احمد رأفت – ۱۵ مهر سال گذشته (۷ اکتبر ۲۰۲۳) حمله تروریستی و غافلگیرانه حماس و جهاد اسلامی به غیرنظامیان در اسرائیل که بیش از ۱۲۰۰ کشته برجای گذاشت و حدود ۲۴۰ نفر نیز به گروگان گرفته شدند، آغاز جنگ جدیدی بود که هنوز هم ادامه دارد.
در حملات زمینی و هوائی اسرائیل به باریکه غزه تا کنون نزدیک به ۴۰ هزار فلسطینی کشته شدند که بسیاری از آنها شهروندان عادی بودند و در هیچ گروه شبه‌نظامی فعالیت نداشتند. باریکه غزه در بیش از ۷ ماهی که از آغاز این جنگ می‌گذرد به ویرانه‌ای تبدیل شده که بازسازی آن در خاتمه این جنگ ماه‌ها و شاید چندین سال به طول بیانجامد و به بیش از ۴۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد. البته هزینه سرمایه‌گذاری برای بازسازی اقتصادی این باریکه در خاتمه این جنگ، که همچنان مشخص نیست کی و چگونه به پایان خواهد رسید، هنوز تخمین زده نشده و بستگی به عوامل بسیاری دارد.
این جنگ که بدون شک حماس و جهاد اسلامی با مشارکت مستقیم جمهوری اسلامی آنرا آغاز کرده‌اند، در هفته‌های اخیر به موجی از اعتراض‌ها در باریکه غزه دامن زده است.
ابو لیلا سعود روزنامه‌نگار فلسطینی که در باریکه غزه سابقه طولانی همکاری با رسانه‌های اروپائی را به عنوان مترجم دارد و در روزهای گذشته توانست با خانواده‌اش به مصر پناه ببرد، در گفتگو با کیهان لندن می‌گوید «مردم عاصی از این جنگ و گرفتار آوارگی و گرسنگی و غم از دست دادن دوستان و نزدیکان‌شان، اسلامگرایان افراطی را مسئول می‌دانند و روز به روز خشم آنها از عملکرد حماس، جهاد اسلامی و دیگر گروهک‌های مسلح افزایش پیدا می‌کند.»
ابو لیلا در ادامه می‌افزاید «اگرچه هنوز حماس (که نام رسمی آن «حرکت مقاومت اسلامی» است) کنترل باریکه غزه را در دست دارد و اعضای گروه‌های مسلح قادر هستند با ارعاب و تهدید و حتی کشتن کسانی که به عملکرد آنها اعتراض دارند، مانع از گسترش اعتراض‌ها شوند، ولی در خیابان‌ها و در صف‌های طولانی تهیه غذا مردم به سران حماس فحش می‌دهند و آنها را جانی و خائن می‌خوانند و روز به روز بر تعداد کسانی که معتقدند باید این گروه‌ها، و به ویژه حماس و جهاد اسلامی را وادار کرد که این باریکه را یکبار برای همیشه ترک کنند تا بلکه نوری خارج از این تونل وحشت و ویرانی دیده شود افزوده می‌شود.»
این روزنامه‌نگار با سابقه می‌گوید «اگر در گذشته آنهائی که معتقد بودند رهبران حماس زندگی‌شان را به فنا خواهد داد از ترس این مردان مسلح سکوت می‌کردند، امروز دیگر حاضر نیستند که ادامه حکومت آنها بر این باریکه و بر زندگی خود را بپذیرند و کم نیستند کسانی که به هر طریقی اطلاعات در رابطه با حضور افراد مسلح وابسته با حماس، جهاد اسلامی و هر گروه مسلح و افراطی دیگر را به نظامیان اسرائیلی منتقل می‌کنند، زیرا به این نتیجه رسیده‌اند که مسئولیت این جنگ که چند ده هزار کشته و شمار بیشتری زخمی برجای گذاشته است، با رهبران حماس است که سال‌هاست حکومت در غزه را قبضه کرده‌اند.»
ابو لیلا می‌گوید «اهالی غزه روزانه از خود می‌پرسند چرا رهبران حماس و جهاد اسلامی تصمیم گرفتند این باریکه و ساکنانش را قربانی سیاست‌های توسعه‌طلبانه آیت‌الله‌های تهران کنند. مردم می‌پرسند با حمله ۷ اکتبر به شهروندان غیرنظامی اسرائیلی، حماس و جهاد اسلامی چه اهدافی را در نظر داشتند و فکر می‌کردند این اقدام نظامی غیر از جنگی که بیش از ۷ ماه است ادامه دارد و تنها مرگ و ویرانی به همراه داشته است چه پیامد دیگری می‌توانست داشته باشد؟!»
این روزنامه‌نگار فلسطینی می‌گوید «امروز پرسشی که ذهن سه میلیون اهالی غزه را به خود مشغول کرده است، آینده این باریکه است. آیا پایان این جنگ را می‌توان آغازی برای آینده‌ای بدون خشونت و با تضمین حداقل‌ها برای یک زندگی با کرامت دانست؟ یا این باریکه باز به موقعیت برزخی قبل از ۷ اکتبر باز خواهد گشت؟ اهالی غزه تحمل جنگی دیگر، کشته‌های بیشتر، و فقر و گرسنگی بی‌پایان را ندارند. این اولین بار نیست که ما درگیر جنگی با اسرائیل می‌شویم که هیچگونه دستاوردی برای ما غیر از ویرانی نداشته است.»
حماس در سال ۱۹۷۸ میلادی در بحبوحه «انتفاضه اول» توسط شیخ احمد یاسین با انشعاب از شعبه فلسطینی اخوان المسلمین شکل گرفت و در ابتدای تشکیل به عنوان حرکتی برای تضعیف سازمان «الفتح» به رهبری وقت یاسر عرفات و «جبهه آزادیبخش فلسطین» به رهبری وقت جرج حبش از حمایت جناح‌هائی از دولت و ارتش اسرائیل نیز برخوردار بود. حماس در سال ۲۰۰۷ میلادی، با خروج از دولت وحدت ملی که پس از انتخابات سال ۲۰۰۶ تشکیل شده بود، با شبه‌کودتائی نظامی کنترل باریکه غزه را به دست گرفت و هواداران «الفتح» و «جبهه آزادیبخش فلسطین» و حکومت خودگردان را کنار گذاشت و بسیاری را مجبور به مهاجرت به کرانه باختری رود اردن و یا پذیرفتن حکومت خود در سکوت کرد.
ابو لیلا در ادامه‌ی گفتگو با کیهان لندن می‌گوید «حکومت حماس در ابتدا از حمایت اهالی غزه که از فساد گسترده در حکومت خودگردان و سازمان الفتح ناراضی بوده و به تنگ آمده بودند برخوردار بود، ولی پس از مدت کوتاهی متوجه شدند که حاکمان جدید بیش از قبلی‌ها سرگرم دزدی و غارت اموال عمومی و به یغما بردن کمک‌های بین‌المللی هستند، با این تفاوت که آنها تحت شعار مقاومت در مقابل اشغالگران اسرائیلی ما را درگیر چندین جنگ ویرانگر نیز کردند.»
برای این روزنامه‌نگار فلسطینی، «تجربه نشان داده است که با تروریسم، جنگ و درگیری نمی‌توان به اشغال سرزمین‌های فلسطینی پایان داد، بلکه باید به دنبال راه و کار سیاسی در چارچوب مذاکرات با دولت اسرائیل با نظارت نهادهای بین‌المللی و کشورهای غرب و جهان عرب بود. حماس تا کنون به چندین جنگ با اسرائیل دامن زده است و ما هرگز یک قدم هم به خواست خود که تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی است نیز نزدیک که نشده‌ایم هیچ بلکه فاصله ما با این خواست برحق افزایش نیز پیدا کرده است. تنها راه ممکن برای پایان دادن به این بحران چند ده ساله مذاکره و گفتگو است و زمین گذاشتن اسلحه شرط اساسی آغاز این روند است. تا زمانی که اسلحه حرف اول را بزند، نمی‌توان هیچ مذاکرات جدی و منطقی را آغاز کرد.»
در ژانویه سال ۲۰۲۳ طی یک پروژه ویدئوهایی از سوی «مرکز ارتباطات صلح» (سی‌پی‌سی ) متشکل از کارشناسان و پژوهشگران کشورهای مختلف مستقر در ایالات متحده آمریکا تهیه شد که در همکاری با کیهان لندن انتشار یافت. در این ویدئوها با شماری از شهروندان غزه گفتگو شده بود که همین مواضع را در مخالفت با حماس و غارت و دزدی و فساد و جنگ‌طلبی حماس بیان کرده‌اند. این شهروندان آرزوی یک زندگی آرام و امن و در رفاه و همچنین صلح با همه کشورهای منطقه از جمله اسرائیل دارند.
