اسناد افشا شده از یکی دیگر از فسادهای ساختاری در جمهوری اسلامی نشان می‌دهد رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و اعضای هیئت مدیره بورس با مصوبه‌ای به نفع خود، وام‌های چند میلیارد تومانی با سود ناچیز و بازپرداخت طولانی از محل منابع بورس به جیب زده‌اند.
به تازگی نامه‌ای به تاریخ ۱۰ شهریور از سازمان بازرسی به عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد منتشر شده است که نشان می‌دهد شورای عالی بورس و اوراق بهادار در تیرماه سال‌جاری پرداخت وام و تسهیلات را به کارکنان سازمان بورس تصویب کرده است.
مجموع رقم دریافتی اعضای هیئت مدیره بورس از طریق این مصوبه در مجموع ۱۰/۵ میلیارد تومان با نرخ ۴ درصد و دوره بازپرداخت ۱۰ ساله بوده است. این به اصطلاح «وام» از محل منابع داخلی سازمان بورس و اوراق بهادار برداشت شده است.
سازمان بازرسی کل کشور نیز در نامه‌ای به عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد خواستار جلوگیری از اجرای مصوبه حاشیه‌ساز شورای عالی سازمان بورس در روزهای آخر دولت سیزدهم شده است.
در این نامه آمده شورای عالی بورس و اوراق بهاداردر تیرماه تصویب کرده که پرداخت تسهیلات به کارکنان سازمان بورس و اوراق بهادار با نرخ ۴ درصد بازگشت ۱۰ ساله از محل منابع داخلی سازمان بورس و اوراق بهادار انجام شود.
سازمان بازرسی کل کشور با بیان اینکه «اعتبار تعیین شده ۱۰۵ میلیارد ریال است» نوشته «این مصوبه در روزهای آخر دولت سیزدهم برخلاف دستور موکد جانشین رئیس جمهور فقید و رئیس جمهور منتخب انجام شده است و اجرای آن موجب اسیب به سهامداران و بازار سرمایه خواهد شد.»
این نامه نشان می‌دهد که مجید عشقی رئیس هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار ۲/۷ میلیارد تومان، علیرضا ناصرپور عضو هیئت رئیسه سازمان بورس و اوراق بهادار ۱/۹ میلیارد تومان، رضا عیوضلو عضو هیئت رئیسه سازمان بورس و اوراق بهادار ۱/۹ میلیارد تومان، مهرداد مسعودی فر عضو هیئت رئیسه سازمان بورس و اوراق بهادار ۱/۹ میلیارد تومان و حسن فرج زاده دهکردی عضو هیئت رئیسه سازمان بورس و اوراق بهادار نیز ۱/۹ میلیارد تومان وام دریافت کرده‌اند.
بذل و بخشش از منابع بورس در حالی از سوی هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار صورت گرفته که بازار سهام در ایران طی ماه‌های گذشته شرایطی متلاطم را پشت سر گذاشته و بسیاری از کارشناسان به شیوه مدیریت و تصمیم‌گیری مجید عشقی در اینباره گلایه دارند.
همچنین در پی ریزش‌های مداوم شاخص و خروج سنگین پول از بازار، برخی سهامداران چندین بار با تجمع مقابل سازمان بورس خواستار برکناری مجید عشقی شده بودند.
بازار بورس از ابتدای سال تا کنون در چند دوره با ریزش‌های چند ده هزار واحدی در یک روز روبرو شده است. در هفته نخست خردادماه امسال و پس از آنکه شاخص بورس ۲۲ هزار و ۵۰۵ واحدی ریزش کرد، کارگزاران حاضر در تالارهای بورس منطقه‌ای در اقدامی همزمان و بی‌سابقه اعتصاب کردند.
در این اعتصاب که برای نخستین بار رخ می‌داد، کارگزاران در شهرهای اصفهان، شیراز و تبریز به نشانه اعتراض به وضعیت بازار سهام و تداوم سقوط قیمت‌ها، رأس ساعت ۱۰ صبح و بطور همزمان استیشن‌های خود را خاموش و دست از کار کشیدند.
روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارشی درباره وضعیت بازار بورس نوشته «سال جاری بدون شک یکی از بدترین دوره‌های کاری بازار سرمایه از حیث افت بازده بوده است. از ابتدای ۱۴۰۳ شاخص کل بورس تهران بیش از ۴ درصد بازده منفی را به ثبت رسانده است.»
بر اساس این گزارش «برآیند این واقعه که خود ناشی از تشدید هیجان فروش به دلیل افزایش ریسک‌های سیاسی و اقتصادی مشرف بر بازار سرمایه بود؛ حاصلی جز خروج پول بیش از ۲۰هزار میلیارد تومانی نداشت.»
«دنیای اقتصاد» تأکید کرده که «در بررسی علل آنچه در بورس تهران رخ داد در می‌یابیم که متغیرهای گوناگونی (در صدر آن سیاستگذاری‌های اقتصادی) دست به دست هم دادند تا بورس از سکه بیفتد. در حال حاضر کاهش جذابیت بازار سرمایه به واسطه بالارفتن نرخ سود و افزایش هزینه‌های مالی (کاهش سودآوری) شرکت‌های بورسی یکی از نگرانی‌های جدی بورس‌بازان است. به خصوص اینکه از اواخر زمستان سال قبل سود ۳۰درصدی با هدف جمع‌آوری نقدینگی و کنترل تورم از سوی بانک‌مرکزی کلید خورد.»
این گزارش به نقل از کارشناسان بازار سرمایه نوشته فاصله قیمت دلار نیمایی و آزاد دومین مولفه اثرگذار بر پیشروی ریسک‌های بورسی محسوب می‌شود. موضوع بعدی به مباحث مرتبط با قیمت‌گذاری دستوری در بخش حامل‌های انرژی و قطعی‌های فصلی باز‌می‌گردد. قطعی برق در تابستان و قطعی گاز در زمستان قسمت زیادی از «سود صنایع انرژی‌بر» را به باد می‌دهد و «مشوقی» برای عدم ورود پول به این بازار محسوب می‌شود. علاوه بر آن اکنون ابهامات چند وجهی پیرامون مسائل سیاست خارجی کشور، مسیریابی بازارها را سخت کرده است.
«دنیای اقتصاد» تأکید کرده که «شکننده‌بودن اوضاع خاورمیانه از یک سو و از طرفی رخدادهای غیرقابل پیش‌بینی در راستای تنش‌های برون مرزی، باعث برهم خوردن بسیاری از معادلات سرمایه‌گذاری شده و ریسک ورود پول به بورس را افزایش داده است.»
این مطلب افزوده که تداوم محدودیت دامنه نوسان دو درصدی نیز عملا سیگنال منفی به فعالان بازار مخابره می‌کند. علاوه بر آن از متعادل شدن روند داد و ستدها نیز ممانعت می‌کند.
ریزش شدید در بازار بورس ایران؛ افزایش خروج پول حقیقی از بازار سرمایه
وبسایت «فرارو» نیز نیمه امرداد امسال در گزارشی نوشت بورس در قیاس با مدت مشابه سال قبل دستاوردی نداشته است. اگر بخواهیم اوضاع را نسبت به ابتدای سال بررسی کنیم، باز هم بوی شکست به مشام می‌رسد. تا الان بطور متوسط ۱۱ درصد ارزش دارایی سهامداران جلوی چشمشان دود شده و به هوا رفته، اما آنها حتی قادر نیستند برای خروج از بورس تصمیم بگیرند.
شهاب خدابخشیان کارشناس بازار سرمایه نیز در گفتگو با خبرگزاری «ایسنا» با اشاره به اینکه بازار بورس بازتابی از اقتصاد واقعی کشور است، گفته بود که «ریزش‌های روزهای کاری اخیر بورس به خاطر ریسک سیستماتیک ناشی از اتفاق‌های سیاسی است.»
عدم جلب حمایت نظر سرمایه‌گذاران از سوی مسعود پزشکیان و تیم‌اش، تنش‌آفرینی جمهوری اسلامی در منطقه و خطر جنگ میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، در بن‌بست قرار داشتن مذاکرات هسته‌ای و پابرجایی تحریم‌ها، انتظارات تورمی به دلیل بحران‌های ساختاری اقتصاد و کسری بودجه، از جمله مواردی هستند که از نظر کارشناسان به عنوان علل مهم ریزش‌های هفته‌های اخیر بازار بورس مطرح می‌شوند.
