نانوایان میگویند قطع برق سبب شده خسارتهای آنها با ۳۰ درصد افزایش نسبت به سال گذشته روبرو شود. دولت با قطع برق تلاش دارد کمبود برق را جبران کند و در حالیکه قطع برق پیشتر فقط شامل بخش صنعت و کشاورزی بود، در هفتههای گذشته بخش خانگی نیز با قطع برق روبرو شده و خسارت زیادی به کسبوکارهای کوچک وارد شده است.
قطع برق بخشهای مختلف صنعتی، کشاورزی و خانگی برای جبران ناترازی، خسارت سنگین اقتصاد به بار آورده است. با قطع برق و عقب افتادن پخت نان، خمیر آماده شده در نانواییها خراب شده و دیگر قابل استفاده نیست. همچنین قطع برق در روند فروش نانواییها نیز اختلال ایجاد کرده و زیان مضاعفی را به بار آورده است.
روزنامه «پیام ما» هفته گذشته گزارش داده بود که قطع برق ۹۰ هزار واحد نانوایی در کشور، با شروع نخستین موج گرما در کشور و ناتوانی وزارت نیرو در تأمین برق مورد نیاز سبب هدر رفتن میزان زیادی آرد و تحمیل زیان سنگینی به نانوایان شده است.
نانوایان میگویند اعلام نشدن زمان قطع برق نه تنها سبب ترش شدن خمیرهای آماده شده برای پخت نان میشود، بلکه در کنار ضرر و زیان مالی، مالکان این نانوایان با نهادهایی مانند سازمان تعزیرات حکومتی نیز دچار مشکل شدهاند چرا که نانوایان در ازای آرد یارانهای دریافت شده، نانی پخت نکردهاند و سازمان تعزیرات حکومتی آنها را تهدید به قطع سهمیه آرد میکند.
عباس موسوی، نانوایی شاغل در یکی از شهرهای مازندران، به «پیام ما» گفته که «هیچوقت در تابستان وارد یک نانوایی نشدهاند تا بدانند چه کار سختی است. بعد از اینهمه زحمت و اینکه خمیرگیر نیمهشب میآید خمیر میگیرد، ظهر در گرما خمیر میگیرد، بدون هیچ اطلاعی، برق را برای چند ساعت قطع میکنند. خمیر را باید بریزیم دور، چون ترش شده است. یک خط نامه نزدند به ما اعلام کنند که قرار است فلان روز، فلان ساعت، برق نانوایی شما قطع شود.»
این نانوا گفته «طی یک ماه گذشته، معادل بیش از ۱۵۰ فِر نان را بهدلیل ترششدن خمیر دور ریخته است و همزمان با نهادهایی مانند تعزیرات هم درگیر شده است.»
او میگوید نانوایی دولتی تحت شرایط خاصی کار میکند و امکان تعطیل کردن کار را ندارد. او توضیح داده که «من در روز باید پنج کیسه آرد دولتی را پخت کنم و بفروشم. اگر کمتر پخت کنم و آردش در مغازهام بماند، به من میگویند میخواستی آرد را قاچاق کنی. یعنی وقتی بازرس میآید در انبار، فقط باید بهاندازۀ روزهای باقیمانده تا فرصت خرید بعدی، موجودی آرد داشته باشی. در غیر این صورت جریمه میشوی یا ممکن است پروانهات باطل شود. در ماه گذشته، نانواییها برای نفروختن نان مؤاخذه شدند و تا بیاییم متقاعدشان کنیم که برق قطع بوده، بسیار زمان برده است. به اتحادیه هم که مراجعه میکنیم، آنها هم چارهای ندارند؛ فرمانداری باید کاری کند.»
تداوم اعتراضات به قطع برق در شهرهای مختلف ایران؛ واکنش غیرمسئولانه وزیر نیرو!
وبسایت «اقتصاد ۲۴» نیز در گزارشی به وضعیت نانوایان و زیان هنگفتی پرداخته که آنها به دلیل قطع برق متحمل میشوند. مالک یک نانوایی در مرکز تهران به «اقتصاد ۲۴» گفته که «امسال خسارت هر واحد نانوایی به طور متوسط بین ۲۰ تا ۳۰ درصد نسبت به زمان مشابه سال قبل افزایش داشته است.»
به گفته این فعال صنفی، تقاضای مردم برای خرید نان به ویژه در مناطق پُر جمعیت شهر تهران بالاست، از این رو با قطع برق چطور میتوان جوابگوی تولید نان بود؟
این فعال صنفی گفته «مردم فقط بحث گرانی نان را مطرح میکنند در صورتی که نان گران نشده بلکه عواملی که دولت برای نانواییها در نظر گرفته دلیلی برای افزایش حاشیه تولید نان شده است.»
این نانوا افزوده «به طور مثال زمانی که برق یک واحد نانوایی قطع میشود دیگر نمیتواند نان تولید کند، از اینرو حجم تقاضای نان به نزدیکترین واحد نانوایی منتقل میشود. همین موضوع باعث میشود که نانوایی بعد از صرف و تولید آرد یارانهای و به دنبال تقاضای نان از سوی مردم، به سراغ آرد آزاد برود و نان آزاد پز تولید و تحویل مردم دهد.»
بیش از دو سال است موضوع کمبود نان تولیدی و همچنین افزایش قیمت نان مطرح است. دولت با قیمتگذاری دستوری تلاش داشت قیمت نان را ثابت نگه دارد. از سال گذشته اما افزایش قیمت نان تا سقف ۴۰ درصد با تصویب دولت اجرایی شد. در روزهای گذشته اما افزایش دوبارهی نان در برخی کلانشهرها خبرساز شده است.
گزارشها از افزایش صد درصدی قیمت برخی انواع نان در تهران حکایت دارد. در حالیکه حمیدرضا رستگار رئیس اتاق اصناف تهران مدعی است که «با توجه به اینکه مصوبهای در این خصوص صادر نشده و هنوز تصمیمی برای افزایش قیمتها اتخاذ نشده، افزایش قیمتها در حوزه نان غیرقانونی بوده و مورد تأیید نیست.»
رئیس اتاق اصناف تهران گفته شهروندان میتوانند فروش نان بالاتر از قیمتهای مصوب را گزارش دهند: «افراد در صورت مشاهده هرگونه گرانفروشی میتوانند تخلفات را از طریق شماره ۱۲۴ یا بازرسی اتاق اصناف به صورت حضوری، مکتوب یا تلفنی اعلام کنند.»
محمدجواد کرمی» مشاور آرد و نان اتاق اصناف ایران، پس از انتشار خبر قطع برق ۹۰ هزار نانوایی در سراسر کشور طی یک ماه گذشته گفته بود: «زمانی که به آرد، آب و خمیرمایه افزوده میشود، امکان نگهداری آن از بین میرود و باید حتماً پخته و به نان تبدیل شود. بنابراین وقتی خمیر داخل دستگاه خمیرگیر است، باید برش بخورد و وارد مرحلۀ پخت شود، اما با قطع برق دیگر امکان تبدیل خمیر به نان وجود ندارد. چون خمیر ترش میشود و باید دور ریخته شود و مانند گندم و آرد نیست که بتوان آن را تا مدتها نگه داشت. دورریز خمیر درحالی اتفاق میافتد که دولت اکنون هر کیلو گندم را ۱۷۵۰۰ تومان از کشاورز میخرد و آرد حاصل از این گندم را با احتساب یارانهای قابلتوجه به نانوایان میدهد.»
زیان گسترده واحدهای صنفی فقط مختص نانواییها نیز و همه کسبه در شهرهای مختلف با قطع برق دچار مشکل شدهاند.
برای نمونه بازاریان کاشان گزارش دادهاند که ساعت ۹ شب سهشنبه ششم شهریورماه برق بازار کاشان به صورت اعلام نشده قطع شد و در نتیجه بازاریان امکان پایین کشیدن کرکرههای برقی مغازهها را نداشتند. بازاریان ناچار شدن ریموتهای درهای کرکرهای مغازههایشان را به یک فرد معتمد بسپارند تا پس از وصل برق، کرکره مغازهها را پایین بکشد.
بازاریان میگویند پیش از ظهر روز چهارشنبه هفتم شهریور نیز بار دیگر برق بازار قطع شد و اینبار بازاریان برای وقت ناهار امکان پایین کشیدن کرکره و تعطیلی مغازههای خود را نداشتند!
شهروندان از گیر کردن در آسانسور، ماندن اتومبیلهایشان در پارکینگهایی که درهای برقی دارند و پارکینگهای عمومی که گیت ورود و خروج دارند، قطع آنتن موبایل، عدم امکان شارژ کردن موبایلها در مواقع ضروری، قطع دستگاههای تنفس و دیگر تجهیزات از جمله تختهای برقی بیمارانی که در خانه مراقبت میشوند، به عنوان نمونههایی از اختلال در روند عادی زندگی روزمره خبر میدهند.
یک فعال اقتصادی و صنعتی در شهر اصفهان درباره مشکلات ایجاد شده برای واحدهای تولیدی و صنفی توضیح داده که «امسال سال سیاه تولید شده در فصل بهار ثبت سفارش مواد اولیه متوقف بوده و در تابستان بی برقی نفس کارخانجات را بریده است. قطع برق در شهرکهای صنعتی به ۷۸ ساعت در طول هفته و هر روز رسیده! اما این در حالیست که طبق قانون کار، کارکنان باید ۴۴ ساعت در طول هفته کار کنند.»
او افزوده که «قطع برق بلای جان کارخانجات شده و واحدهای تولیدی را به تعطیلی کشانده است. در مهمترین زمان سال و فصل آغاز مدارس تولیدکنندگان حتی قادر به پرداخت حقوق کارکنان خود نیستند!»
او تأکید کرده که «آثار و تبعات چنین اتفاقاتی چیزی جز کمبودکالا، گرانی کالا، تعطیلی واحدهای تولیدی و بیکاری نیست چرا هنوز برخی مسئولین، بیخبرند.»