احمد رأفت – در عصر اینترنت و حاکمیت فضای مجازی، جنگها تنها روی زمین، در آسمان و یا دریاها با استفاده از تانک، توپ، تفنگ، کشتی و بمبافکن و یا پهپاد و موشک اتفاق نمیافتد. در فضای مجازی نیز ما شاهد جنگ و درگیری هستیم که قطع اینترنت و سیستمهای ارتباطی تنها یک جنبه از آن است که بسیاری در مورد آن نوشتهاند و خبررسانی کردهاند. ولی جنگ دیگری نیز از همان ساعات اولیه حمله تروریستهای حماس به خاک اسرائیل آغاز شد که بازتاب رسانهای آن بسیار اندک بود و هستند کسانی که از این جنگ اصلا با خبر نشدند.
حدود ساعت ۶:۳۰ صبح روز شنبه ۷ اکتبر (۱۵ مهر) حماس شبیخون تروریستی خود را آغاز کرد. ۳۵ دقیقه بعد آژیرها در اسرائیل به صدا درآمدند. تقریبا دو دقیقه بعد از حمله در ساعت ۶:۳۳ اولین حمله سایبری به اسرائیل صورت گرفت. هکرهای Anonymous Sudan (ناشناسهای سودان) دو وبسایت اسرائیلی Tzeva و RedAlert را که با هدف ارسال پیامهای هشداردهنده در صورت حملات نظامی و یا تروریستی ایجاد شدهاند از کار انداختند تا در واکنش نیروهای نظامی اسرائیل اختلال و تأخیر به وجود آورند. بعید به نظر میرسد که این هکرها از قبل در جریان حمله حماس قرار نداشتند و طی فقط این مدت بسیار کوتاه پس از شنیدن خبر شروع حمله توانسته باشند حملات سایبری را سازماندهی کنند.
همین هکرها بلافاصله پس از اولین بمباران باریکه غزه توسط ارتش اسرائیل، به وبسایت روزنامه «اورشلیم پست» حمله بردند و به مدت ۱۲ ساعت آن را از کار انداختند. هر دو حمله و به ویژه از کار انداختن سیستمهای هشداردهنده را بدون شک میتوان اقدام جنگی تلقی کرد.
همزمان با از کار انداختن وبسایت روزنامه «اورشلیم پست»، گروه هکری دیگری که خود را Cyber Avengers (انتقامجویان سایبری) معرفی میکند سامانه شرکت برق اسرائیل را از کار انداخت.
این اقدامات و البته واکنش هکرهای اسرائیلی و یا طرفدار اسرائیل نیز پس از گذشت بیش از ۳ هفته از آغاز جنگ همچنان ادامه دارند. شرکت امنیت سایبری Swascan (سِواسکن) توانسته است تا کنون بیش از ۱۵۰ گروه از هکرهای طرفدار حماس و فلسطینیها را که در این مدت دست به حملات سایبری زدهاند شناسائی کند. این گروهها بنا بر اطلاعاتی که در دست است از کشورهائی چون مراکش، یمن، ایران، سودان، مالزی، اندونزی، روسیه، بنگلادش، امارات متحده عربی عمل میکنند. Swascan تا کنون ۲۰ گروه سایبری که سامانههای حماس و حکومت خودگردان فلسطین را مورد حمله قرار دادهاند نیز شناسائی کرده که در دو کشور هند و اسرائیل فعالیت دارند.
Cyber Avengers (انتقامجویان سایبری) یک گروه ایرانی است که در روزهای گذشته علاوه بر شرکت برق اسرائیلی، به زیرساختهای حیاتی دیگری مانند اپراتور سیستم مستقل اسرائیل (نوگا) و مدیریت شبکه برق اسرائیل نیز حمله کرده است. هکرهای روسیه نیز در این جنگ سایبری در کنار حماس ایستاده اند. Killnet (شبکه کشتار) که یکی از گروههای شناختهشده روسیه است در روزهای گذشته در همکاری با سودانیهای Anonymous Sudan قدم به این جنگ گذاشته است. در این اقدام مشترک بار دیگر RedAlert (هشدار قرمز) در اسرائیل مورد حمله قرار گرفت. شهروندان اسرائیلی روی تلفنهای همراه خود بجای دریافت هشدار در آستانه حملات موشکی جمله «لعنت بر اسرائیل» را دریافت میکردند. ساعتها طول کشید تا بخش فنی RedAlert توانست این حمله را دفع کند و بار دیگر کنترل پیامهای هشداردهنده را به دست بگیرد.
یک گروه هکری دیگر که از حماس در این جنگ حمایت میکند، تلاش کرد با پخش پیامهایی در شبکه تلگرام در رابطه با «حوادث هستهای قریبالوقوع» تنش ایجاد کند. حماس که از حضور در فیسبوک، اینستاگرام و گوگل منع شده، در تلگرام فعال است. شمار دنبالکنندگان حماس در دو حساب کاربری این سازمان تروریستی در تلگرام در ۱۰ روز اول جنگ از ۳۰۰ هزار به بیش از یک میلیون افزایش پیدا کرد.
پییر گوئیدو یززی Pier Guido Iezzi مدیرعامل Swascan به کیهان لندن میگوید «آنچه با RedAlert دیدیم واقعا نگرانکننده است. خطرات جنگ سایبری مشارکتی بیش از تصور ما بود. دیدیم که گروه کوچکی با شناخت و امکانات فنی بالا میتواند سطح آسیبپذیری را بالا برد و چنان نقش مخربی ایفا کند که میتواند خسارات جانی نیز وارد نماید. تجربه این گروهها با مهارت بالا بلافاصله در اختیار گروههای کوچکتر و با امکانات محدودتر نیز قرار میگیرد و جبهه جنگ سایبری در مدتی کوتاه یعنی در عرض چند ساعت گسترش پیدا میکند.»
در روزهای گذشته چندین وزارتخانه فلسطینی و وبسایت چندین بیمارستان در غزه نیز برای مدتی از کار افتادند. البته طرف مقابل نیز سامانههای وزارت خارجه و آژانس فضائی اسرائیل را برای مدتی از دسترس خارج ساخت.
پییر گوئیدو یززی در مقایسه جنگ سایبری کنونی با آنچه در ابتدای جنگ اوکراین اتفاق افتاد به کیهان لندن میگوید « استراتژی گروههای هوادار حماس در مقایسه با درگیری سایبری روسیه و اوکراین نشان داده که از مشارکت گستردهتر و مهارتهای بیشتری برخوردارند. مشکلی که نمیتوان نادیده گرفت و برای مقابله با آن باید در فکر تدابیر جدیدی بود.»
در روزهای گذشته یک ارتش سایبری دیگر که خود را AnonGhost (شبح ناشناس) معرفی میکند شمارههای تلفن ۴۰۰ هزار اسرائیلی را که در واتساپ حضور دارند منتشر کرد. چهارصد هزار نفری که برای ساعتها پیامهای اضطرابآفرین دریافت کردند که بسیاری را وادار ساخت موقتا از این پیامرسان خارج شوند.
این نبرد سایبری هنوز هم ادامه دارد و احتمالا تا زمانی که جنگ در غزه پایان نیابد متوقف نخواهد شد. جنگی که میتواند علاوه بر تنشآفرینی و ایجاد اضطرابهای روحی و روانی هزینههای جبرانناپذیر جانی نیز در بر داشته باشد.