مایکل روبین (نشنال سکیوریتی ژورنال) – اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه در ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۴ در زادگاهش ریزه در نشست با حزب حاکم خود، اسرائیل را به مداخله نظامی تهدید کرد. اردوغان گفت: ما باید بسیار قوی باشیم تا اسرائیل نتواند این کار را با فلسطین انجام دهد.
او در ادامه وعده داد و گفت: «همانطور که وارد قره باغ شدیم، همانطور که وارد لیبی شدیم، می توانیم مشابه آنها انجام دهیم.»
این اظهارات رئیس جمهور ترکیه با واکنش تند مقامات اسرائیلی مواجه شد و پس از اینکه یسرائیل کاتز وزیر امور خارجه اسرائیل اظهار کرد که سخنان اردوغان شبیه سخنان صدام حسین رئیس جمهور معدوم عراق است، وزارت خارجه ترکیه با تشدید موضع خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «نتانیاهو با این نسل‌کشی به همان عاقبتی دچار می‌شود که هیتلر دچار شد.»
بسیاری از دانشگاهیان و تحلیلگران اسراییلی به دنبال بررسی بسترهای فراهم کننده این تهدیدها هستند. بطور کلی، آنها در کنار بسیاری از تحلیلگران آمریکایی، تهدیدهای اردوغان را کم اهمیت جلوه می‌دهند. جدال لفظی خوراک اردوغان است، در حالی که همچنان در حال تجارت با اسرائیل بوده و سفارت خود در تل‌آویو را برقرار داشته است. ناکارآمدی اردوغان او را در برابر موج انتقادات حامیان و طرفداران خود قرار داده است. در همین حال، ارزش لیر ترکیه در حال سقوط بوده و نیز تورم ترک‌ها را در مضیقه قرار داده است.
با تهدید اسرائیل توسط اردوغان چه باید کرد؟
با این حال، بی‌اهمیت جلوه دادن تهدیدهای اردوغان اشتباه است. اردوغان تمایلات یهودستیزانه یا نفرت خود از کشور و دولت یهود را پنهان نمی‌کند. او بیش از ۱۸ سال گذشته از حضور حماس در آنکارا استقبال کرد و از آن زمان به بعد با اعطای پاسپورت دیپلماتیک به آنها حضور آنان را در این کشور تسهیل کرده، و علاوه بر اجازه دسترسی آنها به بانک‌های ترکیه اطلاعاتی نیز در اختیار آنها قرار داده و حتی به آنها اجازه داد تا عملیات تروریستی از خاک ترکیه برنامه‌ریزی کنند. اردوغان مدت‌هاست که در حال آماده ساختن بستری برای عثمانی‌گرایی نوین بوده و بر این باور است که می‌تواند با بازسازی تاریخ عثمانی نفوذ این کشور را در خاورمیانه، آفریقای شمالی و بالکان از نو برقرار ساخته و به آرزوهای خود جامه عمل بپوشاند.
تا امروز جاه‌طلبی‌های نوعثمانی‌گرایانه‌ی او به این دلیل ساده شکست خورده که آنچه ترک‌ها از آن استقبال می‌کنند خاطرات متعلق به امپراتوری عثمانی است نه مردمان تابعه‌ی آن. اردوغان به ویژه به دنبال بازگرداندن نفوذ ترکیه بر اورشلیم و اماکن مقدس اسلامی آن بوده و فکر می‌کند که فلسطینی ها و اعراب برای تبعیت از خواست او به صف خواهند کشید!
سیاست‌گذاران آمریکایی هرگز نباید فراموش کنند که ایدئولوژی می‌تواند همچون ماده مخدری عمل کند که قضاوت‌ها را در ابری از ابهام پنهان کرده و موجب ایجاد توهم خودبزرگ‌پنداری می‌شوند.
آنچه تاریخ به ما می‌آموزد
اغلب اوقات، وزارت امور خارجه [ایالات متحده] نژادپرستی را منطقی دانسته و نفرت را کم‌اهمیت جلوه می‌دهد و تهدیدهای مستقیم را نادیده می‌گیرد. سی و چهار سال پیش، صدام عدم نگرانی و توجه سفیر وقت آپریل گلاسپی را پس از تهدید وی به حمله به کویت چراغ سبزی برای حمله به همسایه جنوبی خود تفسیر کرد. سفیر یوری کیم جانشین آپریل گلاسپی نیز در دهه جاری، اساساً همین رویکرد اشتباه را در برخورد با اردوغان و رئیس جمهور آذربایجان، الهام علی‌اف، قبل از پاکسازی قومی آذربایجان در قره‌باغ- ناگورنو در سال گذشته اتخاذ کرد. زمزمه‌های توجیه‌گرانه او مبنی بر اینکه علی‌اف به او اطمینان داده است که حمله نخواهد کرد، فقط نشاندهنده زودباوری اوست، نه خردمندی، و قطعاً این خطا را تبرئه نمی‌کند.
اما رسوایی واقعی اینجاست که اگر ترکیه علیه اسرائیل اقدام کند، احتمالاً این کار را با تسلیحات آمریکایی انجام می‌دهد. مطمئناً ترکیه صنعت نظامی داخلی خود را دارد که عمدتاً بر اساس فناوری کپی‌برداری و دزدیده شده آمریکایی ساخته شده‌اند، اما آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه و جِیک سالیوان مشاور امنیت ملی با حمایت کنگره به میزان قابل توجهی قدرت هوایی ترکیه را ارتقاء داده که اخاذی ترکیه از ناتو را به همراه داشته است. سالیوان این معامله را پیچیده و کیسینجرمآبانه می‌دانست؛ اما درواقع نشاندهنده ناآگاهی او از انگیزه‌های واقعی اردوغان و ناتوانی او در درک این موضوع بود که میراث کیسینجر یک اقدام منفی محض در شرق مدیترانه به شمار می‌رود.
مطمئناً اف-۳۵ اسراییل بر اف-۱۶های ترکیه برتری دارد، اما سیستم‌های ارتقاء یافته آویونیکی که ترکیه به لطف بایدن به دست آورده به معنای دست بالای این کشور در حملات مرگبار است. پاداش دادن به شیطنت‌های اردوغان بجای مشروط ساختن هرگونه روابط نظامی با آن به پایان دادن به اشغال قبرس شمالی، سکوی پیشرفتی را در اختیار ترکیه قرار داده که هواپیماهای بدون سرنشین یا موشک‌های خود را از آنجا پرتاب کند. درواقع ترکیه قبلاً به خود می بالید که Geçitkale، نامی که به پایگاه هوایی اشغال شده Lefkoniko داده، یک پایگاه هواپیماهای بدون سرنشین خواهد بود که از آنجا می‌تواند به تمام اسرائیل حمله کند.
البته با توجه به قدرت بازدارندگی هسته‌ای اسرائیل، ترکیه نمی‌تواند در جنگ با اسرائیل پیروز شود، با اینهمه اما ارتش ترکیه می‌تواند صدمات قابل توجهی به آن کشور وارد کند زیرا با در نظر گرفتن اقدامات تهاجمی حوثی‌ها علیه کشتی‌ها در دریای سرخ و نیز اقدامات مشابه ترکیه از دریای مدیترانه، اسرائیل می‌تواند در برابر چنین محاصره‌های نسبی آسیب‌پذیر باشد.
دیپلمات‌ها همانگونه که در حال تلاش برای یافتن راهکارهای سیاسی هستند باید به درستی تشخیص دهند که آرزوهای محال به قیمت جان انسان‌ها تمام می‌شود. شخصیت اردوغان به یکباره ساخته نشده، بلکه در درازمدت همراه با تکبر ناشی از ضعیف بودن غرب تکامل یافته است. تهدید به حمله علیه اسرائیل در حمایت از حماس نشاندهنده شخصیت واقعی اوست. او این کار را با استفاده از تسلیحاتی که در دوران دولت بایدن به این کشور فروخته و منتقل شده انجام می‌دهد. امری که به نوبه‌ی خود نشاندهنده ویژگی‌های شخصیتی واقعی بایدن، بلینکن و سالیوان نیز به شمار می‌رود.
*منبع: نشنال سکیوریتی ژورنال
*نویسنده: مایکل روبین
*ترجمه و تنظیم: الهام رفیع‌زاده
