هفته‌هاست دسترسی مردم ایران به اینترنت بسیار محدودتر از گذشته شده است. تقریباً اغلب «ویپیان»هایی که قبلاً برای بازکردن پیام‌رسان‌هایی مثل واتساپ، تلگرام و اینستاگرام استفاده می‌شد از کار افتاده است.
ویپیانهای فعال که اکنون به صورت غیررسمی در بازار به فروش می‌رسد یا بسیار گران است یا با وجود هزینه زیاد برای خرید یا شارژ آن در کوتاه‌مدت از سرویس خارج می‌شوند.
نه فقط مردم بلکه کارشناسان می‌گویند اغلب ویپیانهای موجود در بازار توسط باندهای وابسته به حکومت به فروش می‌رسند و برای سودآوری بیشتر پس از مدتی قطع می‌شوند تا سود بیشتری به جیب بزنند.
همزمان رسانه‌های داخلی ایران گزارش دادند که اخیرا با ابلاغ یک مصوبه از سوی شورای عالی فضای مجازی استفاده از فیلترشکن «غیرقانونی» تلقی می‌شود. این مصوبه پیشتر به تایید رهبر جمهوری اسلامی رسیده است.
جمهوری اسلامی به شهروندان:
ما خودمان از پلتفرم‌های بین‌المللی استفاده می‌کنیم؛ برای شما فیلتر می‌کنیم! حق هم ندارید از فیلترشکن استفاده کنید!در حالی که زمامداران جمهوری اسلامی، از رهبرش گرفته تا مقامات پایین‌دست و تبلیغاتچی‌هایش، از پلتفرم‌های بین‌المللی و شبکه‌های اجتماعی با… pic.twitter.com/MdBWPZCYRx
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) February 20, 2024
محمدامین آقامیری دبیر شورای عالی فضای مجازی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی، سه‌شنبه اول اسفند مصوبه شماره سه جلسه نود و ششم این شورا را برای اجرا ابلاغ کرد.
در این مصوبه آمده که «استفاده از ابزارهای پالایش‌شکن [فیلترشکن] ممنوع می‌شود، مگر مواردی که دارای مجوز قانونی باشد.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به قطع شدن ویپیان در ایران و اقدامات جمهوری اسلامی برای محدودتر کردن دسترسی کاربران به اینترنت آزاد بطور تلویحی وعده داد آمریکا اقداماتی برای افزایش دسترسی مردم ایران به اینترنت انجام خواهد داد.
خبرنگار بخش فارسی صدای آمریکا روز چهارشنبه دوم اسفندماه از ماتیو میلر پرسید، «مرکز ملی فضای مجازی در ایران استفاده از ویپیان را ممنوع کرده است، آیا مردم ایران باید نگران دسترسی به اطلاعات از جهان خارج باشند یا مثل گذشته در جریان تظاهرات ضدحکومتی، آمریکا اقدام خواهد کرد؟»
وی پاسخ داد: «این تصمیم تازه یادآور آن است که رژیم ایران تا کجا از مردم خود و توانمندی آنها زمانی که بدون مانع به اینترنت و اطلاعات دسترسی داشته باشند، وحشت دارد. اختلال در اینترنت که [رژیم] ایران در گذشته مورد اجرا گذاشت میلیاردها دلار خسارت به اقتصاد آن کشور وارد کرد و خسارات زیادی به تجارت زد و نیز البته مردم را از اطلاعاتی که برای تصمیم‌گیری در مورد زندگی و آینده خود به آن نیاز دارند محروم کرد. حمایت از آزادی اینترنت در ایران همچنان کانون اصلی تلاش‌های ما برای حمایت از حقوق‌بشر در این کشور است.»
وی همچنین گفت: «همانطور که گفتید در گذشته در اوج اعتراضات سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ از هر سه نفر یک نفر از مردم ایران از ابزارهای ضدسانسور و امنیتی دیجیتال آمریکا مثل ویپیان استفاده می‌کردند و میلیون‌ها نفر از مردم ایران از آن ابزارها تا به امروز استفاده می‌کردند، بنابراین نمی‌خواهم در مورد اقداماتی که ما در آینده اتخاذ خواهیم کرد صحبت کنم ولی همانطور که گفتم حفظ آزادی اینترنت و اطمینان از دسترسی مردم ایران به اینترنت کانون اصلی اقدامات ما در رابطه با آن کشور خواهد بود.»
این مقام وزارت خارجه آمریکا در مورد فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی نیز گفت: «معاون ابرام پیلی نماینده ویژه در امور ایران در وین بود تا با رافائل گروسی ملاقات کند… او مراتب قدردانی آمریکا را به‌دلیل تلاش‌های گسترده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد نظارت بر فعالیت‌های ایران و پیگیری سؤالات بی‌پاسخ منتقل کرد… [رژیم] ایران کماکان همکاری نمی‌کند و ما بطور جدی در مورد توسعه برنامه اتمی ایران نگرانیم که هیچ هدف معتبر غیرنظامی ندارد از جمله ادامه تولید اورانیوم غنی‌شده با غلظت بالا که موضوع مذاکرات امروز بود.»
