در سال ۱۴۰۰ میزان دستگیری سارقان به بالاترین تعداد خود رسید. روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارشی از سیر صعودی روند بازداشت دزدان و سارقان در ایران از سال ۹۷ تا کنون به دلیل بالا رفتن نرخ تورم و‌رشد فقر در کشور خبر داده است.
«دنیای اقتصاد» روز یکشنبه ۸ امردادماه در گزارشی نوشت: «آمارها نشان می‌دهد که پس از سال‌های ۱۳۹۷ با قله‌زنی نرخ تورم و رشد فقر، میزان دستگیری سارقان نیز در مسیر صعودی قرار گرفته است. این در حالی است که در سال‌های قبل از آن به‌دلیل پایین بودن نرخ تورم و بهتر بودن شرایط اقتصادی، سطح سرقت‌ها نیز کاهش یافته بود.»
در این گزارش با اشاره به آمارهای مرکز آمار ایران در مورد افزایش تعداد دستگیرشدگان انواع سرقت از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ و ارتباط معنادار آن با روند افزایش تورم آمده است: «در سال‌های ۹۳ و ۹۴ که اقتصاد ایران ثبات نسبی را تجربه می‌کرد و نرخ تورم کاهشی شده بود، تعداد سارقان دستگیرشده نیز روند کاهشی را تجربه کرده و در پایین‌ترین مقدار خود طی این دهه قرار داشته است. این درحالی است که از سال ۱۳۹۶ که اقتصاد ایران شوک‌های مختلف را تجربه کرد و شرایط اقتصادی نابسامان شد، روند افراد دستگیرشده به دلیل انواع سرقت افزایشی شده و تا سال ۱۴۰۰ به بالاترین تعداد خود در یک دهه گذشته رسیده است.»
کمبود انرژی و پیامدهای مجرمانه؛ افزایش بزهکاری و سرقت در شب‌های تاریک تهران
در ادامه این گزارش آمده است: «در چنین شرایطی به نظر می‌رسد حتی تشدید مجازات نیز نمی‌تواند عامل مناسبی برای بازدارندگی افراد باشد، زیرا با افزایش تورم ارزش دارایی‌هایی که مورد سرقت قرار می‌گیرند به حدی بالا می‌رود که ادامه این مسیر برای سارقان به صرفه خواهد بود.»
بنا بر این گزارش «بالا بودن نرخ تورم و کاهش رشد اقتصادی باعث شده است که حدود یک‌سوم از جمعیت به زیر خط فقر برسند و حتی خانوارهای بالای خط فقر نیز از نظر درآمدی فاصله قابل توجهی با جمعیت فقیر نداشته باشند. در این شرایط، تورم باعث افزایش قیمت دارایی‌ها شده است. در نتیجه این افزایش، قیمت یک دارایی مصرفی نظیر گوشی همراه یا یک قطعه از خودرو، به چند برابر حداقل حقوق کارگران رسیده و همین موضوع باعث شده سارقان، ریسک و عواقب سرقت را بپذیرند. از سوی دیگر، نسبت بالای نرخ بیکاری جوانان نشان می‌دهد که اقتصاد ظرفیت جذب افراد جویای کار را ندارد و این موضوع نیز عامل دیگری برای افزایش جرائم برای کسب درآمد است.»
سرقت جنایتکارانه در بیمارستان کرمانشاه؛ نشت طولانی اشعه دستگاه رادیوتراپی
در همین ارتباط فرشاد مؤمنی استاد اقتصاد دانشگاه «علامه طباطبایی» نیز روز یکشنبه در سخنانی با اشاره به گزارش‌های مرکز آمار ایران مبنی بر فقیر بودن ۸۹درصد از شاغلان گفته است: «یعنی چون مناسباتی ایجاد شده که خلق ارزش از طریق بنیه تولیدی فناورانه اتفاق نمی افتد، نمی‌توانی جمعیتت را سیر کنی! وقتی جمعیتت را سیر نکردی، صدها پیامد فسادآمیز دارد.»
میزان سرقت در یک بازه پنجساله در ایران بیش از چهار برابر و در یک دهه گذشته ۱۰ برابر شده است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران شمار سرقت‌ها در سال ۹۵ حدود ۳۴۳ هزار و ۴۲۵ فقره بوده که بنا به اعلام معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه در سال گذشته شمار سرقت‌ها به حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار فقره رسیده است.
سرقت‌های خرد در صدر بیشترین سرقت‌ها در ایران قرار دارند. سرقت دریچه‌های فاضلاب، سیم‌های برق و لوازم اتومبیل بخشی از این سرقت‌های خرد است. بر اساس گزارش سالنامه آماری ایران، در فاصله سال‌های ۸۵ تا ۹۷ میزان سرقت از اماکن خصوصی حدود ۲۰ برابر شده است. بر اساس این گزارش از سال ۸۵ تا ۹۷ یعنی در ۱۲ سال شمار سرقت از اماکن خصوصی تقریبا ۲۰ برابر، سرقت احشام و چهارپایان ۷/۶ برابر و سرقت لوازم اتومبیل ۶/۴ برابر شده است.
سرقت از اتومبیل‌های وارداتی انبار شده در گمرک کشور؛ از لاستیک زاپاس تا ضبط صوت!
این گزارش همچنین نشان می‌دهد که سرقت اتومبیل در این بازه زمانی ۵/۲ برابر، سرقت از منزل ۴/۴ برابر، سرقت از اماکن دولتی حدود ۳/۶ برابر و سرقت از مغازه سه برابر شده است. همچنین سرقت موتورسیکلت افزایش ۱/۷ برابری داشته است.
به گفته مهدی سعادتی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی اختلاف طبقاتی، عدم برخورد با مفسدان دانه درشت، ضعف در قوانین و به دنبال آن بی انگیزگی نیروی انتظامی از جمله مواردی است که زمینه افزایش سرقت در جامعه را فراهم کرده است.
