با وجود موج سرکوب گسترده در ماههای گذشته و با وجود تجهیز ابزارهای سرکوب در شهرهای مختلف در روزهای گذشته، مردم ایران در سالگرد اعتراضات جنبش ملّی در بیش از ۲۲ شهر کشور به خیابان آمدند و علیه جمهوری اسلامی شعار دادند.
شهرهای مختلف کشور شامگاه شنبه ۲۵ شهریورماه ۱۴۰۲ و در سالگرد آغاز اعتراضات جنبش ملّی شاهد اعتراضات گسترده مردم بود. تصاویر و ویدئوهای منتشر نشان میدهد در بیش از ۲۲ شهر کشور تجمعات مردمی شکل گرفت و شعارهایی علیه جمهوری اسلامی سر داده شد.
اعتراضات مردم در شهرهای مختلف با وجود سرکوب و فضای امنیتی- نظامی برگزار شد. نیروهای ضد شورش از چند روز پیش در معابر عمومی شهرها مستقر شده بودند و در برخی شهرها نیز ماشینهای نظامی و ضدشورش طی روزهای گذشته تردد میکردند تا وحشت بیافرینند.
از عصر روز شنبه اما مردم در شهرهای مختلف توانستند از فرصتهای کوتاه استفاده کرده و تجمعاتی را سازماندهی کنند. «ما ملت کبیریم، ایران رو پس میگیریم»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن زندگی آزادی، مرد میهن آبادی» و «امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه» از جمله شعارهای مردم در شهرهای مختلف بود.
ما ملت کبیریم، ایران رو پس میگیریم
این ویدئو در ارتباط با اعتراضات نخستین سالگرد انقلاب ملی و منسوب به گوهردشت کرج در شبکههای اجتماعی منتشر شده است.#Mahsa_Amini
#مهسا_امینی
#انقلاب_ملی_ایران pic.twitter.com/jhf3dnLoyn— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 16, 2023
مشهد، شیراز، رشت، زاهدان، خرمآباد، آبدانان، مهاباد، سنندج، اراک، بندر انزلی، لاهیجان، بوکان، بیجار، قرچک، مریوان، تهران، کرمانشاه، گوهردشت کرج، اصفهان، تبریز، بانه و دهدشت از جمله شهرهایی هستند که در آنها اعتراض شکل گرفت.
نیروهای امنیتی و نظامی نیز مانند همیشه بازداشت گسترده و سرکوب مسلحانه را در دستور کار داشتند. در بسیاری از مناطقی که تجمع شکل گرفته بود از جمله شهرک اکباتان و خیابان انقلاب در تهران، نیروهای ضد شورش با باتوم به مردم حمله کرده و با شلیک گلوله ساچمهای آنها را مجروح کردند.
بر اساس گزارشهای رسیده به «کیهان لندن» در تهران نیروهای امنیتی و ضدشورش در اکثر محلات، در چهاراهها و میادین مستقر شده بودند از بامداد روز شنبه اجازه تجمع بیش از سه نفر را نمیدادند. تصاویر منتشر شده از پایتخت نشان میدهد نیروهای ضد شورش یا موتورسواران یگاه ویژه به سوی جمعیت بالای سه چهار نفر حرکت کرده و با خشونت آنها را متفرق میکردند و شهروندان را بازداشت میکردند. ویدئویی منتشر شده از مشهد نیز نشان میدهد در این شهر روش مشابهی از سوی نیروهای ضد شورش بکار گرفته شده بود.
همچنین در خیابان ستارخان سه نفربر زرهای با سه تیربار مستقر شده بود و حدود ساعت ۹ شب در محدوده خیابان «شریعتی» تهران صدای تیراندازی به گوش میرسید.
«شریعتی» زیر پل «صدر»
تهران
شنبه ۲۵ شهریور ۱۴۰۲#Mahsa_Amini #مهسا_امینی #انقلاب_ملی_ایران pic.twitter.com/UmVDo4UfOF
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 16, 2023
شبکه حقوق بشر کردستان نیز در گزارشی از تیراندازی نیروهای حکومتی در محله نوبهار کرمانشاه به سمت معترضان خبر داد و نوشت که در پی اعتراضات در کرمانشاه، دستگاههای امنیتی جمهوری اسلامی بر شمار نیروهای یگان ویژه و نیروهای امنیتی لباس شخصی، در خیابانهای اصلی و پارکهای این شهر افزودهاند.
در برخی شهرها مردم با روشن کردن آتش تلاش کردند از ورود نیروهای حکومتی به محل تجمع معترضان جلوگیری کنند. همچنین شعارهای شبانه نیز تا پاسی از شب در بسیاری از محلات برقرار بود. در ویدئویی منتشر شده از کرج مردم شعار میدهند «سپاهی بیریشه، جنبش تمام نمیشه!»
معاون سیاسی و امنیتی استانداری فارس نیز از تیراندازی افراد ناشناس به بسیجیان سرکوبگر در نور آباد ممسنی خبر داده و گفته که «حدود ساعت ۸ شب شنبه ۲۵ شهریور، ۲ موتورسوار با سلاح شکاری ساچمهزن به سمت نیروهای بسیجی در ضلع جنوبی میدان معلم شهرستان نورآباد ممسنی، تیراندازی کردند» و یک بسیجی کشته و سه بسیجی زخمی شد.
مهدی رمضانی معاون سیاسی- امنیتی استاندار کردستان نیز شلیک ماموران امنیتی به یک شهروند در سقز را تأیید کرد و مدعی شد این شهروند «پس از ورود به منطقه ممنوعه برابر مقررات از سوی ماموران مورد اصابت گلوله قرار گرفته و زخمی شده است».
تظاهرات در اراک: مرگ بر دیکتاتور
شنبه ۲۵ آبان ۱۴۰۲ #Mahsa_Amini #مهسا_امینی #انقلاب_ملی_ایران pic.twitter.com/LJNtalLBtv
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 16, 2023
اینهمه در حالیست که همچنان بازداشت گسترده در دستور کار نهادهای امنیتی و انتظامی قرار دارد. موج بازداشت دادخواهان ادامه دارد و روز گذشته برای ساعاتی امجد امینی پدر مهسا امینی بازداشت شد. همچنین فهیمه مرادی مادر یلدا آقافضلی نیز روز گذشته در خانهاش در تهران بازداشت، و به بند ٢٠٩ زندان اوین منتقل شد.
شیدا صابری کنشگر مدنی، بازیگر و فعال حقوق زنان اهل یاسوج، و هانیه توسلی بازیگر سینما که در طول سال گذشته همواره همسو با مردم بود نیز روز گذشته بازداشت شدند.
سپاه پاسداران استان البرز روز گذشته در اطلاعیهای از «بازداشت یک فرد دوتابعیتی» در کرج خبر داد و بدون اشاره به نام و هویت این شهروند مدعی شد که او به اتهام «تلاش برای ساماندهی اغتشاش و خرابکاری» در کرج دستگیر شده است.
دادستان قرچک در ورامین نیز از بازداشت یک فرد معترض خبر داد و گفت او «قصد انجام برخی اقدامات ایذایی و خرابکارانه در سطح استان تهران» را داشته است.
گزارشهای دیگر نیز نشان میدهد صدها شهروند روز گذشته در تجمعات اعتراضی شهرهای مختلف از جمله تهران، کرج، قرچک، اصفهان، تبریز، سنندج، سقز، دیواندره، بانه و مریوان، دهدشت بازداشت شدند.
رحیم جهانبخش فرمانده انتظامی آذربایجانغربی شامگاه شنبه از بازداشت ۱۳۷ نفر در این استان به اتهام «تشویش اذهان عمومی در فضای مجازی» خبر داد.
فرمانده انتظامی آذربایجان غربی افزود که ۸۵ نفر از این افراد از جمله «کاربران» فضای مجازی هستند که اقدام به «انتشار مطالب، تصاویر و فیلمهای گوناگون برای گمراه کردن افکار عمومی» کردهاند و در پی «تحریک به آشوب» بودهاند.
جواد هاشمی معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری کهگیلویه و بویراحمد نیز شامگاه شنبه ۲۵ شهریور از بازداشت دستکم ۱۵ تن از معترضان در شهر دهدشت خبر داد.
در استان کردستان نیز امانالله گشتاسبی فرمانده سپاه این استان، از بازداشت ۱۴ تن در شهرستانهای سنندج، دیواندره، بانه و مریوان طی شبانه روز اخیر و همزمان با سالگرد مهسا امینی خبر داد.
اعتراضات در حسنآباد سنندج
شنبه ۲۵ شهریور ۱۴۰۲#Mahsa_Amini #مهسا_امینی #انقلاب_ملی_ایران pic.twitter.com/ZH8Bf2FgcU
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 16, 2023
سازمان حقوق بشری «ههنگاو» بامداد یکشنبه از بازداشت دستکم ٩ شهروند در شهرهای گرگان، فسا، بجنورد، زاهدان، زنجان و قشم توسط نیروهای حکومتی خبر داده و اسامی آنها را اعلام کرده است.
بر اساس این گزارش نیما و مانی صفار سفلایی و مجید کلاته سه شهروند اهل گرگان، سعید فتحیپور اهل فسا، محمود صفدری اهل بجنورد، علی حیدر عالیزهی ساکن زاهدان، محمد معینی اهل زنجان، نادر سفاری اهل شهر لافت جزیره قشم و سجاد زارع زندانی سیاسی سابق اهل شیراز از جمله شهروندان بازداشت شده هستند.
بازداشت شهروندان در دیگر شهرها از جمله تهران، مشهد، کرج و اصفهان نیز صورت گرفته اما هنوز آمار دقیقی از مجموع بازداشتشدگان اعتراضات دیروز در دسترس نیست.