آمارهای جدید ارائه شده از بازار مسکن ایران نشان از تشدید رکود تورمی در نیمه نخست امسال دارد. آمارها از ۱۰ برابر شدن قیمت قیمت مسکن طی پنج سال گذشته خبر می‌دهد و میانگین قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در پایتخت به ۸۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده است.
در شرایطی که مرکز آمار ایران از دی‌ماه سال گذشته تا کنون انتشار آمارهای بازار مسکن را متوقف کرده بود، به تازگی و پس از ۸ ماه آمار جدیدی از وضعیت بازار مسکن منتشر کرده است.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران میانگین قیمت مسکن شهر تهران در شهریورماه امسال بر اساس میانگین وزنی به بیش از ۸۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسید. این قیمت نسبت به مرداد ماه کاهش ۱/۷ درصدی را نشان می‌دهد در مقایسه با دی ماه سال گذشته افزایش بیش از ۴۷ درصدی را نشان می‌دهد.
تعداد معاملات مسکن شهر تهران در شهریور برابر با ۳۰۰۸ واحد بود که در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته کاهش بیش از ۴۱ درصدی را نشان می‌دهد. افزایش قیمت و کاهش معاملات به معنای تشدید رکود تورمی در بازار مسکن پایتخت است.
داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد میانگین قیمت مسکن در شهر تهران در یک سال منتهی به شهریورماه امسال بیش از ۷۵ درصد افزایش یافته‌است. این در حالیست که تورم کلی اقتصادی کمتر از ۴۰ درصد بوده که حاکی از جهش قابل توجه قیمت مسکن است.
آمار تفکیکی ارائه شده از مناطق مختلف پایتخت نشان می‌دهد همچنان منطقه یک تهران گرانترین منطقه در بازار ملک است و میانگین قیمت خانه در این منطقه در شهریورماه امسال به حدود ۱۵۸ میلیون تومان رسیده است. در نقطه مقابل منطقه ۱۸ با میانگین قیمت ۴۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ارزانترین منطقه پایتخت است.
بر اساس ساختار بازار مسکن در ایران، موج افزایش قیمت در هر فصل از پایتخت آغاز شده و به ترتیب کلانشهرها و دیگر شهرستان‌ها را در بر می‌گیرد. در چنین شرایطی، اگر همچنان رکود تورمی در برخی شهرها پا به پای تهران افزایش نیافته اما به زودی در همه نقاط کشور متأثر از پایتخت تورم افزایش و رکود عمیق‌تر خواهد شد.
بازار مسکن سال‌هاست که مانند دیگر بازارهای مهم در اقتصاد کشور، با سیاست‌های نادرست دولت روبروست. دولت نتوانسته با مهار کردن افزایش قیمت زمین که توسط مافیاها در جریان است، و جلوگیری از تورم فزاینده در بخش نهاده‌های ساختمانی، بر تورم بازار مسکن اثر بگذارد. از سوی دیگر طرح‌های حمایتی مانند انبوه‌سازی مسکن با ارائه زمین رایگان که با طرح‌هایی چون «مسکن مهر» و «نهضت ملّی مسکن» در جریان بوده هم نتوانسته به اهداف تعیین شده دست پیدا کند. این روند طی سال‌های گذشته رکود تورمی در بازار مسکن را بیماریِ مهلکی تبدیل کرده است.
یکی از نشانه‌های رکود و کاهش تولید مسکن، کاهش پروانه‌های ساخت مسکن است. طبق آمار در بهار ۱۴۰۱ پروانه‌های ساختمانی صادرشده در تهران ۶ هزار و ۲۰۰ پروانه عنوان شده که در مقایسه با ۱۰ هزار و ۷۰۰ پروانه سال پیش از آن، کاهش ۴۲ درصدی داشته است.
مجید گودرزی کارشناس مسکن درباره کاهش ساخت مسکن در پایتخت به وبسایت «اقتصاد ۲۴» گفته که «ما با توجه به رهاشدگی قیمت‌گذاری با جهش‌های بیش از ۱۰۰ درصدی روبرو بوده‌ایم (در سه سال گذشته ۱۱۰۰ برابر شده است). خب طبیعی است که خیلی از بانک‌ها و سرمایه گذاران کلان رغبتی به سرمایه گذاری در بخش مولد مسکن نداشته باشند؛ و زمانی که این سوداگری و این سود‌های سمی با مکانیسم‌های مالیاتی مانند دیگر کشور‌ها جلویشان گرفته شود، این رکود نیز برطرف خواهد شد».
بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به تازگی از افزایش ۱۰ برابری قیمت مسکن در ۵ سال اخیر خبر داده است.
بابک نگاهداری گفته که قیمت مسکن و اجارهبها در بازه زمانی ۵ ساله یعنی از سال ۹۷ تا سال ۱۴۰۲، ۱۰ برابر شده است. در سبد خانوارهای ایرانی، اصلی‌ترین هزینه مسکن است و اگر نتوانیم تورم مسکن را کنترل کنیم، تلاش‌های دولت برای مهار تورم در سایر حوزه‌ها خیلی در زندگی مردم ملموس نخواهد بود.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با اشاره به ناترازی عرضه و تقاضا در بازار مسکن گفته که «این ناترازی مربوط به کاهش تولید مستمر در دهه ۹۰ است.»
همانطور که رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اشاره کرده، تورم در بازار مسکن فقط به بخش خرید و فروش مربوط نیست و بخش اجارهبها را نیز شامل می‌شود.
نتایج یک نظرسنجی درباره دغدغه اول ساکنان تهران: مسکن، سطح پایین درآمد و تورم
روزنامه «دنیای اقتصاد» روز پنجشنبه ۲۷ مهرماه ۱۴۰۲ در گزارشی نتایج و داده‌های یک نظرسنجی درباره «دغدغه‌‌‌های اقتصادی شهروندان تهران» را منتشر کرده که بیانگر مشکلات اقتصادی در میان ساکنان پایتخت است.
یافته‌های این نظرسنجی که از سوی مرکز افکارسنجی سرمایه وابسته به سازمان بورس و اوراق بهادار انجام شده نشان می‌دهد دغدغه اصلی ساکنان پایتخت تأمین اجاره‌‌‌بهای مسکن است.
مرکز افکارسنجی سرمایه وابسته به سازمان بورس و اوراق بهادار در این نظرسنجی از حدود ۴۰۰ نفر از شهروندان ساکن پایتخت، اولویت‌‌‌های اقتصادی آنها را مورد پرسش قرار داده است. ۵۸/۱ درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی، عضو خانواده ۳ الی ۴ نفره و ۲۶/۳ درصد خانوار یک الی ۲ نفره هستند.
در این نظرسنجی که بطور دقیق، ۳۸۴ نفر از ساکنان شهر تهران در گروه‌‌‌های درآمدی مختلف مورد پرسش قرار گرفته‌‌‌اند، ۲۵/۵ درصد از شرکت‌کنندگان که می‌توان از آنها به عنوان جامعه آماری نماینده شهروندان پایتخت نام برد، اولین اولویت و دغدغه اقتصادی خود را «تأمین مسکن» اعلام کرده‌‌‌اند.
میانگین سهم اجارهبها در سبد هزینه خانوارهای تهرانی به بیش از ۵۰ درصد رسیده و ساکنان پایتخت بطور متوسط ماهانه حدود ۱۵ میلیون تومان برای اجاره خانه می‌پردازند.
این گزارش تأکید کرده که این سطح متوسط اجاره‌‌‌بهای پرداختی خانوارهای تهرانی در یک ماه، بر اساس اطلاعات قیمتی درج شده در فایل‌‌‌های عرضه شده به بازار اجاره پاییز ۱۴۰۲ شهر تهران برای یک واحد مسکونی معمولی با مساحت حدود ۶۰ متر مربع (بر اساس فرمول محاسبه کل اجارهبها به صورت اجاره ماهانه)، برآورد شده است.
