نشست دو روزه «هماندیشی اجتماعی شورای حقوق بشر سازمان ملل» امسال در کمال ناباوری با ریاست جمهوری اسلامی که یکی از بزرگترین حکومتهای ناقض حقوق بشر است و همواره در حال ارتکاب اقدامات «ضداجتماعی» علیه شهروندان است برگزار شد. اعلام ریاست رژیم ایران بر این اجلاس از همان آغاز با موجی از انتقادها روبرو شد و در روز برگزاری نیز شماری از نمایندگان کشورها و افراد حقیقی و حقوقی آن را تحریم کردند.
نوزدهمین «هماندیشی اجتماعی» شورای حقوق بشر سازمان ملل پنجشنبه و جمعه، دوم و سوم نوامبر ۲۰۲۳ برابر با ۱۱ و ۱۲ آبانماه، در شهر ژنو برگزار شد. این دور از «هماندیشی اجتماعی» شورای حقوق بشر اما در کمال ناباوری با ریاست جمهوری اسلامی به عنوان یکی از بزرگترین حکومتهای ناقض حقوق بشر برگزار شد.
این نشست دو روزه با ریاست علی بحرینی سفیر جمهوری اسلامی در سازمان ملل در ژنو، و با موضوع «مشارکت علمی، فناوری و نوآوری در ارتقای حقوق بشر» برگزار گشت. هدف این اجلاس همسویی و نزدیکی و همکاری دولتها با سازمانها و نهادهای مدنی در جهت ارتقای حقوق بشر و توسعه پایدار در جهان اعلام شده است.
ریاست جمهوری اسلامی بر این دور از «هماندیشی اجتماعی» شورای حقوق بشر سازمان ملل سبب تحریم آن از سوی نمایندگان برخی کشورها و افراد حقیقی و حقوقی شد. منتقدان معتقدند ریاست جمهوری اسلامی بر این مجمع با اصول سازمان ملل متحد در تضاد و توهینآمیز بوده است.
ایالات متحده از جمله کشورهایی است که نمایندهاش این اجلاس را تحریم کرد. میشل تیلور نماینده ایالات متحده آمریکا در شورای حقوق بشر سازمان ملل با انتقاد به سازمان ملل نوشت که «این غیرقابل تصور است که یک مقام از جمهوری اسلامی که بطور پیوسته و آشکار به نقض حقوق بشر اقدام میکند ریاست نهادی مرتبط با ترویج و حمایت از حقوق بشر را بر عهده بگیرد.»
سفیر آمریکا در شورای حقوق بشر سازمان ملل: ما مطلقا از نشست، مکالمه و یا شرکت در هر گفتگویی درباره حقوق بشر به ریاست رژیم ایران امتناع می ورزیم
میشل تیلور سفیر ایالات متحده در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در بیانیهای که پنجشنبه ۱۱ آبان ۱۴۰۲ منتشر شد، در ارتباط با نشست دو روزه… pic.twitter.com/n4jvgoPiRR
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) November 3, 2023
میشل تیلور با اشاره به اینکه ایالات متحده نسبت به اینکه مجمع اجتماعی حقوق بشر سازمان ملل خروجی سودمندی داشته باشد تأکید کرد که کشورش حضور در هر اجلاسی که جمهوری اسلامی ریاست آن را بر عهده دارد تحریم میکند. او همچنین اعلام کرد که برگزاری نشست با ریاست حکومتی که ناقض حقوق بشر است «نه تنها بینتیجه است، بلکه توهین به آرمانهای مشترک ما» به شمار میرود.
The United States takes a principled stand today. Notwithstanding our concerns over the utility of the @UN_HRC Social Forum in general, we categorically refuse to sit, converse, or engage in any discussion on human rights chaired by Iran.
Press Release: https://t.co/17YfmovfXF pic.twitter.com/guK1Djo1Cw
— Ambassador Michèle Taylor (@USAmbHRC) November 2, 2023
میشل تیلور با اشاره به قتل حکومتی آرمیتا گراوند دختر نوجوانی که یک هفته پیشتر به دلیل حمله یک آمر به معروف در مترو به کما رفته و جان باخت، تأکید کرد «در یک هفته گذشته، جهان تنها آخرین نمونه از خشونتی را که زنان و دختران در ایران از سوی حکومتشان با آن روبرو میشوند، شاهد بود.»
هلیل نویر مدیر اجرایی «دیدهبان سازمان ملل» در ژنو نیز یکی از منتقدان جدی ریاست جمهوری اسلامی بر اجلاس دو روزه «هماندیشی اجتماعی» شورای حقوق بشر بود. او با انتشار یک کاریکاتور با محتوای استقبال سازمان ملل از علی خامنهای، به ریاست جمهوری اسلامی به عنوان حکومتی سرکوبگر و ناقض حقوق بشر بر این اجلاس دو روزه اعتراض کرده بود.
Today https://t.co/j78CMhHmGz pic.twitter.com/BQdSpJGwR2
— Hillel Neuer (@HillelNeuer) November 2, 2023
او طی روزهای گذشته با انتشار چند مطلب در شبکه اجتماعی «ایکس» انتقادهای زیادی در ارتباط با سازمان ملل و کشورهای عضو شورای حقوق بشر این نهاد بینالمللی مطرح کرد و از جمله در یکی از مطالبش نوشت: «شوخی نیست، این پنجشنبه رژیم اسلامی ایران رئیس مجمع اجتماعی شورای حقوق بشر سازمان ملل خواهد شد. به مشروعیت بخشیدن به رژیمی که زنان را به دلیل مطالبه حقوقشان کتک می زند، کور میکند، شکنجه میکند و تجاوز میکند، نه بگویید.»
هلیل نویر در ماه مه نیز برگزیدن رژیم ایران به عنوان ریاست «هماندیشی اجتماعی» را آنهم همزمان با اعدام یوسف مهراد و صدرالله فاضلی زارع به اتهام «سب النبی و اهانت به مقدسات اسلامی» شرمآور خوانده بود.
مارک روبیو سناتور جمهوریخواه کنگره ایالات متحده آمریکا در همین ارتباط در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «شرمآور است که مجمع اجتماعی سازمان ملل از حکومت تروریستی اسلامی ایران به عنوان رئیس مجمع سالانه در سال جاری استقبال میکند.»
Shameful that the @UN’s Social Forum will welcome Iran’s Islamic terrorist regime as Chair of this year’s annual mtg.
The world watched w/ horror as Hamas & Hezbollah terrorists, w/ Iranian weapons & support, murdered Israeli children, elderly, & foreign civilians, yet the UN… https://t.co/KdS4dwMyq1
— Senator Marco Rubio (@SenMarcoRubio) November 1, 2023
ائتلاف «ایمپکت ایران» که متشکل از ۱۲ سازمان حقوق بشری بینالمللی است در بیانیهای نگرانی و تأسف عمیق خود را درباره گزینش علی بحرینی نماینده دائمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد در ژنو، به عنوان رئیس اجلاس «هماندیشی اجتماعی» ۲۰۲۳ اعلام کرد.
«ایمپکت ایران» با بیان اینکه یکپارچگی شورا و سیستم حقوق بشر سازمان ملل با گزینش علی بحرینی به عنوان ریاست این هماندیشی (فوروم) زیر سوال رفته، تأکید کرده این اقدام توهین حیرتآوری به همه قربانیانی است که حقوق آنها از جمله حق آزادی بیان و حقوق اجتماعی آنها، توسط جمهوری اسلامی نقض شده است.
خبرگزاری رویترز نیز به نقل از سخنگوی شورای حقوق بشر سازمان ملل نوشته که علی بحرینی نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، به دلیل اینکه تنها فردی بود که پس از ارائه پیشنهادی از سوی گروه آسیا و اقیانوسیه نامزد شد، به عنوان رئیس این نشست دو روزه معرفی گشت.
قابل توجه اینکه درست همزمان با ریاست جمهوری اسلامی بر اجلاس «هماندیشی اجتماعی» شورای حقوق بشر سازمان ملل، گروهی از کارشناسان این سازمان در ژنو با انتشار بیانیهای با اعلام اینکه از مرگ آرمیتا گراوند شوکه شدهاند خواستار تحقیقات مستقل و فوری در اینباره شدند.
نویسندگان این بیانیه با اشاره به اینکه زنان و دختران نباید برای داشتن پوشش اختیاری مجازات یا با خطر مرگ مواجه شوند، نسبت به تحمیل حجاب اجباری از سوی حکومت با اقدامات سرکوبگرانه به زنان و دختران ایرانی ابراز نگرانی کردند.
جاوید رحمان گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران و موریس تیدبال بینز گزارشگر ویژه اعدامهای فراقضایی از جمله امضاکنندگان این بیانیه هستند.
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد نیز دو روز پیش از برگزاری این نشست از افزایش هولناک احکام اعدام، سرکوب زنان، بازداشتهای خودسرانه و محدود کردن حق آزادی عقیده و بیان، چه در فضای مجازی یا غیرمجازی در جمهوری اسلامی انتقاد کرده بود!
کاربران در شبکههای اجتماعی نیز با انتقاد از ریاست جمهوری اسلامی بر اجلاس «هماندیشی اجتماعی» شورای حقوق بشر سازمان ملل، چنین اقدامی را از سوی سازمان ملل با عباراتی چون «مضحکه»، «سیرک»، «طنز تلخ» و «شرمآور» توصیف کردند. بسیاری از منتقدان درباره اینکه آیا سازمان ملل کارکرد و اهداف اصلی خود را دنبال میکند و در حوزه حقوق بشر و حقوق ملل در جهان کارآمد است ابراز تردید میکنند.