هشدارها درباره کمبود پزشک متخصص در ایران اینبار به پزشک متخصص اطفال رسیده است. مهاجرت پزشکان و کاهش تعداد فارغ‌التحصیلان تخصص اطفال دو عامل کمبود پزشک در این تخصص عنوان شده است.
روزنامه «هم‌میهن» چاپ تهران در گزارشی به کمبود پزشک متخصص کودکان پرداخته و نوشته که کمبود پزشک متخصص در شهرستان‌ها سبب مراجعه کودکان بیمار از دیگر شهرها به تهران و محدودیت دسترسی به تخت‌های بستری شده است.
این گزارش با بیان اینکه مسئولان استانی کمبود این پزشکان را از مشکلات جدی حوزه سلامت در مناطق خود اعلام می‌کنند نوشته که بر اساس اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس، از سال ۹۶ تا کنون میزان فارغ‌التحصیلان متخصص اطفال در کشور به زیر یک درصد رسیده و از طرف دیگر مسئله مهاجرت پزشکان هم به ماجرای کمبود متخصص اطفال در کشور دامن زده است.
روزنامه «هم‌میهن» با ارائه آماری از دانشجویان متخصص نوشته که در دانشگاه علوم پزشکی «بهشتی» از ۴۰ رزیدنت پذیرفته‌شده اطفال، ۵۰ درصد همان ابتدای کار انصراف دادند و این انصراف‌ها ادامه دارد.
کمبود کادر درمان همچنین در تکمیل نیروی کار مراکز درمانی تازه‌تأسیس نیز مشخص است بطوری که بیمارستان تازه‌تأسیس تخصصی کودکان در جنوب تهران هم پس از ۸ ماه فراخوان، تنها ۳۰ درصد نیروهای تخصصی درمان را تکمیل کرده است.
بخش دیگری از این گزارش به درآمدهای ناچیز پزشکان در بیمارستان‌های دولتی پرداخته و نوشته که پزشکان در مراکز دولتی ۱۵ تا ۲۰ هزار تومانی برای ویزیت‌های تخصصی می‌گیرند و یک جراحی حیات‌بخش هم برای آنها چیزی بیشتر از ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان درآمد ندارد.
محمدتقی حسینی طباطبایی فوق تخصص بیماری‌های کلیه کودکان و عضو هیئت علمی دانشگاه «بهشتی» نیز درباره کاهش درآمد پزشکان گفته که پنج سال پیش پزشک عضو هیئت علمی بطور متوسط و بر اساس حقوق، کارانه و درآمد حدود ۴ تا ۵ هزار دلار داشت اما همین پزشک امروز درآمدی معادل ۵۰۰ دلار دارد.
او افزوده که «دریافتی جامعه پزشکی نسبت به ۵ سال قبل یک‌دهم اما دخل‌وخرج زندگی چند برابر شده است. دو سال قبل با آمدن دولت جدید، اعلام کردند که پزشکان حقوق و دریافتی‌های نجومی می‌گیرند. این مسئله باعث شد علاوه بر اینکه تورم جامعه پزشکی را با مشکلات زیادی مواجه کند، ۲۰ تا ۳۰ درصد از سقف حقوقی پزشکان مناطق محروم و تمام‌وقت را با همین عنوان فیش‌های‌نجومی کم کردند و حالا هم هر کاری می‌کنند دیگر جبران نمی‌شود.»
عضو هیئت علمی دانشگاه «بهشتی» (دانشگاه ملی ایران) با بیان اینکه «مگر می‌شود با ۹ میلیون و ۱۰ میلیون تومان حقوق رزیدنتی، کسی در تهران زندگی کند» گفته که «پزشکان برای خطای پزشکی گاهی مجبور به پرداخت یک میلیارد تومان دیه و غرامت هستند، اما اگر حیات و سلامت بیمار را به او برگردانند تنها ۱۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنند. هیچ سیاستی از سوی دولت و وزارت بهداشت درباره حفظ جایگاه پزشکی وجود ندارد، به نظر می‌رسد که تعمداً جایگاه پزشکی در حال تخریب است و رشته اطفال هم بیشترین آسیب را دراین‌زمینه می‌بیند.»
کمبود پزشک و دیگر اعضای کادر درمان و زیان ناشی از این موضوع بر ساختار درمانی کشور مدت‌هاست از سوی کارشناسان حوزه سلامت هشدار داده می‌شود.
بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی هفته گذشته اعلام کرده که ضرر خروج نخبگان، سه برابر درآمد نفتی کشور است.
بابک نگهداری با اشاره به اینکه «سرمایه اصلی پیشرفت در دنیای دانایی‌محور، نیروی نخبه است» گفته که «ضرر خروج نخبگان، ۳ برابر درآمد نفتی کشور است. باید مانع از خروج نخبگان شویم و ملزومات برگشت نخبگان را فراهم کنیم.»
محمد رئیس‌زاده رئیس کل نظام پزشکی اواخر امرداد امسال با اشاره به مهاجرت گسترده پزشکان به خارج کشور، خالی شدن ایران از نیروی پزشکی را بحرانی جدی خواند و تأکید کرد که پزشکان از حرفه‌ای که برای آن تربیت شده‌اند دست می‌کشند تا در «خارج از حوزه پزشکی» یا در بخشی دیگر از این حوزه فعالیت کنند.
رئیس کل نظام پزشکی افزوده بود «بعضی‌ها شوخی شوخی با جامعه پزشکی کشتی می‌گیرند ولی جدی جدی کشور از حضور پزشکان خالی می‌شود.»
او حفظ نشدن حرمت جامعه پزشکی و مشکلات معیشتی و شیوه تعرفه‌بندی درآمد نادرست برای این قشر را از عوامل تشدید مهاجرت پزشکان در سال‌های گذشته عنوان کرده است.
بهنام عباسیان عضو شورای عالی نظام پزشکی ایران امرداد امسال هشدار داده بود که اگر سیاست‌گذاری‌های حوزه سلامت در ایران تغییر نکند، ممکن است در آینده نزدیک نیاز شود پزشکان و دندانپزشکانی از کشورهای همسایه از جمله افغانستان و پاکستان استخدام کنیم.
به گفته این عضو شورای عالی نظام پزشکی، اکنون حقوقی که یک دندانپزشک فعال در مناطق محروم دریافت می‌کند «ماهانه حدود ۱۲ میلیون تومان است»، اما «دندانپزشک حداقل باید ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان داشته باشد که بتواند خانه و مطب اجاره کند و امرار معاش کند.»
هشدار درباره مهاجرت پزشکان؛ هشت هزار پزشک ایرانی در ایالات متحده طبابت می‌کنند
روزنامه «جمهوری اسلامی» نیز شهریور امسال مناسبت در سرمقاله‌ای با عنوان «فاجعه فقر پزشکی را جدی بگیرید» نوشته بود که «روز پزشک امسال را هم پشت سر گذاشتیم و شعارهایی در حمایت از پزشکان دادیم ولی نشانه‌ای از اینکه مسئولین نظام، هشدار‌های صاحبنظران درباره مهاجرت پزشکان و قریب‌الوقوع بودن مبتلا شدن کشور به کمبود شدید پزشک به ویژه در رشته‌های بسیار مهم و حیاتی را جدی گرفته باشند وجود ندارد.»
در این مطلب با اشاره به پتانسیل‌هایی که در زمینه پزشکی وجود داشته آمده بود که «ما ایرانیان با برخورداری از نیروی انسانی کم‌نظیر که بزرگ‌ترین ثروت ملی کشور است و با بهره‌گیری از امکانات بسیار خوب کشور، می‌توانستیم پیشرفت‌های پزشکی‌مان را بقدری رشد بدهیم که در علم پزشکی، کادر پزشکی و انجام معالجات، حرف اول را در جهان بزنیم.»
در ادامه این مطلب به حضور ۸ هزار پزشک ایرانی حاذق در بالاترین سطح علمی و تخصصی فقط در آمریکا اشاره شده و آمده بود که «در کشورهایی از قبیل کانادا، آلمان، انگلیس، فرانسه و سایر کشورهای اروپایی و همینطور کشورهای عربی و شرقی نیز پزشکان زیادی با ملیت ایرانی مشغول به کار هستند که ترجیح می‌دهند در صورتی که زمینه کار در ایران فراهم باشد در کشور خود فعالیت کنند.»
در این گزارش همچنین ضمن تأکید بر اینکه «عامل اصلی مهاجرت پزشکان، مسئله اقتصادی است» آمده بود که «قطعاً بعضی مسائل دیگر که به آزادی‌های مشروع و حقوق شهروندی مربوط می‌شوند نیز در مهاجرت‌ها تأثیر دارند ولی این‌ها اموری نیستند که نتوان با تأمین آنها پزشکان و سایر دانشمندان و متخصصان را جذب کرد.»
فرار نیروی متخصص از ایران؛ احتمال واردات پزشک و دندانپزشک از افغانستان و پاکستان
به تازگی آمارهایی تکاندهنده از مهاجرت نیروی متخصص و حرفه‌ای از کشور منتشر شده که نشان از خروج ۴۵ میلیارد دلار سرمایه انسانی با مهاجرت نخبگان در چهار سال گذشته دارد. آمارهای دیگری بیانگر دو برابر شدن نرخ خروج نخبگان از کشور و مهاجرت سالانه ۱۰ هزار نفر کادر درمان به خارج از ایران است.
روزنامه «هم‌میهن» نیز با انتشار گزارشی با عنوان «موج شتابان مهاجرت کادر درمان» نوشته «افرادی که اگر چه همزمان هم پزشک و هم دانشجو هستند، اما مورد انواع بی‌عدالتی‌ها قرار گرفته و سرانجام از ادامه فعالیت خود منصرف شده یا از کشور مهاجرت می‌کنند.»
«رصدخانه مهاجرت ایران» زیرمجموعه پژوهشکده سیاست‌گذاری دانشگاه «شریف» (آریامهر) تهران که با همکاری معاونت علمی و فناوری نهاد ریاست جمهوری فعالیت می‌کند، خردادماه سال گذشته اعلام کرد که ۴۵ درصد از «پزشکان و پرستاران» کشور تمایل دارند از ایران «مهاجرت» کنند.
گزارش دیگری که شهریور سال گذشته منتشر شده بود نشان می‌داد که در سازمان نظام پزشکی حدود ۸۵ هزار پزشک عمومی شماره نظام پزشکی دارند اما از این میان فقط حدود ۴۰ هزار نفر پروانه کار و طبابت دارند و حدود نیمی از آنها اساسا در شغل خود فعال نیستند. همزمان اما کمبود ۱۸ هزار پزشک در شبکه نظام ارجاع و پزشک خانواده و خانه‌های بهداشت اعلام شده و مشخص شده بود که حدود ۲۰ هزار پزشک عمومی هم کار پزشکی انجام نمی‌دهند.
