فرزاد یوشانلو – نه سال پس از آنکه ماریوس ویزر در مجمع عمومی «اسپورت آکورد» با پیشنهاد اختصاص دادن بخشی از درآمد خالص کانال تلویزیون المپیک به ورزشکاران، موضوع توجه به وضعیت معیشتی آنها را به سرتیتر خبرها تبدیل کرد، World Athletes عنوان کرده است که ۵۰ هزار دلار جایزه نقدی به قهرماناناش در المپیک ۲۰۲۴ پاریس پرداخت خواهد شد.
در همین ارتباط، توماس باخ رییس کمیته بینالمللی المپیک در میزگردی که به صورت آنلاین برگزار شده بود ضمن مخالفت خود با پرداخت هرگونه جایزه نقدی در مسابقات ورزشی و بازیهای المپیک، آنرا مغایر با آییننامههای موجود در فدراسیونهای بینالمللی ورزش (IFs) برشمرد و با نام بردن از WA تاکید داشت که روشهای مناسبتری میبایست برای حمایت از ورزشکاران و توسعه زیرساختهای ورزش مورد توجه قرار بگیرد.
وضعیت معیشت ورزشکاران از یک طرف ارتباط تنگاتنگی دارد با وضعیت اقتصادی کشور محل سکونت آنها، با این توضیح که اساسا چه اندازه از ثبات سیاسی و اجتماعی برای توسعه زیرساختهای ورزش در کشورهای در حال توسعه و توسعهنیافته وجود دارد تا فدراسیونهای بینالمللی ورزش و کمیته بینالمللی المپیک تشویق به سرمایهگذاری بشوند و از طرف دیگر ارتباط پیدا میکند با سیاست گذاریهای کلان IFs و IOC که توسعه جغرافیایی ورزش تا چه مقدار دغدغه فکری آنها را در عرصه تجارت شکل میدهد.
از این حیث، میزان مشارکت ورزشکاران در مسابقات جهانی و حتا المپیک با مشوقهایی که فدراسیونهای بینالمللی ورزش برای ورزشکاران در نظر میگیرند، ارتباط پیدا میکند. نگاه آماری نیز گویای این نکته است که هنوز بسیاری از کشورهای آفریقایی، آمریکای جنوبی و خاورمیانه، در بسیاری از رشتههای ورزشی که ورزشکاران نیازمند امکانات و وسایل ورزشی هستند شرکتکننده ندارند.
پرداخت جوایز نقدی به قهرمانان، چاره کار نیست
صرف نظر از اینکه به گفته توماس باخ پرداخت جوایز نقدی به قهرمانان با آیین نامههای فدراسیونهای بینالمللی ورزش در تضاد است، اینگونه پرداختها احتمال بروز فساد، زد و بندهای داوری و مهندسی در توزیع مدالها را نیز افزایش میدهد.
تجربه نشان میدهد، دولتهایی که مبالغی به ورزشکاران در ازای قهرمان شدن پرداخت میکنند با معضل مصرف داروهای انرژیزا و دوپینگهای سیستماتیک نیز دست به گریبانند. همچنین رانتهای حکومتی نیز در سایه اینگونه پرداختها شکل میگیرد و فاکتور «شایستهسالاری» و «رقابت منصفانه» را به حاشیه میراند. اساسا این موضوع که به بهانه ارتقاء سطح معیشت ورزشکاران، برای معدود کسانی که قهرمان المپیک میشوند جوایز نقدی در نظر گرفته شود تبعیضآمیز است. در صورتی که بخش قابل ملاحظهای از ورزشکاران بنا به هر دلیلی هنوز امکان کافی برای ورزش کردن و یا شانس حضور در مسابقات بینالمللی و المپیک را ندارند.
باید تسهیلات لازم را برای حضور ورزشکاران در مسابقات بینالمللی مهیا کرد
فراهم آوردن تسهیلات لازم برای آماده ساختن ورزشکاران جهت شرکت در مسابقات رسمی که منجر به کسب سهمیه برای بازیهای قارهای و المپیک میشود همراه با اختصاص دادن منابع مالی یا فاندهای محدود برای تهیه بلیت هواپیما و هتل برای آندسته از ورزشکارانی که امکانات مالی کافی در اختیار ندارد نه فقط به بهبود معیشت ورزشکاران کمک خواهد کرد بلکه توسعه جغرافیایی ورزش را آن هم در عرصه قهرمانی رقم میزند.
از این رو قبل از اینکه پروژه پرداخت جوایز نقدی را بدون داشتن ساز و کارهای نظارتی در اذهان قهرمانان زنده کنند میبایست به فکر بهبود وضعیت ورزشی آندسته از ورزشکارانی بود که نه دسترسی به منابع آموزشی دارند و نه بنیه مالی برای مسافرت و شرکت در مسابقات بینالمللی.