در شرایطی که مذاکرات هسته‌ای میان تهران و غرب به بن‌بست رسیده، رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی اعلام کرد که «ایران آماده صادرات مشتقات آب سنگین است.»
محمد اسلامی روز سه‌شنبه ۱۷ امرداد گفت «مشتقات آب سنگین از به‌روزترین دستاوردهایی است که کشورهای پیشرفته در آن وارد شدند و دو سه کشور هم بیشتر در این رابطه فعال نیستند و اکنون ما در میانه این کشورها هستیم و آمادگی داریم تا این مشتقات را به کشورهای دیگر هم صادر کنیم.»
این اظهارات همزمان با دیدار معاونان وزرای خارجه روسیه و جمهوری اسلامی در تهران بیان شد.
سرگئی ریابکوف و علی باقری کنی با اشاره به «شکست مذاکرات احیای برجام» اقدامات غرب برای «ادامه محدودیت» در برنامه اتمی را رد کردند و سیاست «فشار حداکثری» آمریکا را مقصر عدم توافق دانستند.
این دو بطور دقیق اشاره نکردند منظور از «محدودیت‌ها» تحریم‌هاست یا سطح غنی‌سازی اورانیوم.
به گزارش رویترز معاون وزیر خارجه روسیه در این دیدار سیاست فشار حداکثری غرب را غلط خواند و ضمن مخالفت با «تحمیل رویکردهای جدید غرب» گفت این اقدامات که برای همکاری بیشتر مسکو و تهران مضر است.
وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «در دیدار معاون وزیر خارجه روسیه با همتایان ایرانی خود بر غیرقابل قبول بودن هرگونه تلاش غرب برای تحمیل برخی طرح‌ها و رویکردهای جدید برای حل مشکلات مربوط به برجام که حاکی از آسیب به همکاری‌های مشروع و دوجانبه سودمند روسیه و ایران در زمینه‌های مختلف است، تاکید شد.»
در این بیانیه همچنین تأکید شده هنوز «هیچ جایگزین معقولی» برای اجرای برجام، همانطور که شورای امنیت سازمان ملل متحد تأیید کرده است، وجود ندارد.
توصیه سرگئی ریابکوف به جمهوری اسلامی
همچنین معاون وزیر خارجه روسیه در جمع خبرنگاران در حاشیه نشست ایران و «بریکس» در پاسخ به پرسش خبرنگار «فارس» گفت که همکاری‌های نظامی ایران و روسیه برخلاف خواست دشمنان ادامه خواهد یافت. سرگئی ریابکوف افزود: «روسیه به همکاری با دوستان ایرانی خود متعهد است.»
Deputy Foreign Minister of #Russia Sergei Ryabkov: Military cooperation between #Iran and Russia will continue against the wishes of the enemies. pic.twitter.com/z5uTIBQ3ng
— SNN (@snntv_en) August 8, 2023
معاون وزیر خارجه روسیه در پاسخ به پرسشی دیگر درباره آینده برجام اظهار داشت: «این بستگی به تصمیم آمریکا و کشورهای اروپایی عضو برجام دارد. من مطمئنم که دوستان ایرانی آماده احیای برجام هستند.»
سرگئی ریابکوف با بیان اینکه این کشورها بهانه‌هایی را مطرح می‌کنند که به برجام مرتبط نیست و از موقعیت سوء استفاده می‌کنند، یادآور شد: «این بازی ناعادلانه و همیشگی آنهاست. این رویکرد آنها، ما را شگفت‌زده نمی‌کند.»
وی تأکید کرد: «آمریکا عضو برجام نیست» اما «صرف نظر از کارشکنی‌های آمریکا، به ایران توصیه می‌کنیم به همکاری با آژانس ادامه دهد.»
هرچند مقامات وزارت خارجه دولت ابراهیم رئیسی که به دیپلمات‌های انقلابی شهرت داشتند مثل شرکای نه چندان قابل اطمینان روس خود آمریکا را مقصر شکست مذاکرات اتمی می‌دانند اما در جمهوری اسلامی چهره‌های زیادی هستند مثل محمدجواد ظریف وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی که معتقدند روس‌ها بعد از حمله نظامی به اوکراین با باج‌خواهی از غرب در مذاکرات اتمی با جمهوری اسلامی عامل اصلی به بن‌بست رسیدن گفتگوها هستند.
مذاکرات جمهوری اسلامی و آمریکا برای «تفاهم» بی‌نتیجه مانده است؛ «دولت بایدن فقط وقت تلف می‌کند»
-جِیک سالیوان مشاور امنیتی ملّی کاخ سفید در مصاحبه با شبکه «سی بی اس» گفت با وجود مذاکرات صورت گرفته به هیچ توافق واقعی در مورد برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی نزدیک نیستیم.
-کوروش… pic.twitter.com/r9QvALlTnQ
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) July 17, 2023
اگر چه روس‌ها پیشتر نیز بارها به مقامات جمهوری اسلامی توصیه کرده بودند که را‌ه حل رفع تحریم‌ها از توافق با آمریکا می‌گذرد اما به نظر می‌رسد مقامات مسکو از اینکه جمهوری اسلامی همچنان به دنبال روزنه‌ای برای معامله با غرب است چندان راضی نیستند. با اینهمه رژیم ایران را بین زمین و هوا معلق نگه می‌دارند و همچنان آمریکا را مقصر شکست مذاکرات قلمداد می‌کنند.
بیانیه وزارت خارجه روسیه نیز درواقع متنی دو پهلو در مورد آسیب‌های غرب به همکاری‌های تهران و مسکو است.
منابع اسرائیلی و همچنین برخی منابع غربی بارها هشدار داده‌اند که جمهوری اسلامی موازی با مذاکرات هسته‌ای برنامه‌های اتمی خود را به صورت مخفی پیش می‌برد.
در همین ارتباط نماینده دائم امارات متحده عربی در سازمان‌های بین‌المللی فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی را فاقد «کاربرد واقع‌بینانه صلح‌آمیز» خواند و نسبت به ادامه این فعالیت‌ها ابراز نگرانی کرد و خواستار همکاری کامل تهران با بازرسان آژانس شد. هشدار اماراتی‌ها نسبت به فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی در مقایسه با سایر کشورهای منطقه از جمله اسرائیل و عربستان کم‌سابقه است.
حسین امیرعبداللهیان در توکیو: هیچگاه برای جنگ اوکراین پهپاد به روسیه ندادیم! اگر هست سند نشان دهید!
یوشیماسا هایاشی وزیر خارجه ژاپن نیز روز دوشنبه ۱۶ امرداد در دیدار با حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی که به توکیو سفر کرده بود در مورد پیشرفت و افزایش غنی‌سازی اورانیوم در ایران و ارسال پهپاد از ایران به روسیه برای استفاده در جنگ علیه اوکراین ابراز نگرانی کرد.
