در حالی که جمهوری اسلامی رسما دخالت در حمله هفتم اکتبر به اسرائیل را تکذیب کرده، اما منابع مختلف جمهورى اسلامى در گفتگو با رسانه‌ها مدعی شده‌اند که تهران عملیات «طوفان الاقصی» را با هماهنگی حزب‌الله در لبنان و حماس در غزه طراحی کرده است.
در هفته‌های اخیر، نیروهای کمکی منطقه‌ای «محور مقاومت» به رهبری جمهورى اسلامى، حملات خود را به اسرائیل و نقاط مورد توجه آمریکا در سوریه و عراق افزایش داده‌اند، اقداماتی که می‌تواند منطقه را وارد درگیری‌های تمام‌عیار کند.
در همین حال، به نظر می‌رسد که بازیگران درگیر، مصمم به اجتناب از سناریوی جنگ در سطح منطقه هستند، اگرچه آنها در تعیین دقیق خطوط قرمز نیز کوتاهی کرده‌اند.
نشریه فرانسوى L’Orient-Le Jour در گفتگو با على آلفونه پژوهشگر موسسه کشورهای عربی خلیج فارس در واشنگتن در مورد نقش ایران در جنگ حماس و اسرائیل از او پرسیده، جمهورى اسلامى چه نقشی در مناقشه غزه دارد؟ نیروهای کمکی این کشور تا چه اندازه در منطقه خودمختار هستند؟
وى پاسخ داده: «مقامات ایران با صراحت اعتراف کردند که کشورشان به حماس کمک مالی می‌کند و علی خامنه‌ای، رهبر رژیم ایران، علناً از حمله حماس در هفتم اکتبر به اسرائیل تمجید کرد. تشخیص این پیوند کار سختی نیست. این تهاجم خود دلیلی است براى کمک مالى جمهوری اسلامی ایران به حماس.»
وی گفته: «همه کشورهای خاورمیانه برای دفاع از منافع خود یا از نیابتی‌های غیردولتی در حال حاضر استفاده می‌کنند یا اینکه در آینده استفاده خواهند کرد. هر حکومتی سبک مدیریت خویش را در ارتباط با نیابتی‌های خود توسعه داده است. کشورهای عربی عموماً رویکردی آزادانه در قبال نیروهای نیابتی خود در پیش می‌گیرند که گاهی منجر به فاجعه‌هایی مانند حملات ١١ سپتامبر ٢٠٠١ می‌شود. از سوی دیگر، اسرائیل و رژیم ایران معمولاً در مدیریت گروه‌های وابسته به خود مشارکت نزدیک‌تری دارند و برای پیچیده‌تر نشان دادن مسائل، برخی از نیابتی‌ها از استقلال بیشتری نسبت به دیگران برخوردارند.»
علی آلفونه تأکید کرده: «آنهایی که منابع مالی متنوع، منابع تسلیحاتی و پشتیبانی تدارکاتی و غیره دارند، کمتر توسط حامیان مالی خود مدیریت می‌شوند. تا آنجا که به حزب‌الله و نقش آن در جنگ غزه مربوط می‌شود، تصور من این است که نه رژیم جمهورى اسلامى و نه رهبران حزب‌الله نمی‌خواهند لبنان را وارد این درگیری کنند. به احتمال زیاد نقش حزب‌الله در دکترین دفاعی حکومت ایران منصرف کردن اسرائیلی‌ها از بمباران تأسیسات هسته‌ای آن کشور است. چرا حکومت تهران باید از چنین بازدارندگی به نفع غزه و حماس که راحت‌تر قربانی می‌شوند صرف نظر کند؟»
على آلفونه در پاسخ به این پرسش که به نظر می‌رسد از خطوط قرمزی که بطور مبهم توسط «محور مقاومت» تعریف شده، مانند حمله زمینی گسترده اسرائیل یا تداوم تحمیل رنج بر فلسطینیان، بدون ایجاد واکنش بزرگی عبور شده، پس اهداف جمهوری اسلامی ایران چیست؟ گفته: «جمهوری اسلامی هیچ خط قرمزی در مورد حماس یا مردم فلسطین ندارد. از دیدگاه رژیم ایران، حماس تنها یک مهره یکبار مصرف در بازی بزرگ شطرنج با اسرائیل است و مردم فلسطین تنها عواملی فرعی هستند. جمهورى اسلامى در اولین روز جنگ، هفتم اکتبر، به هدف عینی خود دست یافت: توافق احتمالی اسرائیل و عربستان برای عادی ساختن روابط دیپلماتیک میان دو کشور را که رژیم ایران با آن مخالف است، برای مدت نامعلومی به تعویق افتاد. ارتش و سرویس‌های امنیتی ایران از موساد تحقیرهای زیادی را متحمل شده‌اند. حکومت تهران به عنوان یکی از حامیان دیرینه حماس، خوشحال است که از راه دور و با انکار مسئولیت، با انجام یک حمله غافلگیرانه به درون خاک این کشور در مقیاسی بی‌سابقه از زمان جنگ اکتبر ١٩٧٣ از اسرائیل انتقام گرفته است. مهمتر از همه، تهاجم حماس به اسرائیل اسطوره شکست‌ناپذیری دولت یهود را که گنبد آهنین و دیوارهای سیمانی آن باعث شد تا ایده صلح با فلسطینی‌ها به عنوان پیش‌شرط عادی‌سازی روابط دیپلماتیک با همسایگان عرب خود را کنار بگذارد، در هم شکست.»
این پژوهشگر در پاسخ به این پرسش که با افزایش تعداد حملات گروه‌های طرفدار رژیم ایران در هفته‌های اخیر، به ویژه علیه منافع ایالات متحده، آیا جمهورى اسلامى می‌تواند خود را در مرکز رویارویی با آمریکا بیابد؟ چنین پاسخ می‌دهد: «در حال حاضر هیچ تهدید مستقیمی به شکل حمله علیه جمهوری اسلامی وجود ندارد. رژیم ایران مدعی است که در حمله حماس به اسرائیل در ٧ اکتبر دست نداشته و آمریکا و اسرائیل هم وانمود می‌کنند که آن را باور کرده‌اند! به عبارت دیگر، به نظر می‌رسد هیچیک از بازیکنان علاقه‌ای به گسترش جنگ غزه ندارند. با این حال، تهران مایل است محاسبات اسرائیل و ایالات متحده را در منطقه پیچیده کند که بیانگر رویدادهای کوچک در مرز اسرائیل و لبنان و سایر رویدادهاى جزئی مربوط به نیروهای نیابتی جمهورى اسلامى در یمن و عراق است.»
*منبع: L’Orient-Le Jour
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن
