با فرا رسیدن سالگرد جانباختگان اعتراضات جنبش ملّی جمهوری اسلامی تمام تلاش خود را برای عدم برگزاری، یا برگزاری مشروط و زیر فشار امنیتی سالگرد جانباختگان به کار گرفته است. بازداشت، احضار و تهدید خانواده‌های دادخواه سرعت گرفته و شماری از آنها در بازداشت بسر می‌برند.
با آغاز سالگرد اعتراضات جنبش ملّی، سالگرد جان باختن شهروندان معترضی که در سرکوب اعتراضات توسط جمهوری اسلامی زندگی خود را از دست دادند نیز پشت هم فرا می‌رسد. جمهوری اسلامی در حالی که سال گذشته جان عزیزان دادخواهان را گرفته، اکنون تلاش دارد آنها را از برگزاری مراسم سالگرد آنان نیز محروم کند. شماری از اعضای خانواده‌های دادخواه بازداشت شده‌اند و شماری دیگر با سرکوب‌هایی چون تهدید، عدم دسترسی به شبکه‌های اجتماعی و حبس خانگی روبرو هستند.
فاطمه حیدری خواهر جواد حیدری از جانباختگان اعتراضات جنبش ملّی در قزوین، امروز چهارشنبه با انتشار ویدیوی حمله خودروها و ماموران امنیتی به روستای محل سکونت خانواده‌اش از بازداشت برادرش و چند تن دیگر از بستگانشان خبر داد.
فاطمه حیدری نوشته که تمام این روزها خانواده‌ام با شدیدترین تهدیدها و فشارها برای لغو برگزاری آیین سالگرد برادرم مواجه بوده‌اند، بارها احضار شدند و مسئولان امنیتی و حقیر جمهوری اسلامی در برابر پدر ۷۰ ساله و مادر ۶۹ ساله‌ام ایستاده و تهدید کردند که حق برگزاری هیچ یادبودی را ندارند.
خواهر جواد حیدری همچنین افزوده که «امروز به روستایمان لشکرکشی کردند و حقیرانه مانور دادند و روح‌الله برادرم و چند نفر از بستگانمان را بازداشت کردند. بعد هم دور سنگ مزار جواد حلقه زدند همانطور که وقت کشتنش حلقه زده بودند و قدرت پوشالی‌شان را به نمایش گذاشتند.»
خواهر جواد حیدری نوشته که «مادرم فریاد کشیده: این بچه‌‌ام رو که کشتید، دیگه از جونمون چی می‌خواید…؟»
یکی از مأموران لابلای فریادهای مادرم تکه‌ای از نوشته روی سنگ را بلند خوانده: زن، زندگی، آزادی!»
آیدا شاکرمی خواهر نیکا شاکرمی از تهدید خانوادەاش توسط نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی خبر داده و از احضار و بازداشت کسانی نوشته کە در یک هفته گذشته تلاش کرده‌اند بر مزار نیکا حاضر شوند.
او در اینستاگرامش نوشته «از هفته گذشته، جوّ امنیتی، تمام منطقه حیات الغیب را فرا گرفته است. تا الان، تعدادی از هموطنان که قصد شرکت در مراسم سالگرد نیکا را داشتند، احضار، بازداشت و تهدید شده‌اند که حق شرکت در این مراسم را ندارند.»
او افزوده که «افرادی به صورت ناشناس ما را تهدید کرده‌اند که اگر بر مزار جگرگوشه‌مان حضور پیدا کنیم مادرم دستگیر خواهد شد و به او گفته‌اند بهتر است به فکر امنیت من که تنها دخترش هستم باشد.»
خواهر نیکا شاکرمی افزوده که «بعد از همه این سنگ‌اندازی‌ها، حالا اطلاعات اجازه داده مراسم (پنجشنبه سی شهریور) برگزار شود به شرطی که خشونتی در کار نباشد. در صورتی که در مراسم خاکسپاری و چهلم، خشونت کاملا از طرف نیروهای امنیتی و نظامی بود نه مردم؛ درواقع این ما هستیم که از آنها خواهش می‌کنیم مزاحمتی برای مردم ایجاد نکنند و خشونت به خرج ندهند.»
همچنین روز دوشنبه ۲۷ شهریور، شمار قابل توجهی از مأموران وارد محله خانواده عرفان خزایی شده‌اند و ضمن «پاره کردن بنرهای سالگرد» او، «به خانواده‌اش اخطار داده‌اند که هیچکدام از آنها روز پنجشنبه ۳۰ شهریور حق خروج از منزل را ندارند.»
روز جمعه ۲۴ شهریورماه نیز جابر نجفی، امیرحسین نجفی، شیرین نجفی و نگین نجفی، اعضای خانواده حدیث نجفی، یکی از جانباختگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند.
افسون نجفی خواهر حدیث نجفی در گفتگو با «هرانا» گفته بود که «روز گذشته ساعت پنج عصر نیروهای اداره اطلاعات با مراجعه به منزل خانوادگی ما بدون ارائه حکم قضایی پدرم جابر نجفی، برادرم امیرحسین نجفی و خواهرانم شیرین و نگین نجفی را بازداشت کردند. همچنین ماموران اداره اطلاعات پس از بازداشت اقدام به تفتیش منزل کرده و تلفن های همراه همه اعضا از جمله مادرم را ضبط کردند.»
افسون نجفی دلیل این بازداشت را «نزدیک شدن به سالگرد جان باختن خواهرش و اقدامی برای ساکت کردن دادخواهی خود در فضای مجازی» عنوان کرد.
بازداشت دادخواهان یکی از برنامه‌های سرکوب جمهوری اسلامی در هفته‌های گذشته برای پیشگیری از بروز اعتراضات مردمی در سالگرد اعتراضات جنبش ملی بوده و ده‌ها تن از اعضای خانواده‌های دادخواه بازداشت و احضار شدند.
اول شهریورماه نیز مهسا یزدانی، مادر محمدجواد زاهدی از کشته‌شدگان اعتراضات در ساری بازداشت شد. محمدجواد زاهدی جوان ۲۰ ساله اهل ساری شامگاه ۳۰ شهریور با شلیک ماموران زخمی شد و به دلیل عدم همکاری اورژانس، بر اثر خونریزی جانش را از دست داد.
همزمان در روز چهارشنبه اول شهریورماه نسرین علیزاده خواهر شیرین علیزاده از جانباختگان اصفهان نیز بازداشت شد. خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، با اعلام این خبر به نقل از یک منبع آگاه نوشته که «خانم علیزاده توسط نیروهای امنیتی در منزل شخصی خود بازداشت شده» و از دلایل بازداشت، محل نگهداری و اتهامات مطروحه علیه این شهروند اطلاعی در دست نیست.
پیش از این در ۲۶ امرداد ۱۴۰۲ نیز محمد (کوروش) وزیری همسر شیرین علیزاده در اصفهان توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به زندان دستگرد اصفهان منتقل شد.
روز سه‌شنبه ۳۱ امرداد فرامرز براهویی برادر ۱۵ ساله اسماعیل آبیل (براهویی) از جانباختگان جمعه خونین زاهدان بازداشت شد.
همزمان در روز سه‌شنبه ۳۱ امرداد ماشاالله کرمی پدر محمدمهدی کرمی از اعدام‌شدگان جنبش ملّی در تهران بازداشت شد. بر اساس گزارش‌ها بازداشت ماشالله کرمی با هجوم عوامل امنیتی به خانه‌اش انجام شده و نیروهای امنیتی «وسایل الکترونیکی مانند لپ‌تاپ و تلفن همراه خانواده کرمی را با خود برده‌اند».
برخی گزارش‌ها نیز حاکی از آنست که نیروهای حکومتی لوح‌ها و مدال‌های قهرمانی محمدمهدی کرمی را نیز شکسته‌اند. ساعتی بعد از بازداشت ماشالله کرمی، امیرحسین کوهکن، وکیل این خانواده نیز بازداشت شد.
فشار بر دادخواهان در حالیست که خانواده‌ها از هر فرصتی برای زنده نگه داشتن نام و یاد عزیزان جانباخته و همچنین تأکید بر دادخواهی برای آنها استفاده می‌کنند.
کاملیا سجادیان مادر محمدحسن ترکمان در شب سالگرد کشته فرزندش نوشت: «امشب آخرین شبی است که محمدحسن در رختخوابش می‌خوابد. امشب آخرین شبی است که او طلوع آفتاب فردا را می‌بیند. هنوز هم رختخواب او پهن است، هنوز هم لباس‌ها و پتویش بوی عطر او را می‌دهند، بمیرم برای دل پردرد خودم.»
