در حالی که پیشتر اعلام شده بود تعطیلی دو روز در هفته در تقویم ایران منتفی است، کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی به تعطیلی روزهای پنجشنبه رأی مثبت داد. تجار و فعالان اقتصادی میگویند در اینصورت ارتباط اداری و بانکی آنها از چهارشنبه بعد از ظهر تا دوشنبه صبح با دنیا قطع خواهد شد.
پس از ماهها از تعلیق طرحی که تعطیلی آخر هفته ایران را بطور رسمی از یک روز به دو روز افزایش میداد، کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی این طرح را دوباره بررسی و با تعطیلی روزهای پنجشنبه موافقت کرده است.
پیش از این و در دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی طرح دیگری برای اعلام تعطیلی روزهای شنبه مطرح بود که با استقبال تجار و فعالان اقتصادی روبرو شده بود اما برخی نیروهای رژیم تعطیلی شنبهها را به دلیل همزمانی با «شبات» یهودیان غیرقابل قبول میدانند. در مقابل فعالان اقتصادی معتقدند در صورت تعطیلی روزهای پنجشنبه ارتباط اداری و بانکی آنها از چهارشنبه بعد از ظهر تا دوشنبه صبح که در کشورهای دیگر شنبه و یکشنبه تعطیل است، با دنیا قطع خواهد شد و این موضوع خسارات اقتصادی و اعتباری زیادی به همراه دارد.
طرح افزایش تعطیلات آخر هفته در نهایت به دلیل اختلاف نظرها معلق ماند و حتا گفته شد که منتفی شده اما در اقدامی ناگهانی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی طرح را در دستور کار دوباره قرار داده و با تعطیلی روزهای پنجشنبه موافقت کرده است.
فضلالله رنجبر عضو هیئت رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در اینباره توضیح داده که «مصوب شد که جمعهها تعطیل باشد و روز پنجشنبه نیز خدمات اداری ارائه نشود که به معنای همان تعطیلی است.»
عضو هیئت رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی افزوده که «سقف ساعت کاری اداری در طول هفته ۴۰ ساعت در نظر گرفته شد که این موضوع در کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی رأی آورد.»
نماینده مردم کرمانشاه همچنین گفته «البته بررسی درباره جزئیات این موضوع به جلسه روز سهشنبه هفته جاری کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی موکول شد، همچنین قرار شد روز سهشنبه ایراداتی که شورای نگهبان و هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام به مصوبه افزایش تعطیلات آخر هفته وارد کردهاند، بررسی و اصلاح شود.»
نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی همچنین گفته که «قرار بر این شد که اصلاحیه متنی مصوبه مربوط به تعطیلات آخر هفته را انجام دهیم تا ایرادات شورای نگهبان و هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام رفع شود.»
در واکنش به مصوبه تعطیلی پنجشنبهها در کمیسیون اجتماعی مجلس، محمود نجفی عرب رئیس اتاق بازرگانی تهران گفته وقتی دولت از تعطیلی پنج شنبه صحبت میکند این امر در وضعیت کسب و کارها هم تاثیر میگذارد و این برای تولیدکنندگان بخش خصوصی ایجاد هزینه میکند.
رئیس اتاق بازرگانی تهران توضیح داده که «همه کشورهای دنیا غیر از جیبوتی که جمعه تعطیل است، شنبه و یکشنبه تعطیل هستند حتی افغانستان و عراق هم جمعه و شنبه تعطیل هستند و اتاق بازرگانی هم تعطیلی شنبه را پیشنهاد کرد، اما در نهایت در مجمع تشخیص مصلحت صراحتا به ما اعلام کردند که تعطیلی شنبه ممکن نیست و ما هم گفتیم پس پنج شنبه را تعطیل نکنید و مجمع هم نپذیرفت و شورای نگهبان هم دو دلیل برای رد تعطیلی شنبه آوردند؛ یکی تعارض با سیاستهای ابلاغی و دیگری هم به دلیل تعارض با شرع مقدس.»
محمود نجفی عرب تأکید کرده که «دستگاه حاکمیت اصلا حرف بخش خصوصی را گوش نمیدهد، ده سال است که نفهمیدیم چرا رابطه بانکی ما با جهان قطع است. با این حال ناامید نیستیم و باید این مملکت را بسازیم، اما با این روند بعید به نظر میرسد به رشد هشت درصدی برسیم.»
محمدرضا غفراللهی عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران نیز پیشتر اعلام کرده بود که تعطیلی پنجشنبهها ضرر غیرقابل جبرانی را برجای میگذاشت و حالا با تعطیلی روز شنبه، یک روز تعطیلی ما با سایر کشورها به ویژه کشورهای همسایه مانند عراق و ترکیه که با آنها تبادلات تجاری بالایی داریم، مشترک میشود.
این فعال صنفی افزوده بود که با تعطیلی پایتخت در روز پنجشنبه عملا خیلی از فعالیتها متوقف میشود و افرادی که در زمینه واردات و صادرات فعال هستند دچار مشکل میشوند. مواردی مانند صدور گواهی مبدا که به سازمان توسعه تجارت و وزارت صمت مربوط و نیاز بود که در تهران پیگیری شود به دلیل تعطیلی پنجشنبه متوقف میشد؛ با تصویب تعطیلی شنبه، ادارات روز پنجشنبه فعال خواهند بود که این موضوع در حوزههای مرتبط با تجارت خارجی قطعا موثر است.
تعطیلی شنبهها روی هوا؛ شکاف میان حکومت و فعالان اقتصادی بخش خصوصی
مجلس شورای اسلامی پیش از این با تعطیلی روز شنبه به عنوان دومین روز تعطیل موافقت کرده بود. اما شورای نگهبان ۱۳ مردادماه، تعطیلی روز شنبه در لایحه افزایش تعطیلات آخر هفته را خلاف موازین شرع دانست و با آن مخالفت کرد.
هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان روز شنبه ۱۲ خردادماه ۱۴۰۳ درباره لایحه تعطیلی روزهای شنبه گفته بود «مصوبه تعطیلی شنبهها در نوبت بررسی است و به محض اتمام، اطلاعرسانی خواهد شد.»
ساعاتی بعد اما خبر دیگری در رسانههای داخلی ایران منتشر شد که «هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام با تعطیلی شنبهها مخالفت کرد.»
هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام کرده بود که پس از بررسی مصوبه مجلس درباره تعطیلی شنبه، این مصوبه را مغایر با سیاستهای کلی نظام قانونگذاری و سیاستهای کلی تشویق سرمایهگذاری دانسته است.
احمد کیمیایی عضو اتاق بازرگانی تهران در واکنش به مخالفت مجمع تشخیص مصلحت نظام با تعطیلی روزهای شنبه گفته «از روز اولی که بحث کاهش ساعت کار و تعطیلی مطرح شد، بخش خصوصی طی جلسات متعدد، روز شنبه را مطرح کرد. نامههایی برای توجیه مسئولین هم نوشته شد. مجلس نیز متقاعد شد که تعطیلی شنبه به نفع فعالیت اقتصادی است. متأسفانه بعد از آن حملههایی به افراد شد و قبل از اینکه شورای نگهبان آن را رد کند، در اقدامی نادر مجمع تشخیص آن را رد کرد. تعطیلی شنبهها به نظر میرسد که دیگر منتفی باشد.»
این عضو اتاق بازرگانی افزوده «کشورهای اروپایی شنبه و یکشنبه تعطیل بودهاند. کشورهای حاشیه خلیج فارس تعطیلیشان شنبه و جمعه است. گمان کنم کشوری نیست که تعطیلی آن روز پنجشنبه باشد. فقط جیبوتی پنجشنبهها را در بازهای تعطیل کرد. تعطیلی در کشورهای مسلمان جمعه و شنبه ملاک تعطیلی است. تعطیل شدن پنجشنبهها در ایران باعث میشود در جهان تنها شویم. پیشنهاد ما این است که کل طرح مسکوت بماند تا با گفتگوهای جدید، تعطیلی شنبه مطرح شود.»
بخشی از مقامات حکومتی اما معتقدند همزمان بودن روزهای شنبه با مراسم «شبات» یهودیان غیرقابل پذیرش است و حتی چنین درخواستی از سوی فعالان اقتصادی و بخشی از نمایندگان مجلس را به عنوان توطئهای از سوی صهیونیستها ارزیابی کرده بودند.
تصمیمات نادرست مقامات حکومتی مدتهاست نارضایتی بخش خصوصی فعال در اقتصاد را افزایش داده است. بخشنامهها و دستورالعملهای یکشبه و ناگهانی، توزیع رانت بین «خودی»ها و همچنین نگاه ایدئولوژیک به مناسبت بینالمللی و تجارت خارجی، در عمل بخش خصوصی در ایران را فلج کرده است.