اجرایی شدن برجام و لغو تحریمها، انتظارات گستردهای را در سطح جامعه ایران پدید آورده است، چرا که سالهاست زمامداران ایران مقصر اصلی افت وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم را به گردن تحریمها انداختهاند.
آنها تا کنون با بیاعتنایی به نظرات کارشناسان اقتصادی هم از مسوولیت تغییرات ساختای در اقتصاد شانه خالی کردهاند و هم و از مبارزه با فساد اقتصادی دستگاه حکومتی که گریبانگیر زندگی مردم نیز میشود، است طفره رفتهاند. با قراردادهایی که در این دو روز اخیر پس از لغو تحریمها با کشورهای خارجی بسته شده و آزاد شدن داراییهای دولت، انتظار میرود که موتور اقتصاد ایران در مسیر بهبود قرار بگیرد و با سرعت بیشتری حرکت کند.
به طورنمونه، ایران در اولین روز پس از رفع تحریمها، اقدام به خرید ۱۱۴ ایرباس کرد. به گزارش خبرگزاری بلومبرگ ۱۱۴ ایرباسی که ایران خریده است اوایل ماه جولای (اواسط تیرماه ۹۵) تحویل داده میشود.
جزئیات خرید ۱۱۴ ایرباس که از سوی عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی روز یکشنبه اعلام شد توسط یک مقام ایرانی که نخواست نامش فاش شود، رسانهای شد ، وی به بلومبرگ گفت: این قرارداد شامل جتهای جدید و دست دوم از خانواده ۳۲۰ و همچنین جتهای تولید نشده ۳۴۰ است.
در این رابطه، آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز شنبه ۱۶ ژانویه اعلام کرد که ایران به تعهدات خود برای کاهش فعالیتهایش عمل کرده از این رو راه برای لغو تحریمهای این کشور باز شده است. این امر راه را برای ایران برای خرید هواپیمای مورد نیاز به منظور نوسازی ناوگان هوایی فرسوده کشور، تامین تقاضای داخلی با وجود ۵۰ هواپیما برای جمعیت ۸۰ میلیونی و توسعه پروازهای بینالمللی هموار خواهد ساخت.
گفته می شود که ایران با پیشبینی قطعی رفع تحریمها، قراردادهای اقتصادی زیادی را آماده کرده بود که امروز خبر امضای برخی از آنها رسانهای شده است، از جمله این قراردادها میتوان به امضای تفاهمنامه طرح کاهش هدررفت آب با یک شرکت فرانسوی اشاره کرد. به گزارش ایرنا، بر اساس تفاهمنامه یادشده، این شرکت در زمینه کاهش آب بدون درآمد، در یک دوره زمانی پنج ساله فعالیت خواهد داشت.
به گفته محمد پرورش مدیرعامل شرکت آبهای استان تهران، انتظار میرود همزمان با رفع تحریمها، منابع مالی این طرح در سریعترین زمان ممکن از طریق تامین مالی (فاینانس) تامین شود.
یادآوری میشود که تفاوت مقدار آب ورودی به سیستم با مقدار مصرف واقعی آبِ به حساب نیامده که آب بدون درآمد گفته میشود. شاخص آب بدون درآمد شامل سه بخش هدررفت واقعی، ظاهری و مصارف مجاز بدون درآمد است.
همچنین به گزارش وزارت نفت، علی اکبر صفایی، مدیرعامل شرکت ملی نفتکش ایران یک روز پس از لغو تحریمها از اعلام آمادگی موسسه ردهبندی لویدز انگلیس برای صادر کردن گواهینامه نفتکشهای ایرانی خبر داد و افزود: لغو تحریمها، نخستین اثر خود را بر روی نفتکشهای ایرانی گذاشته است.
محمدباقر نوبخت، وزیر رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور و معاون برنامهریزی رییس جمهوری نیز در نشست خبری امروز اعلام کرد، زنجیرهای بسته شده به پای ایران هم اکنون پاره شدهاند و بودجه سال آینده با فرض رفع تحریمها ارائه شده است که در زمان خوبی این بودجه تقدیم مجلس خواهد شد.
محمدباقر نوبخت با اشاره به اینکه سهم مالیات از منابع عمومی ۳۷٫۸ درصد در بودجه سال جاری است، اظهار داشت: این موضوع نسبت به سال جاری ۴٫۵ درصد بیشتر شده است.
سخنگوی دولت همچنین گفت: بر اساس لایحه دولت بودجه کل کشور در سال ۹۵، ۹۵۳ هزار میلیارد تومان است که این رقم نسبت به سال گذشته رشد ۱۲٫۵ درصدی را تجربه کرده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، نوبخت با اشاره به اینکه بودجه عمومی کشور نیز در سال آینده با رشد ۱۲ درصدی نسبت به سال گذشته ۳۰۷ هزار میلیارد تومان پیشنهاد شده است، اظهار داشت: در بخش منابع ما دو بودجه عمومی و اختصاصی داریم که در بخش بودجه عمومی با رشد ۱۳٫۲ درصدی نسبت به سال گذشته رقم ۲۶۷ هزار میلیارد تومان پیشنهاد شده است. در بخش بودجه اختصاصی نیز با رشد ۴٫۹ درصدی رقم ۴۰ هزار میلیارد تومانی تعیین شده است.
وی با بیان اینکه که میخواهم در اینجا اعلام کنم دولت منابع ۲۶۷ هزار میلیارد تومانی بودجه عمومی را از کجا به دست میآورد، گفت: اصولا منابع اصلی کشور مالیات و نفت است اما بر اساس سیاستها باید سهم مالیات در بودجه افزایش و سهم نفت کاهش پیدا کند. در این مسیر دولت در سال ۹۵ نیز باید سهم نفت را از بودجه کل کشور کاهش دهد.
وی گفت: دولت فعلا هیچ تصمیمی برای افزایش قیمت حاملهای انرژی ندارد.
به گزارش سایت خانه ملت، روحانی، رئیسجمهور اسلامی ایران نیز روز یکشنبه پیشبینی بودجه سال آینده را حدود ۹۵۲ هزار میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: در این بودجه هر بشکه نفت ۴۰ دلار در نظر گرفته شده است.
مدیرکل بانک مرکزی نیز با اجرای برجام و لغو تحریمها ضمن ارائه توضیحاتی درباره شرایط سخت نظام بانکی در دوران ۹ ساله تحریم، به تشریح دستاوردهای ناشی از مذاکرات هستهای در حوزه بانکی و ارزی پرداخت و اعلام کرد که با رهایی بانک مرکزی از یک تحریم استثنایی، از این پس تابلوهای ورود ممنوع در فضای بینالملل پایین آمده و راه برای مذاکره باز است.
همچنین رویترز گزارش داد: وزارت امور خارجه آمریکا روز یکشنبه از حل و فصل پروندهای قدیمی بین واشنگتن و تهران در دادگاه لاهه خبر داد که طبق آن آمریکا ۴۰۰ میلیون دلار دارایی توقیف شده از سال ۱۹۸۱ به علاوه ۱٫۳ میلیارد دلار سود آن را به ایران پرداخت خواهد کرد.
بنا به این گزارش، این پول بخشی ازیک صندوق وجوه امانی بود که ایران پیش از قطع رابطه دیپلماتیک با آمریکا از آن برای خرید تسلیحات استفاده میکرد اما به مدت چند دهه در دادگاه دعاوی ایران- آمریکا مسدود شده بود.
به گزارش بلومبرگ، امروز قیمت طلا در بازارهای جهانی نیز صعود کرد. بنا به این گزارش، سرمایهگذاران از ابتدای امسال با نوسانات شدید بازارهای سهام جهان به دلیل ضعف اقتصادی چین و افت شدید قیمت نفت روبرو شدهاند که تقاضای آنها را برای طلا به عنوان پناهگاه مطمئن سرمایه افزایش داده و از قیمت این فلز زرد پشتیبانی کرده است.
در پی این خبر بلافاصله روزنامه کیهانِ تهران در یک تحلیل غیر کارشناسانه نوشت؛ در اولین روز اجرای برجام برخلاف وعدههای دولت قیمت سکه و ارز گران شد و شاخص کل بورس هم در واکنشی هوشمندانه به هیجان کاذب بازار، تنها پس از ۴۰ دقیقه صعود روند کاهشی به خود گرفت و عقب نشست.
این روزنامه همچنین نوشت: تیم اقتصادی دولت روحانی از آغاز موافقت برجام یعنی ۲۳ تیر ماه سال جاری تا کنون با وعدههای پسا تحریم مردم را به ارزانی و گشایش اقتصادی دعوت میکردند این در حالی است که ارزش دلار در آن تاریخ ۳ هزار و ۱۹۰، یورو ۳ هزار و ۵۳۰ تومان و پوند ۴ هزار و ۹۴۰ تومان بود که با احتساب قیمتهای دیروز به ترتیب ۵۳۵ تومان، ۴۳۰ تومان و ۲۶۰ تومان گرانتر شده است.
این ادعای کیهان تهران در حالیست که یک کارشناس اقتصادی در مورد آینده بورس بعد از اجرای برجام گفت: در دوره های کوتاهمدت و بلندمدت رفتارهای بورس در واکنش به اجرای برجام متفاوت است، در دوره بلندمدت عوامل بنیادی بر قیمت سهامها موثر است و قیمتها را به سمت قیمتهای واقعی اصلاح میکند.
در عین حال به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت خزانه داری آمریکا اعلام کرد: هشت شرکت چینی و اماراتی به دلیل نقض قوانین تحریمهای ضدایرانی و فروش قطعات مورد استفاده در برنامه موشکی و دفاعی تحریم شدهاند.
نگاهی به همه این خبرها نشان میدهد که امکان آغاز فصل جدیدی از فعالیتهای اقتصادی و باز شدن دست دولت در راستای تحقق آرزوی ایرانیها در بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی آنها کاملا وجود دارد. البته اگر تحریمهای جدید آمریکا دوباره بهانه جدیدی برای عقب ماندگی اقتصادی به دست حکومت ندهد اگرچه این تحریمها در زمینه صنایع موشکی و تسلیحاتی است که ربطی به زندگی اقتصادی جامعه ندارد.