یورگن هابرماس به همراه سه شخصیت دانشگاهی آلمانی بیانیهای با عنوان «اصول همبستگی» در ارتباط با جنگ غزه که هفتم اکتبر ۲۰۲۳ با حمله تروریستی گروه حماس علیه اسرائیل آغاز شد، منتشر کرده است. علاوه بر هابرماس، فیلسوف ۹۴ ساله که یک مرجع فکری و اخلاقی در کشورش به شمار میرود، کلاوس گونتر حقوقدان و همچنین دانشمندان علوم سیاسی، نیکول دایتلهوف و راینر فورست این بیانیه را امضا کردهاند.
این بیانیه دوشنبه ۱۳ نوامبر در وبسایت مرکز پژوهشی «اصول هنجاری» (Normativ Orders) وابسته به دانشگاه گوته در فرانکفورت منتشر شده است. هابرماس که یکی از مشهورترین تئوریهای وی درباره مفهوم ارتباط و زبان و درک و گفتگو به عنوان مهمترین ابزار برقراری مناسبات و همزیستی در جوامع بشری است، پیشتر علیه جنگ اوکراین نیز موضع گرفته و همزمان با تهدیدات روسیه در فوریه ۲۰۲۳ درباره وقوع جنگ جهانی سوم هشدار داده بود.
متن کامل این بیانیه را که کیهان لندن به فارسی ترجمه کرده میخوانید:
«وضعیت کنونی که بر اثر حملهی بیرحمانه حماس که فراتر از آن تصورناپذیر است و واکنش اسرائیل به آن به وجود آمده، به موجی از اعلام مواضع و برگزاری تظاهرات اخلاقی و سیاسی انجامیده است. ما معتقدیم که با وجود تمام نظرات متضادی که بیان میشوند، باید برخی اصولی را که نمیبایست آنها را مورد مناقشه قرار داد، رعایت کرد. زیربنای این اصول، همانا به درستی همبستگی با اسرائیل و یهودیان در آلمان است.
قتل عام توسط حماس با این قصد که زندگی یهودیان را بطور کلی نابود کند، اسرائیل را به تلافی در مقابل آن واداشت. درباره اینکه این تلافی متقابل و موجه چگونه انجام شود به شکل بحثبرانگیز گفتگو میشود. متناسب بودن اقدام، اجتناب از قربانیان غیرنظامی و پیشبرد جنگ با چشمانداز صلح در آینده میبایست اصول راهنما باشند. با وجود تمام نگرانیهایی که درباره سرنوشت ساکنان فلسطین وجود دارد اما وقتی نیات نسلکشی به اقدامات اسرائیل نسبت داده میشود، آنگاه معیارهای قضاوت کاملا به حاشیه رانده میشود.
به ویژه آنکه روش اسرائیل به هیچ وجه واکنشهای یهودستیزانه را توجیه نمیکند، خاصه در آلمان. اینکه زنان و مردان یهودی بار دیگر مورد تهدیدات جسمی و جانی قرار بگیرند و از خشونت فیزیکی در خیابانها هراس داشته باشند، تحملناپذیر است. درک دموکراتیکی که جمهوری فدرال آلمان بر اساس الزام احترام به کرامت انسان از خود دارد با آن فرهنگ سیاسی مرتبط است که در پرتو جنایات انبوه دوران نازی، زندگی یهودیان و حق موجودیت اسرائیل از عناصر اصلی و به ویژه شایستهی حفاظت آن است. تعهد به این اصل برای همزیستی سیاسی ما یک امر بنیادی است. حقوق اساسی مانند آزادی و مصونیت جسمانی و همچنین حفاظت در برابر افتراهای نژادپرستانه، اموری تقسیمناپذیرند و برای همگان بطور برابر معتبر است. به این اصول همه آن کسانی نیز باید پایبند باشند که در کشور ما احساسات و باورهای یهودستیزی را پشت انواع دستاویزها پروردهاند و اکنون فرصتی مساعد یافتهاند تا آنها را بیمهار ابراز کنند.
نیکول دایتلهوف، راینر فورست، کلاوس گونتر و یورگن هابرماس»