یک عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی گفت: «در بازدیدی که از مدارس کودکان کار داشتیم، نزدیک به دو الی سه هزار دانش‌آموز در این مدارس مشغول به تحصیل ولی نوع درس خواندنشان با سایر دانش‌آموزان متفاوت بود. آنها فرصت نمی کنند مثل سایر دانش‌آموزان، کلاسشان را در طول یکسال تحصیلی سپری کنند و شاید سه سال طول بکشد تا یک پایه را تمام کنند.»
شیوا قاسمی‌پور نماینده مجلس شورای اسلامی با اعلام این مطلب به وبسایت رکنا گفت: «در این دوره از مجلس، چند باری به منظور بازدید، به کانون اصلاح و تربیت رفته‌ایم. برای بازدید و اکثر بچه‌هایی که آنجا بودند افغانستانی هستند؛ البته در این کانون‌ها به آنها کمک می‌شود تا مشکلاتشان حل و فصل شود.»
در همین حال علیرضا زاکانی شهردار تهران ۵ دی‌ماه در یکی از آخرین وعده‌های خود اعلام کرده بود که بستر کودکان کار در پایتخت برچیده خواهد شد.
به گفته وی، برخی از افراد که در محلات ضایعات را جمع‌آوری و خریداری می‌کردند کار غیرقانونی انجام می‌دادند و طی بررسی‌ها مشخص شده که این افراد مجوز را تحت عنوان چیز دیگری اخذ کردند و قرار شد جلوی مراکزی که منشاء سوء استفاده و استثمار کودکان با بهای اندک شده است گرفته شود.
در همین ارتباط، سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران نیز پیشتر اعلام کرده بود که حدود ۸۰ درصد کودکان کار اتباع هستند.
به گفته رضا محمدی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران برخی می‌گویند افرادی در زباله به دنبال غذا می‌گردند، اما برخی از این زباله گردها درآمد بالایی دارند. در موضوع کودکان کار حدودا ۸۰ درصد اتباع هستند.
این همه در حالیست که سن کار کودکان در ایران به ۷ سالگی رسیده است.
مدیرعامل انجمن حمایت از کودکان در این زمینه گفته است: «با بدتر شدن شرایط اقتصادی، درآمد پدر دیگر کفاف خرج‌ها را نمی‌دهد و کوچک‌ترین عضو، که تنها هشت سال دارد مجبور می‌شود به سراغ کار برود.»
به گفته وی، کودکان در حالی ناچار هستند برای تأمین بخشی از هزینه‌های خانواده کار کنند که همزمان با افزایش شمار کودکان کار، شمار کودکان بازمانده از تحصیل هم افزایش داشته است.
این همه در حالیست که چندی پیش شورای شهر تهران، سرپناه و پناهگاه کودکان کار دروازه غار را از آنها گرفت.
در همین زمینه مدیرعامل موسسه «یاریگران کودکان کار پویا» ۱۸ آذر به وبسایت رکنا گفته بود «در دوره قبل و در صحن علنی شورای شهر تهران، مصوبه‌ای طرح و تصویب شد که بر اساس آن، قرار شد فضایی را به ما در دروازه غار اختصاص دهند اما متاسفانه در دوره جدید شورای شهر، این ملک به فروش رفت و با وجود مدارکی که در دست داشتیم هیچ فضایی در اختیار ما قرار نگرفت.»
در آبان ۱۴۰۱ محمدرضا حیدرهایی سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از افزایش شمار کودکان کار و خیابان خبر داده بود که منجر به راه‌اندازی مراکز بیشتر نگهداری از این گروه شده است.
وی گفته بود: «در حال حاضر ۵۰۰ کودک بدسرپرست و بی‌سرپرست کار و خیابانی در ۲۰ مرکز نگهداری از کودکان بهزیستی در سراسر کشور نگهداری می‌شوند.»
وی با بیان اینکه سازمان بهزیستی به عنوان بزرگترین سازمان اجتماعی و مسئول رسیدگی به امور کودکان کار و خیابانی است، گفته بود: «به منظور کاهش آمار کودکان کار در چهارراه‌ها و خیابان‌ها باید خانواده‌های آنها توانمند شوند که در این راستا سازمان بهزیستی مراکزی را تحت عنوان مراکز آموزشی، حمایتی کودک و خانواده تاسیس کرده است و در حال حاضر ۶۲ مرکز در این زمینه فعالند.»
به گفته حیدرهایی، در هر استان از کشور یک مرکز آموزشی حمایتی کودک و خانواده تاسیس شده اما به دلیل «افزایش تعداد کودکان کار در تهران» ۲۱ مرکز از این تعداد، در پایتخت راه‌اندازی شده و فعال هستند.
طبق اعلام این مقام مسئول، تا کنون ۷۰۰۰ کودک کار و خیابانی در ایران شناسایی شده‌اند ولی بر اساس برآوردها ۱۴ هزار کودک کار و خیابانی در کشور وجود دارد.
حیدرهایی با اشاره به اینکه ۸۵ درصد کودکان کار و خیابانی شناسایی شده در کشور، «اتباع خارجی» هستند، توضیح داده بود که در شهر تهران از مجموع کودکان کار و کودکان خیابانی شناسایی و جذب شده ۶۳ درصد اتباع خارجی هستند.
از تعداد کودکان کار و خیابان خارجی که عمدتا افغان هستند، به گفته حیدرهایی، «۷۰درصد این اتباع خارجی غیرمجازند و اوراق هویتی ندارند و سازمان بهزیستی نمی‌تواند در حوزه توانمندسازی و تحصیل به این کودکان خدمات ارائه دهد و صرفا می‌توانند از حمایت‌های غیرمادی سازمان برخوردار شوند.»
به گفته‌ی او، بسیاری از کودکان شناسایی نشده ممکن است «کودک کار باشند اما کودک خیابانی نباشند. ممکن است این کودکان در سرشماری کارگاه‌هایی که حق بیمه پرداخت می‌کنند، در نظر گرفته نشوند تا حق بیمه پرداخت نکنند. اگر این کودکان ایرانی باشند در سرشماری کارگران لحاظ می‌شوند اما اگر از اتباع باشند، در سرشماری لحاظ نمی‌شوند تا حق بیمه پرداخت نکنند. اتباع غیرمجاز نمی‌توانند به دلیل فقدان برگه هویتی در این زمینه شکایت کنند.»
وی همچنین تاکید کرده بود که در این میان مردم باید بدانند هر کمک مالی و پرداخت پول به کودکان کار و خیابانی در جهت آسیب‌زدن به این کودکان است و باید از پرداخت پول و کمک مالی به این کودکان جلوگیری کنند.
افزایش شمار کودکان کار در آمارهای رسمی؛ هشداری برای سربازگیری حکومت
سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی به کار گرفتن کودکان «صفر تا ۶ سال» را بر اساس قوانین جمهوری اسلامی «جرم» خوانده و از مردم خواسته بود تا «در صورت مشاهده کودکان صفر تا ۶ ساله در حال تکدی‌گری، کار، کار خیابانی و… با مراکز اورژانس اجتماعی ۱۲۳ تماس بگیرند تا همکاران اورژانس بر اساس وظیفه مراجعه و کودک را از شرایط مخاطره‌آمیز دور کنند.»
وی در حالی این ادعا را مطرح کرده بود که پیشتر جمعیت «امام علی» در بیانیه‌ای اعلام کرده بود حکومت جمهوری اسلامی در جریان اعتراضات اخیر شماری از کودکان فقیر را با دادن چند کیسه آذوقه برای سرکوب معترضان به کار گرفته است.
در این بیانیه با اشاره به کودکانی که قبلا تحت پوشش حمایتی این جمعیت بودند، آمده بود: «از برخی کودکان می‌شنویم که دوستان و همکلاسی‌هایشان را برای سرکوب هموطنان به خیابان فرا خوانده‌اند که نه از حق خود، که از ناحق به دفاع برخیزند.»
