با وجود پایان فصل تابستان و اوج گرما در ایران اما برق بخش خانگی همچنان در شهرهای مختلف با قطع پی‌درپی روبروست و سبب شکایت و نارضایتی شهروندان شده است. پیشتر برخی کارشناسان هشدار داده بودند که کمبود برق حتی با وجود خنک شدن هوا نیز ادامه پیدا خواهد کرد و جبران ناترازی برق در کوتاه‌مدت امکانپذیر نخواهد بود.
در روزهای گذشته گزارش‌های زیادی از شهرهای مختلف ایران درباره قطع پی‌درپی برق و اعتراض شهروندان منتشر شده است.
تداوم قطع برق شامل چند شهر یا یکی دو استان نیست و در استان‌های مختلف کلانشهرهایی چون تبریز در استان آذربایجان شرقی تا شهرستان زابل در استان سیستان و بلوچستان سبب اعتراض شهروندان شده است.
روابط عمومی اداره برق لارستان در استان فارس پس از قطع طولانی‌مدت و پی‌درپی برق در این شهرستان اعلام کرد «پیرو مذاکره صورت گرفته با وزیر نیرو، خاموشی‌های پراکنده چند روز اخیر به دلیل از مدار خارج شدن چند نیروگاه عظیم تولید برق در کشور بوده که طبق وعده وزیر تا پایان این هفته تعمیرات آنها انجام و به مدار تولید باز خواهند گشت.»
در شهر گراش در جنوب استان فارس نیز از بعد از ظهر دیروز، پنجشنبه پنجم مهرماه برق برای مدتی طولانی در نیمی از محلات شهر قطع شد. رییس اداره برق گراش غروب پنجشنبه اعلام کرده که «نیمی از شهر به علت قطع یکی از ترانس‌های ایستگاه گراش توسط برق منطقه‌ای قطع شده است. او همچنین قطع برق شهرک فرهنگیان را نیز به خرابی یکی از تجهیزات شبکه ارتباط داد.
ویدئویی نیز در شبکه‌های اجتماعی از اعترض یک شهروند در شهرستان زابل منتشر شده که روز پنجشنبه پنجم مهرماه با حضور مقابل شرکت توزیع برق این شهرستان به قطع مکرر برق اعتراض کرده و خطاب به مقامات جمهوری اسلامی گفته «آن پهلوی بود که سد را شکست، چرا هیچ مسئولی عرضه نداره حقابه ما را از افغانستان بگیرد؟»
اشاره این شهروند به گرفتن حقابه هیرمند از افغانستان توسط محمدرضا شاه پهلوی بود.
این زن معترض همچنین گفت: «بیایید ما را ببرید خاک کنید؛ زندگی را برای ما جهنم کرده‌اید؛ بخچال و تلویزیون ما سوخت.»
«آن پهلوی بود که سد را شکست، چرا هیچ مسئولی عرضه نداره حقابه ما را از افغانستان بگیرد؟»
یک شهروند در شهرستان زابل امروز پنجشنبه پنجم مهرماه با حضور مقابل شرکت توزیع برق این شهرستان به قطع مکرر برق اعتراض کرد و خطاب به مقامات جمهوری اسلامی گفت «آن پهلوی بود که سد را شکست، چرا هیچ… pic.twitter.com/BgLUzaAIro
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) September 26, 2024
سوختن لوازم الکترونیک شهروندان به دلیل قطع مکرر برق توسط زهرا سعیدی نماینده مبارکه در مجلس شورای اسلامی نیز به اعتراض او در صحن علنی منجر شد. او گفته «در یک روز چهار بار برق مبارکه قطع شده است. یخچال خانه ما سوخته و سه و نیم میلیون تومان هزینه تعمیر آن شده است. آن بازنشسته از کجا سه و نیم میلیون بدهد یخچالش را تعمیر کند؟ مردم از کجا ۲۰ میلیون بدهند یخچال بخرند؟»
خبرگزاری «فارس» نیز در گزارشی از اعتراضات و نارضایتی شهروندان در تبریز از قطع مکرر برق نوشته و تأکید کرده وضعیت این روزهای تبریز تقریبا مشابه روزهای مشقت‌بار تابستان و قطع پی در پی برق در آن روزهاست.
در این گزارش آمده که « پیامک‌های پی در پی قطعی برق که عمدتاً در ساعاتی از شب هم اتفاق می‌افتد باعث گلایه‌مندی و نارضایتی شدید مردم شده، چرا که با قطعی برق زندگی مردم به‌ویژه در شهرها دچار مشکل می‌شود.»
«فارس» نوشته آسیب به وسایل الکترونیکی، اختلال در کسب‌وکارها، گیر کردن داخل آسانسور، گیر کردن خودرو در پارکینگ و…. تنها بخشی از مشکلات این روزهای مردم با قطع پی‌درپی برق در پاییز است.
این گزارش افزوده با قطع برق به ویژه در واحدهای مسکونی آپارتمانی آب هم قطع شده و به کلی مردم را از زندگی ساقط می‌کند و در موارد متعددی مشاهده شده است که قطع برق، قطع اینترنت را هم در بر داشته و کسب‌وکارهای اینترنتی را هم از کار انداخته است.
شهروندان می‌گویند به برنامه‌ی قطع برق اعلام شده در شهرهای مختلف هم قابل اعتماد نیست و در بسیاری موارد قطع برق در ساعاتی غیر از ساعات اعلام شده در این برنامه یا به مدت طولانی‌تر اتفاق می‌افتد. آنها می‌گویند سال تحصیلی آغاز شده است و حالا دانش‌آموزان باید مانند سال‌های دور جنگ عراق و ایران زیر چراغ برساتی و شمع درس بخوانند.
برخی از مقامات و علمای دینی نیز نگران اعتراضات مردم در پی قطع برق هستند. در همین رابطه آیت‌الله محمدجواد علوی طباطبایی بروجردی در ویدئویی که از سخنان او در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده با اعترض به قطع برق گفته «این خسارتی که الان قطعی برق دارد به کارخانجات می‌زند، محاسبه کردید چقدر می‌شود؟ با این مبلغ می‌شد چندین نیروگاه ساخت.»
او افزوده که «مملکت ما در بیشتر ایام سال آفتابی است، با این صفحات خورشیدی الان عربستان و جاهای دیگر سرمایه گذاری‌های کلانی کرده‌اند ما هم می‌توانیم این کار را بکنیم. پول ندارید؟ امکانی فراهم کنید مردم بیایند.»
این مرجع تقلید شیعه افزوده «من وظیفه خودم می‌دانم این حرف‌ها را بزنم. سفره‌های مردم خالی است، مردم مشکل دارند. بعد از ۴۳ سال دیگر فرصت آزمون و خطا نداریم، کار با تخصص و کاردانی پیش می‌رود نه با ادعا و آمار دروغ!»
اکبر فرج‌نیا مدیرعامل شرکت توزیع برق تبریز به خبرگزاری «فارس» گفته «با وجود گذر از پیک تابستان و سرد شدن هوا، به دلیل مشکلات فنی در نیروگاه‌ها همچنین برنامه‌ریزی برای تعمیرات سالانه از ابتدای مهرماه با کمبود برق مواجه هستیم.»
مدیر عامل شرکت تویع برق تبریز افزوده که «با توجه به اینکه فعالیت صنایع از ابتدای مهرماه به روال عادی بازگشته و خاموشی در شهرک‌های صنعتی منتفی شده است، از این‌رو فشار بر سایر شبکه ها توزیع شده و منجر به قطعی برق در زمان اورهال هستیم.»
نوید فهیم زاده کارشناس حوزه انرژی درباره ادامه قطع برق در روزهای گذشته گفته: «مدیران برق مناطق مختلف کشور برای توجیه بی‌برقی‌ها، به استدلال‌هایی حفظ منابع آب و تعمیر نیروگاه‌ها پناه می‌برند. این در حالیست که آب دقیقا بر اساس برنامه‌های ارائه شده توسط مردم به مصرف رسیده و تعمیر واحدهای نیروگاهی از ۱۵ مهرماه آغاز می‌شود. این به آن معناست که واحدهای نیروگاهی خارج از مدار همچنان مورد تعمیرات اساسی قرار نگرفته اند. بنابراین در شهریورماه ۳۰۰۰ مگاوات ظرفیت نیروگاه حرارتی در کشور ما از مدار خارج شد. خروج این واحدهای تولید برق از مدار باعث شد در شهریور یک میلیون مگاوات ساعت برق کمتری نسبت به مرداد تولید شود. در نتیجه این استدلال‌ها به هیچ عنوان دلایل منطقی و قابل پذیرشی برای توجیه بی‌برقی در سطح کشور نیستند.»
او افزوده که «میزان مصرف برق و دما از سه جهت به یکدیگر مرتبط هستند. هر اندازه دما بیشتر شود، اولا در بخش تولید برق، راندمان نیروگاه‌های برق کاهش می‌یابد؛ دوما در طول شبکه انتقال برق میزان هدررفت برق افزایش می‌یابد و این باعث از دست دادن برق در بخش انتقال می‌شود؛ سوما در بخش مصرف برق نیز به دلیل استفاده از وسایل سرمایشی توسط مردم با فزونی مصرف مواجه می‌شویم. در هر سه مورد دما در جهت تضعیف تولید، توزیع و انتقال برق عمل می‌کند.»
داستان دنباله‌دار ناترازی؛ کمبود برق، بنزین، گاز و گازوئیل در زمستان امسال
پیشتر نیز برخی کارشناسان به تداوم کمبود برق در پاییز و زمستان امسال و تشدید آن در ماه‌های آینده اشاره کرده بودند.
بر اساس گزارش‌ها، ناترازی برق اکنون به ۲۰ هزار مگاوات رسیده و سال دیگر به بیش از ۲۶ هزار مگاوات می‌رسد یعنی بیشتر از یک‌چهارم حجم مصرف در کشور!
محمد دانای معنوی عضو کمیسیون مهندسی سیستم‌های سندیکای شرکت‌های تولیدکننده‌ی برق در گفتگو با روزنامه «پیام ما» گفته «وضعیت انرژی کشور در شرایط اورژانسی است. کمبود گاز در تابستان داشتیم، اما اکنون کمبود گاز به تابستان هم سرایت کرده و اکنون نیروگاه‌های «رجایی»، نیروگاه «منتظر قائم» و نیروگاه بندرعباس، همه مازوت سوزاندند. ما با یک چرخه طرف هستیم؛ وقتی گاز نداریم و آب پشت سدها خالی است، صحبت از نیروگاه سیکل ترکیبی برای عبور از بحران انرژی، خنده‌دار است.»
او با اشاره به اینکه مشکل ناترازی برق در کشور، مسئله‌ای نیست که بتوان طی یک سال یا دو سال آن را حل کرد و رفع این مشکل نیاز به برنامه‌ریزی دقیق ده‌ساله دارد گفته «راندمان متوسط نیروگاه‌های حرارتی ما حدود ۳۹ درصد است و این در حالیست که تکنولوژی‌های جدید در دنیا، راندمانی بالاتر از ۶۲ را تأمین می‌کنند. متوسط زمان ساخت یک نیروگاه سیکل ترکیبی با ظرفیت ۵۰۰ مگاوات، بین ۳۶ الی ۴۲ ماه است. پس اگر همین الان با فرض تأمین نقدینگی لازم برای ساخت ۲۰ هزار مگاوات اقدام کنیم (حدود ۱۵ میلیارد یورو) و فرض کنیم هیچ توسعه‌ای هم نداشته باشیم (درحال‌حاضر سالی ۷ درصد افزایش نیاز حداقلی داریم)، عملاً ما ۴ یا ۵ سال دیگر، این ناترازی سال ۱۴۰۳ را نخواهیم داشت؛ آیا این میسر است؟»
علی نیکبخت رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی نیروگاه‌های کشور نیز به تازگی اعلام کرده که در صورت ادامه روند فعلی و عدم چاره‌اندیشی، میزان ناترازی برق در تابستان ۱۴۰۴ حداقل ۲۶ هزار مگاوات خواهد بود.
