهای بسته وحدتآفرین دولت، ایجاد تسهیلات بیسابقه برای بازگشت ایرانیان خارج از کشور و رفع محدودیت حتی برای آندسته از ایرانیانی است که در مقاطعی مرتکب اقدامات خلاف قانون شدهاند. جزئیات بسته دولت به زودی ضمن ابلاغ به وزرا و دستگاههای مربوطه به اطلاع عموم مردم خواهد رسید.»
آزادی شماری از زندانیان از چند روز بعد آغاز شد که البته اکثریت آنها زندانیان جرائم غیرسیاسی بودند و شامل زندانیانی میشدند که در آخرین روزها یا هفتههای حکم زندان بودند و مشمول مرخصی منجر به آزادی شدند.
در این میان شماری از زندانیان سیاسی، روزنامهنگاران، دانشجویان و دیگر شهروندانی که در رابطه با اعتراضات سراسری پاییز و زمستان گذشته بازداشت شده بودند نیز آزاد شدند.
صادق رحیمی معاون قوه قضاییه روز دوشنبه ۱۴ فروردین جاری در جلسه شورای عالی قوه قضائیه آمار «عفو معیاری» را که شامل متهمان و محکومان سال گذشته میشود، ۸۸ هزار و ۳۲۶ نفر اعلام کرد.
بر اساس تعریف رسانههای ایران، در عفو معیاری، فرد ملاک نیست بلکه نوع محکومیت و شرایط ملاک است. شرایط و ضوابط به مراجع قضایی استانها و سازمانهای مربوط اعلام و نهایتاً عفو انجام میشود.
غلامحسین محسنی اژهای روز ۱۴ اسفند ۱۴۰۱ گفته بود که بیش از ۸۰ هزار زندانی در جریان عفو اخیر آزاد شدهاند، اما از ارائه آمار دقیق معترضان بازداشتشده خودداری کرده بود.
رئیس قوه قضاییه جمهوری اسلامی پس از آن در ۲۲ اسفندماه خبر داد که ۲۲ هزار نفر از کسانی که در جریان اعتراضات بازداشت شده بودند «عفو» و آزاد شدهاند.