موج گسترده بازداشت شهروندان که در روزهای منتهی به سالگرد جنبش اعتراضی با بازداشت دهها شهروند شکل گرفته بود در دو روز گذشته نیز ادامه داشته و به گزارش روزنامه «شرق» بیش از ۲۶۰ نفر در ۲۴ ساعت نخست پس از سالگرد اعتراضات بازداشت شدند.
روزنامه «شرق» روز یکشنبه ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ در گزارشی از شناسایی و بازداشت ۲۶۰ نفر در شهرهای مختلف ایران طی ۲۴ ساعت و در رابطه با سالگرد اعتراضات جنبش ملّی خبر داده است.
بر اساس این گزارش استان آذربایجان غربی با ۱۳۷ بازداشتی و استان اصفهان با ۹۷ بازداشتی در صدر آمار سرکوب شهروندان از طریق بازداشت قرار داشتهاند. در حالی که بازداشتها در پایتخت نیز گسترده گزارش شده اما هنوز آمار دقیقی از سوی مسئولان اعلام نشده و به نظر میرسد شمار بازداشتشدگان طی روز شنبه بیش از آمار اعلامی از سوی روزنامه «شرق» باشد که البته نه برای اطلاعرسانی بلکه با هدف هراسافکنی منتشر میشود!
بر همین اساس، بازداشتهای مورد اشاره روزنامه «شرق» از سوی مقامات قضایی و امنیتی استانهای مختلف نیز تأیید شده است. مقامات حکومتی از برچسب «عناصر ضدامنیتی» برای بازداشتشدگان استفاده کرده و اتهامات آنها را مواردی چون تلاش برای تحریک مردم به اعتراض، تشویش اذهان عمومی، تلاش برای بمبگذاری، تلاش برای حمله به تجمع مردم و کشتهسازی، به همراه داشتن سلاح و خرابکاری عنوان میکنند.
سردار رحیم جهانبخش فرمانده نیروی انتظامی آذربایجان غربی روز شنبه ۲۵ شهریورماه از شناسایی و بازداشت ۱۳۷ شهروند در این استان خبر داد که رقمی بیسابقه در شرایطی است که هنوز اعتراضاتی در جریان نبوده است.
رحیم جهانبخش با بیان اینکه اتهامات این افراد «تشویش اذهان عمومی» و «تحریک به آشوب» بوده نشان داده که شهروندان بازداشت شده صرفا افرادی بودهاند که پتانسیل شرکت در اعتراضات یا میدانداری در تجمعات را داشتهاند!
او گفته است: «تا کنون ۱۳۷ نفر از تشویشکنندگاناذهان عمومی در فضای مجازی شناسایی شدند. ۸۵ نفر از کاربران متخلف که با انتشار مطالب، تصاویر و فیلمهای گوناگون سعی در گمراه کردن افکار عمومی داشته و برخی از آنان تحریک به آشوب را در برنامه خود داشتند، برخورد شد.»
فرمانده نیروی انتظامی آذربایجان غربی افزوده که «همچنین ۵۲ صفحه اینستاگرامی مسدودسازی و در نهایت از بستر مجازی بطور کامل حذف شدند و ۱۴ نفر نیز دستگیر و پس از تشکیل پرونده تحویل مراجع قضائی شدند.»
به گزارش روزنامه «شرق»، استان اصفهان با ۹۷ بازداشتی در رتبه دوم بازداشتهای فلّهای جمهوری اسلامی در سالگرد جان باختن مهسا امینی قرار داشته است. سازمان اطلاعات فرماندهی انتظامی استان اصفهان اعلام کرده که «با توجه به اهمیت و حساسیت موضوع سالگرد اغتشاشات، با اقدامهای فنی و اطلاعاتی دقیق تا کنون ۹۷ نفر از تشویشکنندگان اذهان عمومی در فضای مجازی شناسایی شدند. با ۴۸ نفر از کاربران متخلف که با انتشار مطالب، تصاویر و فیلمهای گوناگون سعی در گمراه کردن افکار عمومی داشته و برخی از آنان تحریک به آشوب و تجمع در راستای فراخوان های منتشر شده را در برنامه خود داشتند، برخورد شد.»
در دیگر شهرهای ایران نیز شمار زیادی از شهروندان بازداشت شدهاند. بر اساس گزارش «شرق»، در سنندج ۷ نفر، در مریوان ۲ نفر، در دیواندره ۳ نفر و در سقز ۴ نفر بازداشت شدند. این آمارها از سوی مقامات رسمی این استانها اعلام شده اما برخی گزارشهای حقوقبشری آمار بیشتری درباره بازداشتشدگان در این شهرها عنوان میکنند.
در برخی استانها نیز مقامات امنیتی از بازداشت «عدهای» خبر داده اما آمار دقیق را اعلام نکردهاند. مهدی رمضانی معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استاندار کردستان روز شنبه ۲۵ شهریورماه از بازداشت عدهای از عوامل وابسته به تروریستهای تجزیهطلب در شهرهای مریوان و بانه خبر داد.
در آنسو، امانالله گشتاسبی فرمانده سپاه این استان از بازداشت ۱۴ تن در شهرستانهای سنندج، دیواندره، بانه و مریوان طی شبانه روز اخیر و همزمان با سالگرد مهسا امینی خبر داد.
همزمان جلال آفاقی دادستان اردبیل با اعلام خبر بازداشت ۲ نفر با اتهام «تروریستی» گفته است: «با اشرافیت اطلاعاتی سربازان گمنام اداره کل اطلاعات استان اردبیل و اقدامات دادستانی و دستورات قضائی صادره، ۲ نفر به اتهام اقدام علیه امنیت ملی شناسایی و بازداشت شدند.»
اتهامات سنگین مانند تصمیم به اقدام «تروریستی» یا «انتخاری» درباره برخی دیگر از بازداشتشدگان نیز مطرح شده است. برای مثال پایگاه خبری فرماندهی انتظامی استان آذربایجان شرقی گزارش داده «فردی که قصد ایجاد انفجار انتحاری در یکی از میادین تبریز برای کشتهسازی با تعدادی کپسول گاز دستکاری شده داشت بازداشت شد.»
خبرگزاری ایرنا نیز به نقل از سازمان اطلاعات سپاه فتح کهگیلویه و بویراحمد نوشت که «۱۵ عنصر شبکه سازمان یافته ساخت بمب دستساز که قصد ایجاد ناامنی از پیش تعیین شده داشتند با اشراف اطلاعاتی دقیق و به موقع شناسایی و دستگیر شدند.»
همچنین خبرگزاری فارس از «بازداشت یک موتور سوار با سلاح دستساز در ورودی بوکان» خبر داده است. پلیس فراجا نیز روز گذشته اعلام کرد که یک عامل تکفیری که دارای سوابق ویژه نظامی در خارج کشور بوده در شهرستان قدس در غرب تهران شناسایی و دستگیر شده است.
روابط عمومی سپاه «ثارالله» استان کرمان نیز اعلام کرده که «یکی از عناصر اصلی و عملیاتی گروه تروریستی داعش» در استان کرمان بازداشت شد. این خبر افزوده که «این تروریست مترصد دریافت ماموریت و اجرای عملیات تروریستی در کشور بود.»
در دو روز گذشته شمار زیادی از شهروندان در پایتخت بازداشت شدند و تصاویر و ویدئوهایی از حضور بستگان بازداشتشدگان مقابل فرماندهی انتظامی افسریه منتشر شده است. با اینهمه مقامات استان تهران هنوز واکنشی به بازداشتهای گسترده در پایتخت نداشته و آماری در اینباره منتشر نکردهاند.
کانال تلگرامی «وحید آنلاین» مدعی شده که در تجمعات اعتراضی روز شنبه در مرکز شهر و حوالی خیابان «انقلاب» تهران بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر بازداشت شدند.
جدا از گزارش روزنامه «شرق» که بر مبنای اظهارات مقامات رسمی و آمارهای خبرگزاریهای حکومتی منتشر شده، آمارهای دیگری از بازداشتهای روزهای گذشته از سوی نهادهای حقوق بشری منتشر شده است.
بر اساس گزارشها یکی از بازداشتشدگان در سنندن کاوان رضایی نوجوان پانزده ساله بوده که شامگاه جمعه بیست و چهارم شهریورماه بازداشت شد. «کولبر نیوز» گزارش داد که این نوجوان توسط مأموران اداره اطلاعات سنندج بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده و از علت بازداشت و اتهامات منتسب به وی اطلاعی در دست نیست.
با وجود تلاش جمهوری اسلامی برای جلوگیری از برگزاری اعتراضات در سالگرد جان باختن مهسا امینی، مردم اما با وجود جوّ سنگین امنیتی و بازداشت فلّهای معترضان به خیابان آمدند و در بیش از ۲۲ شهر کشور تجمعات اعتراضی برگزار کرده و علیه حکومت شعار دادند.