بهرام فرخی – در دهه گذشته، شاهد ورود سرمایه‌داری به فاز جدیدی بوده‌ایم که با نام جهانی‌سازی یا گلوبالیزاسیون شناخته می‌شود. این تحول اساسی همچنان ادامه دارد و تاثیرات عمیقی بر ساختارهای سیاسی و اقتصادی جهان گذاشته است.
در این فاز جدید، مرزهای ملی که در گذشته به عنوان موانعی بر سر راه رشد سرمایه‌داری عمل می‌کردند، رفته‌رفته کارآیی خود را از دست می‌دهند. به دنبال این روند، حتی سیاستمداران و حکومت‌های سیاسی نیز ممکن است به عنوان موانع جدیدی بر سر راه سرمایه‌داری شناخته شوند. بجای آنها، تکنوکرات‌ها برای پیشبرد و اداره حکومت‌ها انتخاب خواهند شد.
دلایل تحول
برای درک این تغییرات، کافیست کمی به روندهای جاری توجه کنیم. سرمایه در ذات خود سیّال است و مرز نمی‌شناسد. تصمیم‌های سیاسی معمولاً زمان‌بر و پر هزینه هستند. در حالی که سرمایه‌داری نیاز به تصمیم‌گیری‌های سریع و کارآمد دارد. در این شرایط، کشورها و جوامع آینده باید مانند شرکت‌ها و هلدینگ‌های کاپیتالیست اداره شوند تا بتوانند در این نظام پیچیده و پویا جایگاهی پیدا کنند.
نگرانی‌های احزاب سیاسی
در این دورنمای جدید، احزاب چپ و راست با چالش‌های خاص خود مواجه هستند. احزاب چپ نگران از دست دادن پایه‌های سیاسی خود و ایجاد یک جامعه بدون حمایت‌های اجتماعی برای طبقات ضعیف‌تر جامعه هستند. در مقابل، احزاب راست با خطر از دست دادن هویت ملی که پایه اجتماعی آنها را تشکیل می‌دهد، روبرویند. رشد کم جمعیت بومی و هجوم روزافزون مهاجران کار از کشورهای دیگر که برای سیستم سرمایه‌داری حیاتی است، احزاب راست را وادار به واکنش و ایجاد ترس و دلهره در رای‌دهندگان کرده است.
واکنش‌های اخیر
این واکنش‌ها در چند سال اخیر و انتخابات مختلف به وضوح مشاهده می‌شود و احتمالاً تا یک دهه ادامه خواهد داشت. با این حال، در نهایت سیستم سرمایه‌داری و رشد اجتماعی جوامع غربی ادامه خواهد یافت و احزاب راست نیز با تمام مقاومت‌ها و شعارهای ملی‌گرایانه‌شان مجبور به پذیرش پیشرفت و رشد اجتماعی خواهند شد.
امید به آینده
تاریخ نشان داده است که پیشرفت همواره به جلو حرکت کرده است. امید بشریت در این است که با به کار گرفتن هوش مصنوعی و زندگی رباتیک، نوعی رفرم در داخل سیستم سرمایه‌داری ایجاد شود. این تغییرات نه تنها اجتناب‌ناپذیر هستند بلکه می‌توانند راهگشای آینده‌ای بهتر و پایدار باشند.
در این راستا، جهانی‌سازی به عنوان یک فرآیند پیچیده و چندوجهی نیازمند بازنگری‌های مداوم و انطباق با شرایط جدید است. تنها با این رویکرد می‌توان به آینده‌ای امیدوار بود که در آن همه افراد جامعه، فارغ از مرزهای جغرافیایی و تفاوت‌های فرهنگی، بتوانند از مواهب پیشرفت و رشد بهره‌مند شوند.
*بهرام فرخی دانش‌آموخته علوم سیاسی و روابط بین‌الملل از دانشگاه رم و ساکن ایتالیا است.
