مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری اطلاعات و بودجه سازمان زمین‌شناسی از مهاجرت گسترده دانش‌آموختگان رشته‌های مرتبط با معدن خبر داده و گفته «امروز نصف نیروی انسانی متخصص خود را از دست داده‌ایم.»
رضا جدیدی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری اطلاعات و بودجه سازمان زمین‌شناسی در گفتگو با روزنامه «جهان صنعت» از کاهش ۵۰ درصدی نیروهای متخصص و دانش‌آموخته رشته‌های مرتبط با معدن در کشور خبر داده است.
این مقام سازمان زمین‌شناسی درباره وضعیت نیروی انسانی شاغل در بخش معدن کشور گفته در سه سال اخیر پدیده مهاجرت در رشته‌های مختلف را شاهد هستیم به صورتی که از مهاجرت فردی به مهاجرت گروهی تبدیل شده است. متاسفانه در بخش زمین‌شناسی اکتشاف همچنین پدیده‌ای را شاهد هستیم.
او از تغییر روند «مهاجرت فردی» به «مهاجرت گروهی» خبر داده و گفته «دیده می‌شود دانشجویان به کشورهایی که در همسایگی ما هستند و تازه فعالیت‌های معدنی را شروع کرده‌اند می‌روند چراکه آینده کاری خود را بهتر از ماندن در ایران می‌بینند.»
رضا جدیدی معتقد است که «زنگ خطر» برای کمبود نیروی انسانی به صدا درآمده و افزوده که «وقتی نیروی انسانی متخصص را از دست می‌دهیم ناچار می‌شویم برای انجام فعالیت‌ها از نیروی خارجی استفاده کنیم. کما اینکه در رشته‌های دیگر از جمله پزشکی شاهد ورود پزشک خارجی به کشور بودیم. الان هم در مرحله‌ای هستیم که در برخی گرایش‌های معدنی به ورود خدمات فنی مهندسی نیاز داریم.»
به گفته مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری اطلاعات و بودجه سازمان زمین‌شناسی «طی سال‌های اخیر نیاز مطالعات اکتشافی با نیروی انسانی متخصص را به دلیل ضعف پشتیبانی و ضعف نظام برنامه‌ریزی از دست داده‌ایم.»
او از مهاجرت نیروهای متخصص و تحصیلکرده در زمینه معدن خبر داده و گفته «تبلور نیروی انسانی متخصص از دانشگاه‌ها شکل می‌گیرد اما متاسفانه طی ۱۰سال گذشته دانش‌آموختگان رشته گرایش‌های زمین‌شناسی، جغرافیا و معدن در کلیه گرایش‌ها حدود ۵۴درصد افت داشته است. بنابراین امروز نصف نیروی انسانی متخصص خود را از دست داده‌ایم. اوج معدنکاری و فعالیت‌های زمین‌شناسی که در سال‌های قبل‌تر داشته‌ایم امروز به نصف رسیده است!»
روزنامه فرهیختگان نیز در شماره امروز دوشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ به «چالش‌های سرمایه‌گذاری در بخش معدن» پرداخته است.
بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی مرکز ملی آمار، در حالی که تعداد معادن از سال ۶۵ تا ۱۴۰۱ افزایش یافته اما شمار معادن فعال در کشور کاهش یافته است!
این گزارش همچنین با استناد به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نوشته «ایران به‌لحاظ ذخائر معدنی جزو ۱۰ کشور نخست جهان و اولین کشور خاورمیانه است و ۷ درصد ذخایر معدنی جهان در کشورمان جای دارد. این در حالیست که غنای منابع و ذخایر عظیم معدنی، ایران را یکی از غنی‌ترین مناطق جهان از نظر توانایی تأمین مواد اولیه مورد نیاز صنعت کرده اما این ظرفیت درآمدزا همچنان بی‌استفاده مانده است.
سعید عسکرزاده، دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران به روزنامه «فرهیختگان» گفته «با وجود اینکه ما در این سال‌ها به شدت بحث واگذاری معادن و مزایده‌های دولتی را شاهد بودیم که قاعدتا باید منجر به بالا رفتن تعداد معادن فعال کشور می‌شد اما وضعیت حوزه معادن در شرایط مطلوبی قرار ندارد.»
معادن ایران نیازمند سرمایه‌گذاری و تجهیزات؛ مافیا از واردات ماشین‌آلات جلوگیری می‌کند
شاید یکی از مهم‌ترین دلایل مشکلات در بخش معدن «فراهم نبودن شرایط کسب و کار برای حوزه معدن» باشد؛ سعید عسکرزاده با اشاره به این نکته گفته «ما با یک افت کیفی فضای کسب و کار در حوزه معدن مواجه هستیم که نسبت به بقیه بخش‌های توسعه‌ای کشور اعم از صنعت نفت و یا انرژی بیشتر متاثر شده است. گویی که یک اتفاق هماهنگی در دولت و مجلس در حال وقوع بوده که شرایط را برای کسب‌وکارهای معدنی سخت کرده است.»
او همچنین نسبت به «تاب‌آوری» شرکت‌های فعال در حوزه معدن ایران هشدار داده و گفته برخی از این شرکت‌ها در آستانه تعطیلی هستند.
به گفته دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران شرایط کنونی معادن و شرکت‌های فعال در زمینه معدن «تلنگری است برای مجموعه نظام حکمرانی که اگر قرار است حوزه معدن پشتوانه توسعه کشور باشد، نگاه و رویکرد کنونی به آنچه هدف ساختار نظام حکمرانی است منجر نخواهد شد. ما در شرایط فعلی شرایط مطلوبی برای معدنکاری و معدن‌داری نداریم.»
رضا امیدوار تجریشی رئیس خانه صمت جوانان نیز معتقد است کاهش شدید سرمایه‌گذاری در بخش معدن دلائل مختلفی است: «در حال حاضر مشکل در نوسازی ماشین‌آلات معدنی، فعالیت با ماشین‌آلات فرسوده و عدم سرمایه‌گذاری در این زمینه بهره‌وری معادن را کاهش داده و از جذابیت این بخش برای ورود سرمایه‌گذار جدید کاسته است. عوارض‌های تعیین‌شده برای مواد معدنی به‌بهانه جلوگیری از صادرات مواد خام از سوی دولت اقدام اشتباه دیگری است که در سال گذشته شاهد آن بودیم. در حال حاضر حتی بر سر تشخیص نوع ماده خام نیز بحث وجود دارد. از سوی دیگر معادن ما نیازمند سرمایه‌گذاری خارجی است. اگر بخواهیم در حوزه معدن تمرکز کنیم نیاز داریم از سرمایه‌گذاران خارجی استفاده کنیم.»
