سانسور مداوم سینماگران در صدا و سیمای جمهوری اسلامی به دلیل پوشش و مواضع‌شان در حالی اتفاق می‌افتد که مخاطب برای کسب اطلاع از جزئیات هر مراسمی، به راحتی می‌تواند به شبکه‌های اینترنتی موجود مراجعه کند.
شبکه‌هایی که نه تنها اقدام به پخش بدون سانسور مثلا رخدادهای جشنواره «فجر» می‌کنند، بلکه خوش‌تیپ‌ترین سینماگر روز را هم انتخاب می‌کنند و ابایی از نمایش چهره سوپراستارهای سینما ندارند.
تشدید سانسور مراسم سینمایی، فرش قرمز و انکار سینماگران از سوی صدا و سیمای جمهوری اسلامی، قطعا همچون گذشته خدشه‌ای به جنبه اطلاع‌رسانی وارد نمی‌کند بلکه فقط مخاطبان سینما و خود تلویزیون را بیش از پیش کاهش خواهد داد. آنچنان که نمایش ندادن آلات موسیقی در تلویزیون به نابودی و یا انکار ساز و موسیقی از سوی مردم نیانجامید و تنها به کاهش بیش از پیش مخاطبان خود تلویزیون منجر شد.
سانسور مراسم بازگشایی جشنواره «فجر»
صدا و سیما به عنوان رسانه‌ای که ادعای ملی بودن دارد (و مدت‌هاست که مردم آن را «میلی» می‌نامند) در پخش مراسم افتتاحیه جشنواره فیلم «فجر» دست به قلع و قمع هنرمندان و به ویژه زنان زد. ماجرا از ابهام‌آمیز بودن پخش زنده تلویزیونی مراسم بازگشایی سی و سومین دوره جشنواره فیلم «فجر» شروع شد و در نهایت صدا و سیما که از سال ۹۱ اقدام به پخش مستقیم این مراسم کرده بود، این بار فقط از طریق رادیو آن را به صورت زنده پخش کرد.
اگر چه دلایل سانسور و اعمال نظر در جزئیات مراسم، همواره روشن و خالی از هر گونه ابهامی است اما این بار حذف کامل زنان سینماگر از مراسم و جایگزین شدن نمای باز حاضرین در سالن، نمایش پوستر جشنواره، لوح تقدیر، سبدهای گل و لوسترهای تالارِ وحدت، محل برگزاری این بازگشایی، چشم‌گیر و بیش از حد انتظار بود. هر چند احسان کرمی مجری برنامه‌ی بازگشایی به شرکت کنندگان در ابتدای مراسم «نوید» پخش نشدن زنده مراسم را داد و اعلام کرد که حاضرین می‌توانند راحت باشند!
آنچه صدا و سیما از مراسم بازگشایی جشنواره فیلم «فجر» به روی آنتن برد، به جز «کلوزآپ» مردان و برخی زنان با پوشش چادر، چیز دیگری نبود. ضمن اینکه حتی در برخی نماها دوربین از ثبت عوامل زن روی صحنه هم دزدیده می‌شد.
این حذف و سانسور واقعیت، نه فقط شامل حال سینماگران مغضوبی چون فاطمه معتمدآریا شد، بلکه همسران سینماگران مرد را هم در برگرفت. به حدی که هنگام تقدیر از همسران رضا کیانیان، مهدی فخیم‌زاده یا محمد مهدی دادگو هیچ تصویری از آنها پخش نشد.
گزارش تصویری صدا و سیمای جمهوری اسلامی از مراسم بازگشایی، چنین القا می‌کرد که گویی هیچ زنی در مراسم حضور ندارد حتی اگر سخنرانی کند یا جایزه بگیرد! اما تصاویر «لانگ شات» از غوغا بیات، فاطمه معتمدآریا، رخشان بنی اعتماد، مهتاب کرامتی، ویشکا آسایش، رویا تیموریان، مهناز افشار در حالی پخش شد که جایزه‌ی بزرگداشت رویا تیموریان به پاس سال‌ها بازیگری‌اش به وی داده شد و مهناز افشار یکی از مجریان افتخاری مراسم بود.
نکته جالب توجه در گزارش صدا و سیما از این مراسم، پخش تصاویر شوهران سینماگران زن به جای خود آنها بود. به طوری که وقتی رخشان بنی اعتماد پشت تریبون حضور داشت، دوربین جهانگیر کوثری را نشان می‌داد!
این حذف و سانسور، دامان غوغا بیات عضو هیات داوران بخش «تیزر» یا پیش‌پرده‌ی این دوره از جشنواره را هم گرفت و دوربین به گرفتن «لانگ شات» از همه اعضای هیات داوران قناعت کرد.
سانسور گزارش صدا و سیما از این مراسم به حذف زنان ختم نشد، بلکه سخنان برخی از سینماگران هم به طور کامل سانسور شد. از جمله صحبت‌های محسن امیریوسفی کارگردانی که همواره با معضل توقیف فیلم‌هایش روبرو بوده است.
سخنان امیریوسفی درباره عدم پخش تیزر تلویزیونی و نداشتن تبلیغات شهری فیلم‌اش «خواب تلخ» که ۱۲ سال توقیف بود، سانسور شد. ضمن اینکه نارضایتی او از عدم راهیابی مجدد فیلم تازه‌اش «آشغال‌های دوست‌داشتنی» که ۳ سال از توقیف‌اش می‌گذرد، نیز پخش نشد.
این کارگردان سینما با اشاره به معروف‌ترین شعار انتخاباتی حسن روحانی «من سرهنگ نیستم، حقوقدانم» گفت: «امیدوار بودیم که آن حقوقدانی که آقای روحانی بدان اشاره می‌کردند در سینمای ایران هم جاری باشد که این اتفاق نیفتاد و سازمان سینمایی حکم یک پادگان نظامی‌را برای من پیدا کرد.»
سخنان کوتاه مهناز افشار در ستایش فاطمه معتمدآریا هم مشمول سانسور شد. این بازیگر سینما که به عنوان مجری مهمان روی صحنه حضور داشت، گفت: سلام به امید برای پایان خودسری‌ها و سلام به بانوی سینمای ایران.
افشار که زندگی‌اش در سال‌های اخیر با حواشی بسیاری مواجه بوده و شاید بالاترین آمار تکذیبه و جوابیه‌ها را داشته باشد، از جمله بازیگرانی بود که کمترین دلایل مشخص را علاوه بر نوع پوشش وی می‌توان برای سانسورش از صدا و سیما پیدا کرد. ازدواج او با پسر محمدعلی رامین معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی‌در دوره دوم ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد و تفارق و اختلافی که بین او و خانواده همسرش وجود دارد، افشار را به بازیگری پرحاشیه بدل کرده است.
این بازیگر سینما در واکنش به اقدام صدا و سیما در صفحات شخصی خود در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «به استقبال جشنواره فیلم فجر رفتیم در حالی که متاسفانه بخشی از صحبت‌های من توسط صدا و سیما سانسور شد. سلامی‌کردم به هنر و هنرمند و سینما و البته سلام کردم به امیدی برای «پایان» تمام «خودسری»ها در کشورم و سلامی‌به بانوی بزرگ سینمای ایران؛ فاطمه معتمدآریا کام‌تان تلخ نشود. به امید روزهای خوب پیش رو و اتفاقات زیبا برای سینمای ایران».
سخنان فاطمه معتمدآریا درباره احمد حامد، همسرش، در پخش مراسم بازگشایی از صدا و سیما سانسور شد. پس از اینکه محمد دادگو تهیه‌کننده سینما از روزهای سختی که همسر فاطمه معتمدآریا پشت سر می‌گذارد سخن گفت، فاطمه معتمدآریا که روی سن حضور داشت در حالی که اشک‌هایش جاری شده بود گفت: «من در تمام اتفاقات اخیر گریه نکردم ولی حالا که آقای دادگو از همسرم حرف زد اشک‌ام در آمد. مطمئنا بار سنگینی روی دوش همسران هنرمندان است که واقعا برای همسر من سنگین‌تر است. خودتان می‌دانید چرا.»
شاید تنها بازیگری که از سانسور صدا و سیما نصیب کمتری برد، مریلا زارعی باشد. چنان که دوربین تصویر بسته صورت او را بدون «هدروم» نشان داد و در بخش اهدای جایزه یادبود سیاح طاهری به همسرش و سخنرانی سیدزهرا حسینی (نویسنده کتاب دا) دوربین تصویر او را که لبخند می‌زد، نشان داد.
سینماگران را به استودیوی صدا و سیما هم راه نمی‌دهند
اما سانسورها به مراسم بازگشایی این جشنواره پایان نیافت و در اولین روز نمایش فیلم‌های جشنواره، از ورود عوامل فیلم «نیمه شب اتفاق افتاد» به استودیوی ویژه صدا و سیما ممانعت به عمل آمد. این اتفاق با اعتراض شدید حامد بهداد بازیگر این فیلم روبرو شد، به حدی که در نشست مطبوعاتی، تلویزیون را رسانه‌ای ورشکسته خواند که هیچ کس آن را نمیبیند.
بهداد گفت: «به عنوان یک ایرانی جذاب نیست که تلویزیون کشور خودش را نمیبیند، شاید در وهله اول ندیدن تلویزیون جالب باشد و نوعی لج کردن به حساب بیاید اما بعد از آن به این فکر می‌کنیم که اینجا خانه ماست، چرا نباید مخاطب داشته باشد.»
تینا پاکروان کارگردان «نیمه شب اتفاق افتاد» که سابقه همکاری با صدا و سیما را در پروژه «کلاه پهلوی» داشته است، خواستار رفع اختلافات مدیران صدا و سیما و وزارت ارشاد اسلامی شد.
گوهر خیراندیش بازیگر فیلم «نیمه شب اتفاق افتاد» که در همان روز با کلاه و شال گردن حاضر شده بود، با اشاره به نوع پوشش خود گفت: «من لباسم شبیه سریال کلاه پهلوی بود اما می‌ترسیدند، در برنامه شجاع نوری نشانم دهند. به همین دلیل من از شرکت در برنامه هفت و نقد ۴ انصراف دادم.»
علیرضا شجاع نوری، شادمهر راستین و نیما حسنی‌نسبت، کارشناسان برنامه تلویزیونی «نقد سینمای ایران»، از راه ندادن عوامل این فیلم به استودیوی برنامه‌شان ابراز تاسف کردند. شجاع نوری آرزو کرد این آخرین شبی باشد که این گونه اتفاقات می‌افتد و مشکل را در بعضی مدیریت‌های میانی صدا و سیما دانست.
شادمهر راستین هم گفت: «حامد بهداد بازیگری است که نقش شهدا را بازی کرده و ستاره اسکندری، رؤیا نونهالی بازیگران موجهی هستند و تینا پاکروان هم کارگردان زن مستقلی است که بدون حمایت خاصی به موفقیت رسیده و حیف است که اجازه نمی‌دهند آنها با مخاطبان‌شان ارتباط برقرار کنند.»
چندی پیش هم ممانعت از حضور محسن امیریوسفی در این برنامه، حاشیه‌ساز شده بود. به این ترتیب حذف و سانسور بازگشایی جشنواره فیلم «فجر» امسال نیز به دنبال اختلافات «صدا و سیما» و «سینما» ادامه یافت که به نظر می‌رسد در مراسم پایانی و اعطای جوایز نیز هم‌چنان بر جا باشد.
