در شهرستان «چوار» در ایلام تنها در طول یک هفته، سه نفر به‌دلیل فقر و فلاکت اقدام به خودکشی کردند. دو نفر از آنها کارگران یک شرکت پیمانکاری پتروشیمی چوار بودند و نفر سوم همسر یکی دیگر از کارگران اخراج‌شده بوده است.
یکی از کارگرانی که طی هفته گذشته خودکشی کرده کارگر بیکارشده‌‌ی پیمانکاری «پتروشیمی ارغوان گستر» بود که ۲۷ تیرماه با ریختن بنزین به روی خود قصد داشت خودکشی کند. او اکنون به دلیل عفونت شبکیه چشم و عفونت لوزه‌هایش به درمان نیاز دارد. همکارانش می‌گویند برای ۸۱۲ هزار تومان پول قطره چشم‌اش، از دوستان و آشنایان تنها ۴۸۳ هزار تومان برایش جمع‌آوری کرده‌اند.
این کارگر در یکی از روستاهای اطراف «چوار» زندگی می‌کند و پس از بیکاری حتی برای تأمین یک وعده غذای روزانه هم به کمک نیاز دارد.
کارگرِ دیگری که قصد داشته شبانه در قبرستان جان خود را بگیرد، جوانی ۲۹ ساله است. این کارگر حقوق کارگری‌اش را برای مادر بیمار و برادر معلولش خرج می‌کرده و پول یارانه هم به حساب نانوای محل واریز می‌شده چرا که نان را به صورت نسیه می‌خریده و نانوا هر ماه با مبلغ یارانه، هزینه نان فروخته شده را حساب می‌کردند؛ به گفته کارگران، پدیده خرید نان نسیه و تسویه با کارت یارانه در چوار و روستاهایش فراگیر است!
سومین خودکشی نیز اقدام به خودکشی همسر یکی از کارگران اخراج شده کارخانه است. کارگران گفتند که بیکاری همسر و فقر و ناتوانی در تهیه نیازهای اساسی زندگی دلیل خودکشی نافرجام این زن بوده است.
خبرگزاری «ایلنا» با انتشار این خبر نوشته حدود ۱۲۰ نفر از کارگرانِ پیمانکاریِ این پتروشیمی، در ۴۰ روز گذشته، با نزدیک شدن به پایان پروژه راه‌اندازی و رسیدن موعد فعالیت خط تولید کارخانه، اخراج شده‌اند.
مدیران این مجموعه به کارگران گفته‌اند که «پروژه ساخت تمام شده و دیگر به کارگران نیازی نیست و ظرفیت جذب وجود ندارد.»
کارگران اما معتقدند این ادعا تنها بهانه‌ای برای اخراج آنها بوده چرا که در طی ماه‌های گذشته شماری کارگر غیربومی در این پتروشیمی استخدام شده‌اند.
کارگران اخراج شده به «ایلنا» گفته‌اند که «برای ما که زمین‌های کشاورزی‌مان را در همجواری با پتروشیمی از دست داده‌ایم، تنها راهِ امرار معاش، کارگری کردن در پتروشیمی است.»
ساختار رانتی و پارتی‌بازی به اشتغال کارگران نیز رسیده بطوری که کارگران می‌گویند «استادکار، نزدیکان خود را برای کارگری انتخاب می‌کند و دیگران هیچ راهی برای پول درآوردن ندارند.»
خودکشی کارگران در ایران به یک پدیده تبدیل شده و هر چند آمارهای رسمی از آن وجود ندارد اما موارد گزارش و رسانه‌ای شده، نشان از فراگیری اقدام به خودکشی کارگران به دلیل بیکاری و فقر حکایت دارد.
تنها در پتروشیمی چوار ایلام طی دو سال دستکم هفت مورد خودکشی کارگران گزارش شده است. یک سال پیش در چنین روزهایی حیدر محسنی کارگر متأهل و دارای دو فرزند با ۱۸ سال سابقه کار در پتروشیمی چوار ایلام پس از دریافت حکم اخراج، خود را حلق‌آویز کرد و جان باخت.
در روزهای ١۶ و ١٧ امرداد ۱۴۰۱ علی‌محمد کریمی و محمد منصوری، دو کارگر جوان این شرکت پس از اخراج از کار «به دلیل مشکلات خانوادگی و اقتصادی» خودکشی کرده و به زندگی خود پایان داده بودند.
محمد منصوری ۳۲ ساله و پدر دو کودک شانزدهم امرداد ۱۴۰۱ خود را در خانه حلق آویز کرده بود و علی محمد کریمی نیز بعد از گذشت ۲۴ ساعت از حادثه اول، خود را به ضرب گلوله از پای درآورد.
در روزهای ابتدای دی‌ماه ۱۴۰۱ نیز یک کارگر پیمانکاریِ دیگر پتروشیمی چوار ایلام با نام آرش تبرک پس از اخراج با خوردن قرص برنج خودکشی کرد و جان باخت.
چهار خودکشی در پتروشیمی ایلام در یک سال؛ پایان زندگی برای کارگران درگیر با فقر و فلاکت و اخراج
روز دوشنبه ۲۶ تیرماه ۱۴۰۲، یک کارگر ساختمانی به نام علی آخوندی ۲۴ ساله و ساکن زاهدان به علت فقر مالی خودکشی کرده است. این کارگر جوان متأهل بوده و یک پسر ۴ ساله داشته است.
چند روز پیشتر در تیرماه ۱۴۰۲ نیز قدرت صدیق کارگر ۵۸ ساله شرکت قطار رجا بعد از اخراج از سوی مدیریت با پریدن روی ریل قطار و برخورد با لکوموتیو به زندگی‌اش پایان داد.
به گزارش منابع کارگری، این کارگر با بیش از ۲۰ سال سابقه کار و در پی اخراج توسط شرکت و «عدم رد کردن بیمه» اقدام به خودکشی کرد.
یکی از کارگران پروژه مسکن ملی شهر ایلام نیز خردادماه ۱۴۰۲ با رفتن بر روی «کرین تاور» در اعتراض به عدم پرداخت معوقات چهار ماهه خود قصد خودکشی داشته است. همکاران و دوستان این کارگر توانستند او را منصرف کرده و نجات دهند.
در اوایل دی‌ماه سال ۱۴۰۱ محمد، کارگر ۳۸ ساله ساکن خلیل‌آباد به دلیل مشکلات معیشتی ابتدا دو فرزندش را کشت و سپس، خود را حلق‌آویز کرد و جان باخت.
یکی از کارکنان کنتورنویس شرکت آب و فاضلاب شهر لاهیجان تابستان ۱۴۰۱ در اعتراض به اخراج خود، پس از ورود به اداره آب و فاضلاب با بنزین خودسوزی کرد.
یک جوان ۳۰ ساله اهل ایلام نیز امرداد ۱۴۰۱ به دلیل مشکلات معیشتی در یکی از خیابان‌های این شهر خودکشی کرد و جان باخت.
اواسط خردادماه ۱۴۰۱ نیز دو کارگر در ماهشهر در اعتراض به اخراج از محل کار خودکشی کردند. همزمان یک کارگر در یاسوج به دلیل ناتوانی در بدهی ۱۰ میلیون تومانی خودکشی کرد.
در حادثه تلخ دیگری در اردیبهشت سال ۱۴۰۱ دو کارگر نانوایی با نام‌های سیروس و کریم در روستایی در شهرستان ممسنی استان فارس به دلیل مشکلات مالی و پس از اخراج از کار به دلیل افزایش هزینه‌های نانوایی، با خوردن قرص برنج خودکشی کردند و جان باختند.
اینها نمونه‌هایی از خودکشی کارگران در ایران است که فقر و فلاکت گسترده شده از سوی جمهوری اسلامی آنها را چنان ناامید و مستأصل کرده که راه دیگری جز پایان دادن به زندگی برای خود نمی‌بینند.
در این میان کارگران شاغل نیز وضعیت معیشتی مناسبی ندارند و هر سال بیش از پیش به قعر خط فقر رانده می‌شوند.
احسان سلطانی تحلیلگر و پژوهشگر اقتصادی با انتشار نموداری از سقوط ارزش دستمزد نیروی کار در ایران طی سالهای گذشته نوشته «حداقل دستمزد ماهانه نیروی کار به ۱۶۳ دلار در خرداد ماه ۱۴۰۳ رسید، که استمرار روند ۶ سال اخیر است.»
این پژوهشگر اقتصادی نوشته «شوکهای قیمت ارز موجب سقوط ارزش دستمزد نیروی کار به حدود ۱۵۰ دلار در ماه، از سال ۱۳۹۷ شده است.»
به عقیده احسان سلطانی «هدف اصلی و کلیدی حکومت از شوکهای مستمر قیمت ارز در ۶ سال گذشته و دلاریزه کردن اقتصاد، غارت مردم با درآمد ریالی و هزینه دلاری است، که اگر جز این بود بایستی همانند کشورهای با تورم بالا مانند ترکیه یا آرژانتین دستمزدها به صورت مستمر و متناسب با ارزش پول ملی (در برابر ارزهای خارجی) ترمیم شود.»
این پژوهشگر اقتصادی همچنین معتقد است که چشم‌انداز اقتصادی که در دولت چهاردهم دیده می‌شود، به ویژه با رویکردها و دیدگاههای کاندیداهای ریاست جمهوری، امیدوارکننده نیست.
احسان سلطانی تأکید کرده که «نه قرار است وضعیت معیشت مردم بهتر شود، که احتمالا بدتر هم خواهد شد. نه قرار است فساد و غارت اقتصاد کمتر شود، که بیشتر هم خواهد شد. به ویژه این که با شعارهای فریبنده کلیشه ای آزادسازی اقتصاد و …، قرار است الیگارش ها و مافیاهای اقتصادی در چپاول هر چه بیشتر مردم و کشور، آزادتر باشند.»
