قیمت مواد خوراکی در یک سال گذشته با افزایش قابل توجهی روبرو شده و همچنان در روزهای گذشته گزارش‌هایی از افزایش قیمت انواع کالاهای خوراکی از تُن ماهی تا مرغ و تخم‌مرغ منتشر شده است.
گزارش‌های مرکز آمار ایران و گزارش‌های میدانی از افزایش قیمت خوراکی‌ها بیانگر گران شدن روزافزون سبد مصرفی خانوارها در ایران است. میانگین قیمت برخی اقلام لبنیاتی در مناطق مختلف ایران در طول یک سال اخیر ۷۰ تا ۸۰ درصد رشد داشته است.
قیمت کنسرو ۱۸۰ گرمی تُن ماهی در حد فاصل مهر ۱۴۰۱ تا مهر سال جاری حدود ۱۱۰ درصد جهش داشت و به ۷۵ هزار تومان رسیده بود. در دو ماه گذشته نیز قیمت تُن ماهی با افزیش دیگری روبرو شد و اکنون هر کنسرو به ۱۰۵ هزار تومان رسیده است.
گزارش مرکز آمار ایران از تورم آبان‌ماه نیز نشان می‌داد که قیمت ۵۳ قلم کالای خوراکی با افزایش روبرو شده است. در آبان‌ماه گوجه فرنگی و کدو سبز بیشترین افزایش قیمت را از میان ۵۳ قلم کالای اصلی سفره خانوار داشته‌اند بطوری که گوجه طی یک ماه با ۴۶/۲ درصد و کدو سبز با ۱۳/۵ درصد افزایش قیمت مواجه شده است.
تداوم تورم در آبان‌ماه؛ شکست وعده رئیسی درباره نصف شدن رقم تورم
مرکز آمار ایران در گزارش جدیدی از متوسط قیمت محصولات و هزینه خدمات کشاورزی در تابستان ۱۴۰۲ اعلام کرده که قیمت گوسفند زنده طی یک سال گذشته ۱۶۰ درصد افزایش یافته است. در این گزارش آمده که قیمت هندوانه ۳۹۳۰۰ ریال و متوسط قیمت خربزه ۷۴/۸۱ ریال بوده است که به ترتیب نسبت به فصل تابستان سال قبل ۶۴/۴ و ۱۰۲/۹ درصد افزایش داشته است. همچنین متوسط قیمت خیار ١٧٧٨٣٨ ریال بوده است که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۱۰۲ درصد افزایش داشته است.
همچنین در بخش میوه‌های دانه‌دار، در تابستان ۱۴۰۲، متوسط قیمت سیب درختی ١٨٣۴٩٢ ریال بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۵١/٨ درصد افزایش داشته است. همچنین متوسط قیمت انگور ١۶٩٩٣٩ ریال بوده است که نسبت به فصل مشابه سال قبل ٣۵/۶درصد افزایش داشته است.
گوسفند زنده رکورددار افزایش قیمت در تابستان ۱۴۰۲
طبق گزارش جدید مرکز آمار بالاترین درصد افزایش قیمت در میان محصولات غذایی و کشاورزی در تابستان ۱۴۰۲ متعلق به گوسفند و گاو زنده با افزایش قیمت به ترتیب ۱۶۰ و ۱۴۴ درصد بوده و گوجه با کاهش ۱۳/۵ درصدی، بالاتر از جو، عدس، سیب زمینی… pic.twitter.com/tOoeXOvT8Y
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 7, 2023
در روزهای گذشته قیمت اغلب اقلام خوراکی با افزایش بیشتری روبرو شده است. قوطی ۹۰۰گرمی رب گوجه‌فرنگی طی چند هفته گذشته افزایش قیمت داشته یک قوطی ۷۰۰ گرمی رب گوجه به ۷۵ هزار تومان رسیده است.
نوشابه‌های ۵/۱ لیتری که تا چهار ماه قبل با قیمت ۱۵۸۰۰ تومان فروخته می‌شدند نیز الان با قیمت ۲۹۹۰۰ تومان عرضه می‌شوند. قیمت یک بسته ۲۰ عددی تخم مرغ نیز در نیمه آذرماه به ۱۱۰ هزار تومان رسید.
امروز شنبه ۱۸ آذر ۱۴۰۲ نیز قیمت مرغ در بازار از ۱۰۰ هزار تومان عبور کرده است و مراکز دولتی نیز مرغ را در محدوده ۸۰ هزار تومان به صورت محدود و سهمیه‌بندی عرضه می‌کنند.
ایوب فصاحت مدیر عامل سازمان میادین میوه و تره‌بار در یک برنامه تلویزیونی در واکنش به افزایش قیمت‌ها در بازار گفته که «وزارت جهاد کشاورزی وعده داده مشکل صف‌های میادین برای مرغ حل می‌شود و در سطح شهر هم قیمت پایین می‌آید.»
تن ماهی برای سومین بار گران شد!
داود فکوری رئیس اتحادیه سوپرمارکت‌ها و مواد پروتئینی تهران با اشاره به افزایش قیمت طیفی از کالاها گفت: تن ماهی از ابتدای سال تاکنون سه مرتبه گران شده و قیمت این محصول از ۳۵ هزار تومان در ابتدای سال اول به ۷۵ هزار تومان و الان هم به ۹۹ هزار تومان… pic.twitter.com/NEwX7LiCai
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) December 5, 2023
محمد مختاریانی نایب‌رییس سندیکای کنسروسازی کشور با اشاره به کاهش مصرف تُن ماهی گفته بود: در حالی که تُن ماهی غذای کارگری و دانشجویی بود، در حال حاضر خیلی از مردم به خاطر قیمت بالا، این کالا را از سبد خرید خود حذف کرده‌اند.
محمد مختاریانی گفته بود تولیدکنندگان تُن ماهی ی براساس قیمت خرید مواد اولیه با لحاظ میزان سود قانونی، قیمت محصولات خود را تعیین می‌کنند و به دنبال این افزایش قیمت، آمار فروش کاهش یافته و شماری از کارخانه‌ها و برندهای تولید تن ماهی نیز تعطیل شده‌اند.
روزنامه «جهان صنعت» در گزارشی درباره افزایش هزینه معیشت در ایران نوشته «هر چه از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد نه‌تنها معیشت مردم بهبود نمی‌یابد که رو به فروپاشی می‌رود و اقشار متوسط و ضعیف به چاه فقر سقوط می‌کنند؛ چاهی که گویا در حال فراخواندن تک‌تک جامعه به سوی خود است؛ امیدی به شرایط بهتر نیست، قشر متوسط و کارگر نیز با کار کردن در چند شیفت باز هم از پس هزینه‌های سرسام‌آور زندگی برنمی‌آیند. نه مسکنی دارند و نه پس‌اندازی برای خرید آن بعد از صد سال! راهکار چیست و چه باید کرد. مسوولان چه زمانی از خواب خوش غفلت بیدار می‌شوند و سروسامانی به آشفته بازار گرانی می‌دهند، مشخص نیست! آنچه مسلم است فاصله مردم و دولت به قدری افزایش یافته که دیگر نمی‌توان این شکاف را به آسانی پر کرد.»
افزایش قیمت مواد خوراکی ارتباط مستقیمی با افزایش جمعیت فقیر در کشور دارد. اقشار حقوق‌بگیر به دلیل درآمدهای ناچیز سبد مصرفی محدودی دارند و درآمد خود را در طول ماه برای موارد حیاتی و ضروری مانند مواد خوراکی و اجاره‌بها هزینه می‌کنند. این اقشار دیگر بودجه‌ای برای مواردی چون سفر و تفریح و ورزش ندارند. در چنین شرایطی افزایش تورم مواد خوراکی باعث تحمیل فشار تورمی بیشتری بر این اقشار می‌شود. در چنین شرایطی سقوط این خانوارها به زیر خط فقر با سرعت بیشتری روبرو می‌شود.
اینهمه در حالیست که نه تنها برنامه حمایتی از سوی جمهوری اسلامی برای این اقشار در نظر گرفته نمی‌شود بلکه حتی آمارهای فقر نیز دستکاری می‌شود و ادعایی در رابطه با کاهش فقر مطرح می‌شود.
مرکز پژوهش‌های مجلس به تازگی در گزارشی مدعی شده که نرخ فقر در کشور در سال‌های ۹۶ تا ۹۹، ۱۰ درصد زیاد شد و از ۲۰ درصد به ۳۱ درصد رسید، ولی طی دو سال گذشته مجدد به ۳۰ درصد کاهش یافت.
هر چند این گزارش از خطر افزایش نرخ فقر با توجه به کاهش فاصله طبقه متوسط با خط فقر خبر داده اما ادعای کاهش نرخ فقر در حال حاضر با تردیدهایی روبروست.
وبسایت «اکو ایران» در واکنش به ادعای مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به گزارش بانک جهانی اشاره کرده و نوشته که داده‌های بانک جهانی نشان می‌دهد که نرخ فقر ایرانیان از ۲۰ درصد در سال ۲۰۱۱ به ۲۸.۱ درصد در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است. همچنین طبق این آمار، ۴۰ درصد از ایرانیان در معرض فقیرشدن قرار دارند.
بانک جهانی در گزارشی به بررسی «فقر و توزیع رفاه» در ایران طی یک دهه گذشته پرداخته است. طبق این گزارش، فاصله زمانی بین سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۲۰، دهه از دست رفته اقتصاد ایران است.
به نوشته اکوایران، بر اساس گزارش بانک جهانی تحت عنوان «فقر و توزیع رفاه»، خانوارهای ایرانی براساس سطح درآمد به ۵ گروه (چندک) تقسیم شده‌اند. هر یک از این گروه‌ها شامل ۲۰درصد از جمعیت است و از کمترین درآمد به بالاترین درآمد ردیف شده است. بر این اساس، گروه اول شامل ۲۰درصد فقیر و گروه آخر شامل ۲۰درصد ثروتمند است.
داده‌های بانک جهانی نشان می‌دهد که نرخ فقر ایرانیان از ۲۰ درصد در سال ۲۰۱۱ به ۲۸.۱ درصد در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است. همچنین طبق این آمار، ۴۰ درصد از ایرانیان در معرض فقیرشدن قرار دارند. به عقیده این نهاد، فاصله زمانی بین سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۲۰ دهه از دست رفته اقتصاد ایران است که در آن رشد اقتصادی پایین را همراه با افزایش تورم داشته است.
