حامیان مسعود پزشکیان در حالی که هنوز دولت آغاز به کار نکرده و تیم اقتصادی دولت چهاردهم مشخص نشده، زمینهسازی برای عملی نشدن وعدههای اقتصادی را آغاز کردهاند و از خزانه خالی و تحویل گرفتن اقتصادی ویران سخن میگویند.
در حالیکه حامیان دولت سیزدهم از بهبود شرایط اقتصادی در سه سال عمر این دولت و سپردن «اسب زین شده»ی اقتصاد به دولت پزشکیان سخن میگویند اما در آنسو حامیان وی بلافاصله پس از اعلام پیروزی او در نمایش انتخابات به یاد مشکلات اقتصادی کشور افتاده و از خزانه خالی و بحرانهای پیش رو سخن میگویند.
حامیان پزشکیان میگویند تیم اقتصادی دولت رئیسی کشوری با اقتصاد تعطیل و خزانه خالی به دولت جدید تحویل داده است.
وبسایت «عصر ایران» از رسانههای حامی و مبلغ مسعود پزشکیان در مطلبی نوشته بر اساس نامه رسمی وزیر امور اقتصادی و دارایی به سرپرست ریاست جمهوری که تاریخ یک روز قبل را دارد (۶ مرداد ۱۴۰۳) ، موجودی نقدی خزانه ۱۰/۵ هزار میلیارد تومان است که حدود ۱۷۰ میلیون دلار می شود.
این مطلب افزوده «برای اینکه بدانیم این رقم به معنای واقعی کلمه برای خزانه کشوری مانند ایران در حکم «هیچ» است کافی است بدانیم طبق اعلام رییس سازمان اداری و استخدامی کشور در آبان سال گذشته و قبل از افزایش حقوق های امسال، دولت هر ماه ۱۵۰ هزار میلیارد تومان حقوق و دستمزد به کارمندان می دهد. به عبارت بهتر، موجودی کنونی خزانه ای که دولت سیزدهم تحویل دولت چهاردهم می دهد، تنها برای دادن حقوق ۲ الی ۳ روز کارمندان دولت کفایت می کند.»
در این مطلب آمده دولت سیزدهم همواره مدعی بود توانسته است فروش نفت و درآمدهای ناشی از آن و سایر صادرات و درآمدهای داخلی را به چند برابر دولت قبلی برساند ولی بهرغم آن همه ادعا، خزانه ای با ۱۷۰ میلیون دلار تحویل داده است. اینجاست که باید پرسید ثمره و نشانه آن همه درآمد و ادعای موفقیت های شگرف اقتصادی کجاست؟ سر سفره مردم که نیست! در خرانه هم که نیست! پس کجاست؟!»
پس از ادعای «عصر ایران» درباره خالی بودن خزانه، احسان خاندوزی وزیر اقتصاد دولت سیزدهم در نامهای به محمد مخبر دزفولی سرپرست دولت، توضیحاتی درباره ارقام موجودی و ورودیهای خزانه داد و ادعای «عصر ایران» را رد کرد.
در آنسو روزنامه «کیهان» چاپ تهران هم نوشت «وقتی فهمی نسبت به خزانه نباشد؛ نتیجه این میشود که فکر میکنند خزانه مثل گاوصندوق است. اول سال کل پولها وارد آن میشود و تا آخر سال خرج میشود. موجودی مثبت خزانه در پایان تیرماه، در شرایطی ایجاد شده که دولت از بانک مرکزی تنخواه نگرفته و ۷۰ درصد اوراق بدهی امسال را هنوز نفروخته است؛ یعنی ظرفیتهای درآمدی دیگری برای دولت چهاردهم دست نخورده باقی مانده است و علاوهبر این، امسال بیش از ۱۱۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی وصول میشود. بنابراین، درآمد ارزی و ریالی ماههای آینده هنوز کسب نشده که هزینه شود.»
با اینهمه دعوای اصولگرایان و اصلاحطلبان درباره وضعیت اقتصادی کشور در روزهای تحویل دولت اصولگرای رئیسی به دولت اصلاحطلب پزشکیان بالا گرفته است.
ابراهیم اصغرزاده رئیس کمیته سیاسی جبهه اصلاحات و از حامیان مسعود پزشکیان هم در یادداشتی نوشته برخلاف اینکه دولتمردان سیزدهم مدعی دادن «اسب زین شده» به پزشکیان هستند، ولی آنها «خر لَنگ» تحویل دادهاند.
ابراهیم اصغرزاده نوشته «میراث دولت قبل فقط خر لنگ است آنهم با تعهد هزار و پانصدهزار میلیارد تومان اوراق قرضه و ششصدهزار میلیارد تومان کسری بودجه و ناترازیهای بزرگ در تولید برق و گاز و کمبود سوخت روزانه بنزین. بزرگترین دروغی که میگویند این است که دیدید به رغم تحریم ها، شاخصهای کلان اقتصادی رشد کرده است. این دروغ است.»
این فعال اصلاحطلب همچنین خطاب به رئیس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی نوشته «آقای پزشکیان! مهمترین مشکل توسعه اقتصادی ایران، سیاست خارجی کشور است. باید برای خروج از تله تحریمهای آمریکا، تدابیر فوری با رعایت شئونات و مصالح ملی و تعامل از موضع برابر اتخاذ کنید.»
کنترل تورم، افزایش رونق اقتصادی و تجارت خارجی، عدم افزایش قیمت بنزین، هماهنگ کردن سطح دستمزدها با میزان تورم، حل مشکلات بازنشستگان، بهبود بازار مسکن، قطع دخالت دولت در بازار بورس، آزادسازی واردات اتومبیل، افزایش پوشش بیمه درمانی تا ۷۰ درصد، مدیریت یارانهها به سود دهکهای پایین درآمدی از مهمترین محورهای وعدههای اقتصادی مسعود پزشکیان بوده است.
اصلاحطلبان توضیح نمیدهند در حالی که از شرایط اقتصادی خبر داشتهاند چرا در زمینه بهبود وضعیت به مردم وعده داده و پزشکیان را آماده ایجاد تحولات مثبت و گرهگشایی در حوزه اقتصاد معرفی کردهاند؟!
آنچه امروز در شرایط اقتصاد کشور موجود است نتیجه عملکرد چهار دهه اقدامات تباهکارانه دولتهای مختلف اصولگرا و اصلاحطلب و در انزوا قرار دادن ایران در پی تحمیل نگاه ایدئولوژیک حکومت است؛ موضوعی که اتفاقا مسعود پزشکیان نیز از آن حمایت کرده و در نطق روز تحلیف در صحن مجلس شورای اسلامی نیز به ادامه این مسیر تأکید کرد!
از سوی دیگر جدا از دعوای اصلاحطلبان و اصولگرایان شرایط اقتصادی کشور نامطلوب است و به نظر نمیرسد در صورت تداوم شرایط کنونی روزنه امیدی برای ایجاد گشایشهای اقتصادی وجود داشته باشد.
مرتضی افقه اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه جندیشاپور اهواز شرایط اقتصادی کشور را «اسب فلج» توصیف کرده و گفته «شرایط مالی دولت چهاردهم بهشدت نگرانکننده است و با وجود ادعاهای دولت سیزدهم مبنی بر تحویل خزانه با موجودی مناسب، کارشناسان از بحران مالی و تعهدات سنگین دولت جدید خبر میدهند.»
مرتضی افقه معتقد است اگرچه گفته میشود در دو سه سال گذشته یک و نیم میلیون بشکه نفت فروخته شده است، اما به نظر میرسد این نفت زیر قیمت به فروش رسیده و هزینههای انتقال نیز به دلیل نبود FATF بالا بوده است. بنابراین، دولت به شدت در مضیقه مالی قرار دارد.
این اقتصاددان فضای مذاکره و بهبود وضعیت سیاست خارجی را نیز ناامیدکننده ارزیابی کرده و گفته «ظاهراً آمریکا دیگر آمادگی مذاکره ندارد و حتی اگر دموکراتها در انتخابات پیروز شوند، بعید است تا پایان سال جاری توافقی برای حل مشکل تحریمها حاصل شود.»
او همچنین با انتقاد از برخی برنامههای دولت چهاردهم در زمینه اقتصاد گفته «دولت چهاردهم قصد دارد برخی قیمتها مثل نرخ بنزین را آزاد کند و ارز را تکنرخی کند، اما شرایط اجتماعی و سیاسی کنونی اجازه چنین اقدامی را نمیدهد. دولت باید روی کاهش هزینهها تمرکز کند تا بتواند کسری بودجه را از آن طریق جبران کند.»
تیم اقتصادی دولت پزشکیان هنوز مشخص نشده است؛ از افرادی چون علی طیبنیا و عبدالناصر همتی به عنوان گزینههای وزارت اقتصاد نام برده میشود.
مراسم تحلیف مسعود پزشکیان روز گذشته برگزار شد و او دو هفته فرصت دارد تا فهرست هیئت وزیران پیشنهادی خود را برای گرفتن رأی اعتماد به مجلس شورای اسلامی معرفی کند. با اینهمه سیاستها و خطومشی کلی دولت در حوزه اقتصاد در حال طراحی است.
محمدرضا عارف معاون اول مسعود پزشکیان امروز در نخستین دستور به عنوان معاون اول رئیس جمهور، دستور حمایت از بورس با تزریق منابع از سوی صندوق توسعه ملی را صادر کرد.
این دستور در حالی صادر شده که بازار بورس به انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان رئیس جمهور واکنش مثبتی نشان نداده بود.
بازار سرمایه صبح امروز، ساعاتی پس از برگزاری مراسم تحلیف و با انتشار خبر ترور اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی گروه تروریستی حماس در قلب تهران و توسط اسرائیل، با ریزش شدید روبرو شد.
شاخص کل بورس تا پایان ساعت کاری امروز چهارشنبه دهم امرداد با ریزش ۵۲ هزار واحدی روبرو شد و ۱۲۰۰ میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شد.