پایگاه پژوهشی «داده‌های باز ایران» در گزارشی تکاندهنده از تخریب ۴۵ هزار هکتار از جنگل‌های ایران در دو سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ خبر داده است. همزمان گزارش‌ها از احتمال خشک شدن پارک‌های جنگلی تهران به دلیل قطع حقابه حکایت دارد.
پایگاه پژوهشی «داده‌های باز ایران» در گزارشی که چهارم امرداد ۱۴۰۲ منتشر کرده از تخریب ۴۵ هزار هکتار از جنگل‌های ایران در دو سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ خبر داده است. ۲۱ هزار هکتار از جنگل‌های کشور طی سال ۱۴۰۰ از بین رفته است.
بنا بر داده‌های آماری سازمان منابع طبیعی، که در سالنامه‌ها و گزارش‌های مرکز آمار ایران منتشر شده، بیش ۲۴ هزار هکتار در سال ۱۳۹۹ و بیش از ۲۱ هزار هکتار در سال ۱۴۰۰ رخ داده است. مجموع سطح تخریب این دو سال معادل ۷۰ درصد آمار تخریب پنج سال گذشته است.
پیش از این گزارش‌ها از تخریب سالانه ۱۲ هزار متر مربع جنگل در ایران حکایت داشته‌اند. این نشان می‌دهد که تخریب سالانه جنگل‌های ایران در دو سال گذشته بیش از دو برابر شده است.
پایگاه پژوهشی «داده‌های باز ایران» با ارائه نموداری نوشته که میزان تخریب جنگل‌ها در سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰، بین ۰/۰۲۸ درصد (سال ۱۳۹۷) و ۰/۱۶۰ درصد (سال ۱۳۹۹) در نوسان است. این نرخ در سال ۱۴۰۰ به ۰/۱۴۱ درصد رسیده است.
در بخش دیگری از این گزارش آمده که در میان استان‌های ایران بالاترین نرخ تخریب جنگل‌های در سال ۱۴۰۰ متعلق به استان‌های کردستان، قم و فارس و پس از آن استان‌های آذربایجان غربی، گلستان و کهگیلویه و بویراحمد است.
از نظر سطح تخریب نیز استان فارس با رکورد تخریب ۱۳ هزار و ۳۵۰ هکتار در صدر جدول است. پس از فارس استان‌های کردستان (۲۳۴۷ هکتار)، لرستان (۱۳۶۹ هکتار)، کهگیلویه و بویراحمد (۱۰۸۲ هکتار) و گلستان (۹۶۷ هکتار) بیشترین سطح تخریب را در سراسر کشور داشته‌اند.
این گزارش افزوده که مهمترین عامل بالا بودن سطح تخریب جنگل‌ها در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰، وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده جنگل‌ها، به خصوص در رشته کوه زاگرس است.
استان فارس از نظر سطح پوشش با بیش از ۲ میلیون هکتار اراضی جنگلی، سبزترین استان ایران است و با توجه به نرخ بالای تخریب، بیشترین سهم را در رکوردشکنی تخریب جنگل‌های ایران در سال‌های اخیر داشته است.
گزارش‌ها نشان می‌دهد خشکسالی و عوامل انسانی سبب ایجاد سوزی در جنگل‌ها و مراتع کشور به ویژه در فصل‌های گرم سال می‌شود.
هفته گذشته جنگل‌های مریوان در استان کردستان دچار آتش‌سوزی گسترده‌ای شد که پس از سه روز تلاش نیروهای امدادی و مردم محلی این آتش در نهایت مهار شد.
بهزاد شریفی پور مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان پس از مهار آتش‌سوزی گفت که علت آتش‌سوزی بطور دقیق مشخص نیست و علت آن از سوی نهادهای امنیتی در حال پیگیری است.
به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان طی این آتش‌سوزی جنگل‌های در مناطق «پیله» و «کانی میران» دچار حریق شد و دست‌کم ۱۶۵ هکتار از جنگل‌های شهرستان مریوان در آتش سوخت.
در گزارش دیگری رئیس کمیسیون محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به قطع حقابه پارک‌های جنگلی تهران از احتمال خشک شدن و از بین رفتن آنها خبر داده است.
مهدی پیرهادی رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران با انتقاد از قطع کردن آب مورد نیاز برای آبیاری درختان پارک‌های جنگلی چیتگر، سرخه‌حصار و لویزان توسط شرکت آب و فاضلاب (آبفا) استان تهران برای چند روز در دو ماه گذشته نسبت به خطر خشک شدن این پارک‌های جنگلی هشدار داد.
مهدی پیرهادی با تأکید بر این که ایجاد اختلال در روند آبیاری درختان در پارک‌های جنگلی چیتگر، سرخه‌حصار و لویزان، باعث ورود آسیب به درختان این بوستان‌ها خواهد شد تأکید کرده بود که «با وجود اینکه از هفته گذشته مشکل قطع شدن سیستم آبرسانی به این درختان حل شده و آبیاری آنها به روند عادی بازگشته است، ولی بازهم وقتی یک درخت بخصوص در فصل گرم دچار کم‌آبی شود، حتما ضعیف می‌شود و مستعد خشکیدگی یا دچار شدن به آفات و بیماری‌ها می‌شود.»
رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورایشهر تهران قطع آب پارک‌های جنگلی را «غیرقانونی» عنوان کرده و گفته بود که «براساس قانون، هیچ مجموعه‌ای نباید اقدامی را انجام دهد که باعث خشک شدن درختان یا آسیب دیدن آنها شود. این کار هیچ فرقی با قطع درختان ندارد، چون نتیجه آن یکسان خواهد بود.»
او همچنین از رئیس قوه قضاییه خواسته بود که از طریق قانونی شرکت آب و فاضلاب (آبفا) استان تهران را مجبور به آبرسانی به پارک‌های جنگلی کند. مهدی پیرهادی گفته بود مقامات قضایی باید «توجه داشته باشند که خشک شدن درختان شهر تهران، آسیب جدی برای سلامت شهروندان به همراه خواهد داشت.»
برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد عدم آبرسانی به پارک‌های جنگلی تهران بخشی از اقدامات مافیای ساخت‌وساز و زمینخواری است. این موضوع از سه سال پیش مطرح شده اما احسان صفایی خیراتیان معاون خدمات شهری منطقه ۲۲ تهران سال ۹۸ چنین چیزی را تکذیب و نشانه «بی‌تقوایی» مطرح کنندگان دانست.
اینهمه در حالیست که از بین بردن باغ‌های تهران برای ساخت و ساز موضوعی تأیید شده است. رضا بیانی مدیرکل منابع طبیعی استان تهران دی‌ماه سال گذشته در گفتگو با روزنامه «آرمان ملی» از نصف شدن باغات تهران در نیم قرن اخیر خبر داد.
مدیرکل منابع طبیعی استان تهران با بیان این که هر هکتار باغ شهری در فرآیند ترسیب کربن درختان، سالانه ۲.۵ میلیون تن اکسیژن تولید می‌کند، گفته بود که «برآوردهای ما از عکس‌های هوایی یا تصاویر ماهواره‌ای که از دهه ۴۰ به این سو از پایتخت تهیه شده، نشان می‌دهد که مساحت باغات موجود در داخل و حاشیه شهر تهران در ۶۰ سال گذشته حدودا ۵۰ درصد کاهش یافته است.»
او تأکید کرده بود که معمولا وقتی یک درخت در فرآیند تغییر کاربری یک باغ یا انجام ساخت و ساز در سطح شهر قطع می‌شود، شهرداری‌ها از مالکان باغات یا ساختمان‌ها جریمه می‌گیرند، اما مبلغ این جریمه قطعا کمتر از آسیبی است که قطع درختان بر محیط زیست شهری وارد می‌کند؛ مثلا وقتی یک درخت پهن برگ ۴۰ساله قطع می‌شود، هرچقدر هم ما از سازندگان ساختمان‌ها جریمه بگیریم، بازهم نمی‌توانیم کارکرد مهمی را که آن درخت در کاهش آلودگی هوا، ایجاد تعادل دمایی، زیبایی منظر شهری، حفاظت از خاک و… داشته است، جبران کنیم.
