مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی اعلام کرده که حدود ۲۸ درصد از مساحت کشور در معرض سیلابهای شدید قرار دارد که جمعیتی بالغ بر۵۶ میلیون نفر در این محدوده زندگی میکنند.
با گذشت دو هفته از وقوع سیل در استان سیستان و بلوچستان، همچنان شهروندان سیلزده با مشکلات زیادی روبرو هستند و بیماریهای پوستی و عفونی در میان سیلزدگان شیوع پیدا کرده است.
جمهوری اسلامی در حالی نمیتواند بحران پس از بروز سیل یا دیگر رخدادهای طبیعی را مدیریت کند که آمارها نشان میدهد حدود یک سوم مساحت کشور با ۵۶ میلیون نفر جمعیت ساکن در معرض سیلابهای شدید قرار دارند.
بارندگی شدید در هفته دوم اسفندماه سبب بروز سیلاب در استان سیستان و بلوچستان شد. ۱۶ شهرستان و یکهزار و ۹۴۷ روستا دچار سیبزدگی و آبگرفتگی شدند. برای روزهای متوالی ۱۷۸ روستا در جنوب استان در محاصره سیل قرار گرفتند و مسیرهای تردد به این روستاها بسته شد یا عبور و مرور با دشواری صورت میگرفت.
طی روزهای گذشته فعالان مدنی و شهروندان زیادی به شیوه امدادرسانی و مدیریت بحران در مناطق سیلزده اعتراض و انتقاد کردند.
سامان دادن به مناطق سیلزده آنقدر طولانی شده که بر اساس آخرین گزارشها بیماریهای پوستی و عفونتهای زنانه افزایش چشمگیری پیدا کرده است. بیشتر زنان سیلزده در حال حاضر به سوزش ادرار و بیماریهای قارچی مبتلا شده و بسیاری از کودکان و بزرگسالان هم دچار زخمهای پوستی شدهاند.
عامل اصلی بروز این بیماریها در میان سیلزدگان نبود آب سالم و مخلوط شدن فاضلاب با آب در این مناطق بوده است. مصرف این آب آلوده همچنین سبب مشکلات گوارشی کودکان هم شده است.
زن جوانی که آموزگار یکی از مدارس نوبندیان دشتیاری است در گفتگو با روزنامه «شرق» از افزایش عفونت در بین دانشآموزانش گفته است: «من خودم وقتی میخواهم برای تدریس به مدرسه بروم تا زانو در آب میمانم، همین باعث شده تمام پوست پای من در این چند روز سیل زخم شود. چون این آبی که الان مانده، اصلا تمیز نیست و مردم میگویند با فاضلاب هم ترکیب شده است… با دانشآموزانم هم که صحبت میکردم همه میگفتند به دلیل استفاده از آب برای توالت و حمام، خارش گرفتهاند… یعنی به خاطر آب مصرفی همه مریض شدهاند. این آب راکد باعث افزایش پشه مارالیا هم شده است. ما زنها باید با همین آب حتی لباسهایمان را بشوییم که این موضوع آلودگی لباسهای ما را بیشتر میکند.»
یاور ایزدپناه آموزگار دیگری که در جنگارک شاغل است میگوید با گذشت دو هفته از سیل همچنان این روستا آبگرفتگی دارد. او گفته «رفت و آمد به این منطقه مشکل و الان بیشتر خانههای ما از کاه و گل است و باران خسارت خیلی زیادی به خانهها زده است. یعنی خانههای زیادی آوار شده است. روستای ما خیلی «گالی» دارد، یعنی در زمین حفرههای بزرگی ایجاد میشود و در آن هم آب جمع میشود. مثل فرونشست زمین بسیار خطرناک است که در این مدت که سیل آمده بیشتر شده است.»
او افزوده که «سیل باعث شده کل زمینهای کشاورزی از بین برود و در کنارش دامهای بسیاری تلف شدهاند. حتی دامهای که زنده مانده بودند هم یکی یکی در حال تلفشدن هستند.»
سیل سیستان و بلوچستان؛ سوختبران و فعالان مدنی بار دولت را به دوش میکشند
هفته گذشته نیز امیر بلوچ فعال مدنی منطقه دشتیاری درباره وضعیت مناطق سیلزده به «ایلنا» گفته بود که «مردم حتی آب آشامیدنی سالم هم ندارند و در حالی که زیرساختها از جمله جادهها نابود شده، طی روزهای گذشته تنها چند کیلو لوبیا یا برنج میان مردمی توزیع شده که همه زندگیشان در سیل از بین رفته است.»
عبدالواحد نبوی عضو شورای یکی از روستاهای منطقه هم تأکید کرده که با نیم کیلو برنج و لوبیا مشکلات مردم حل نمیشود و اگر مسئولان واقعا میخواهند کمکی به مردم کنند باید بولدوزر و تراکتور بیاورند و راهها را باز کنند.
عبدالواحد نبوی گفته فقط آمدهاند آب چند مدرسه را تخلیه کرده و رفتهاند. او افزوده «امروز نیاز مبرم ما، خاکبرداری زمینهای کشاورزیست؛ تراکتور و بولدوزر باید به ما بدهند؛ هیچکس نیامده ببیند ما واقعاً به چی نیاز داریم، یک بولدوزر به روستا ندادند؛ حتی خسارات کشاورزی را برآورد نکردهاند. چاههای فاضلاب مردم هم خراب است و به امان خدا رها شده…»
امیر بلوچ هم تأکید کرده که «بیایند بولدوزر و لودر در اختیار مردم بگذارند تا لااقل خودشان آببندها و زمینهای کشاورزی را تعمیر کنند؛ بعد از این، این مردم چه باید بکنند؟ اگر زیرساختها را درست نکنند، مردم اینجا کلاً بیکار میشوند؛ اینجا شرکت و کارخانه نیست؛ راه نان درآوردن فقط کشاورزی دیم است؛ اگر این راه بسته شود، مردم باید با یارانه زندگی کنند؛ با یارانه نان خالی هم نمیشود خرید…»
وضعیت اسفناک مردم سیلزده در سیستان و بلوچستان نمونهای از شیوه امدادرسانی و مدیریت بحران جمهوری اسلامی پس از بروز هر سیل و زلزلهای در سالهای گذشته است. این در حالیست که ایران با خطر وقوع پیدرپی زلزله و سیل روبروست.
وبسایت «تجارت نیوز» با استناد به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی درباره بارانهای سیلآسا در ایران نوشته متوسط بارندگی در ایران یک سوم متوسط جهانی است، اما هر بار که بارش شدیدی هم آمده، خسارتهای زیادی به بار آورده است.
این گزارش با اشاره به سیلابهای ویرانگر سالهای گذشته از جمله سیل در سیستان و بلوچستان در روزهای اخیر تا سیل لرستان در سال ۱۳۹۸ نوشته که «ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و مشخصات زمینشناختی آن یکی از ۱۰ کشور حادثهخیز جهان است.»
پیشتر مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی با استناد به دادههای سازمان مدیریت بحران کشور نوشته بود که در ۱۰ سال گذشته بطور میانگین سالانه ۱۲۷۵۹ زلزله در کشور به رخ داده است. همچنین در این مدت حدود ۴۵۰۰ سیلاب در ایران ثبت شده است.
بر اساس برآورد سازمان جنگلها و مراتع نیز حدود ۲۸ درصد از مساحت کشور در معرض سیلابهای شدید قرار دارند؛ به عبارتی حدود ۵۶ میلیون نفر از جمعیت کشور در معرض سیل هستند که از این تعداد حدود ۱۵ میلیون نفر از این تعداد در معرض سیل «با شدت بالا» قرار دارند.
وقایع طبیعی خسارتهای اقتصادی زیادی را نیز برای ایران در پی داشته است که در این میان بیشترین زیان اقتصادی ناشی از رخدادهای طبیعی طی ده سال گذشته مربوط به خشکسالی با ۴۵/۵ درصد و زلزله و سیل به ترتیب ۳۰/۴ درصد و ۲۳/۷ درصد بوده است.